زنبورهای عسل هم دوز واکسن دریافت می‌کنند

گروه علمی: احتمالا تعجب خواهید کرد اگر بشنوید انسان در اختراع و استفاده از واکسیناسیون تنها نیست. به گزارش اکونومیست، پژوهشی که اخیرا توسط دانشگاه ایلینویز منتشر شده تأیید می‌کند که زنبورهای عسل اولین مخترع واکسن هستند. این حشرات شگفت‌انگیز همچنین برنامه‌هایی شبیه برنامه‌های واکسیناسیون دوران کودکی ما انسان‌ها دارند.زنبورهای عسل به دلیل زندگی اجتماعی به طور مداوم در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های جمعی هستند و این درحالیست که این زنبورها در مقایسه با زنبورهای تنها، ژن‌های مرتبط با سیستم ایمنی کمتری دارند. تعجب ما وقتی بیشتر خواهد شد که بدانیم اکثر حیواناتی که در شرایط شلوغ گروهی زندگی می‌کنند دارای یک سیستم ایمنی قوی هستند، چیزی که در زنبورهای عسل دیده نمی‌شود.

بخشی از پاسخ این سوال در سال ۲۰۱۵ کشف شد این است که زنبورهای ملکه قطعات پروتئینی حاصل از پاتوژن‌های عوامل بیماری‌زا را قبل از تخم‌گذاری به آن‌ها تلقیح می‌کنند. این کار آنتی‌ژن‌هایی که باعث ایجاد واکنش ایمنی محافظتی در زنبورهای در حال رشد می‌شوند را فعال می‌کند.اما سوال اصلی اینست که ملکه مادر خود منبع آنتی‌ژنش را از کجا تامین کرده است؟ زیرا او صرفا با ژل رویال تغذیه می‌شود؛ ژل رویال ماده‌ای است که توسط زنبورهای کارگر قبل از دوره‌ای که به عنوان پرستار لاروها کارکنند ترشح شده؛ بنابراین این سوال مطرح می‌شود که آیا پرستاران از ژل رویال تولید شده خود استفاده می‌کنند؟

برای پاسخ به این پرسش دانشمندان حدود ۱۵۰ زنبور عسل پرستار جمع آوری و برای مراقبت از شش کندوی کوچک بدون ملکه که پر ازلارو بود، تقسیم کردند. آنها به جای شهد گلها با آب قند تغذیه شدند و برای سه مورد از کندوها این شربت را با یک باکتری بیماری‌زا مخلوط کردند.البته برای جلوگیری از بروز عفونت، عوامل بیماری زا تحت حرارت قرار گرفت و از بین رفت اما این باکتری‌های مرده با رنگ فلورسنت برچسب گذاری شدند تا ردیابی سرنوشت بعدی آنها آسان باشد.مطالعات میکروسکوپی نشان داد که ژل رویال ترشح شده توسط زنبورهایی که از آب قند آلوده تغذیه کرده بودند حاوی ماده نشانه گذاری شده است، این ژل رویال، در مقایسه با ژل رویال زنبورهایی که با به باکتری مورد اشاره آلوده نشده بودند، به یک پپتید ضد میکروبی شناخته شده مجهز شده بود.

این ماده به سیستم ایمنی زنبورعسل کمک می‌کند تا عفونت‌های باکتریایی را دفع کند و این بدان معناست که زنبورهای پرستار در واقع از طریق ژل رویال خود آنتی‌ژن‌هایی را برای به تخم‌های ملکه منتقل می‌کنند. همچنین لاروها با دریافت ژل رویال پرستاران خود در چند روز اول پس از بیرون آمدن از تخم، مجددا تلقیح می‌شوند. بنابراین هر زنبورعسل دو بار واکسینه می‌شود.اینکه آیا این روش یک اقدام احتیاطی است یا در واقع معادل واکسیناسیون مرحله دوم در تقویت مرحله اولیه است، مشابه کاری که انسان‌ها انجام می‌دهند، یا خیر، باید مشخص شود. اما به هر صورت محافظت کننده به نظر می‌رسد و نشان می‌دهد زندگی گروهی زنبورها سیستم‌های ایمنی خاص خود را دارد.