کابوس کرونای جهش یافته برای کودکان

گروه جامعه: بررسی‌های تازه نشان می‌دهد خانواده‌ها دیگر نباید تصور کنند کودکان‌شان به کووید ۱۹ مبتلا نمی‌شوند یا اگر هم کرونا بگیرند با کمترین عوارض خواهد بود؛ زیرا مشاهدات عینی تازه مشخص می‌کند کرونای جهش یافته با کودکان نیز شوخی ندارد.
به بیان دیگر فقط نباید نگران کودکان به‌عنوان ناقلان خاموش کووید ۱۹ باشیم بلکه این کوچولوهای معصوم می‌توانند همان فردی در خانواده باشند که به‌شدت درگیر بیماری می‌شوند.این روزها با شدت یافتن شیوع نوع جهش‌ یافته کووید ۱۹ و از آن مهم‌تر با اوجگیری چهارم این بیماری در کشور باید به‌شدت مراقب پیامدهای خطرناک این بیماری برای کودکان باشیم.این در حالی است که تا چند ماه پیش تصور نمی‌شد کودکان مبتلا به کرونا با عوارض قلبی، مغزی یا کلیوی درگیر شوند اما اکنون می‌بینیم این موضوع رخ می‌دهد.با وجود آن‌که آمار تعداد کودکانی که به‌طور شدید با کووید ۱۹ درگیر می‌شوند همچنان خیلی بالا نیست اما اهمیت توجه به خطر احتمالی برای این گروه سنی سبب شد با دکتر فریبا شیروانی، فوق‌تخصص عفونی اطفال گفت‌وگو کنیم.

چرا نوع جدید کرونا، کودکان و نوجوانان را بیشتر تهدید می‌کند؟
این واریانت جدید ویروسی که در جنوب انگلستان دیده شده است به‌تدریج جای خود را در میان واریانت‌های ویروس عامل بیماری کووید ۱۹ باز کرده است. این واریانت قدرت انتقال‌پذیری بیشتر از واریانت‌های قبلی به میزان ۵۰ تا ۷۰ درصد را دارد. بعضی دانشمندان می‌گویند افزایش احتمال انتقال در این ویروس تا حدودی به این علت می‌تواند باشد که کودکان به اندازه بزرگسالان نسبت به ابتلا به این ویروس حساس هستند. از نظر شدت ابتلا نیز باید گفت به‌نظر نمی‌رسد این ویروس بیماری شدیدتری ایجاد کند. ولی ممکن است احتمال ابتلا به آن را بیشتر کند. البته نظریه دیگر این است که چون این ویروس سرعت انتقال بیشتری دارد در کودکان نیز مانند بزرگسالان با سرعت بیشتری منتقل می‌شود.

به‌ جز رعایت نکات بهداشتی معمول، چه راهکارهایی برای ایمنی بیشتر کودکان در مقابله با آن مطرح است؟
بر‌اساس آنچه تاکنون می‌دانیم، فاصله اجتماعی، استفاده از ماسک، شست‌وشوی دست و استفاده از تمیزکننده‌های دست در پیشگیری از انتقال کووید ۱۹ موثر است و این موارد همچنان باید با جدیت پیگیری و انجام شود. راهکارهای دیگر، شرکت ‌نکردن در تجمع‌ها و تماس با سایر افراد است زیرا ممکن است آن افراد با وجود بی‌علامت‌ بودن، منتقل‌کننده بیماری باشند.

آیا تزریق واکسن به‌ویژه به کودکان با توجه به افزایش خطر درگیری، ضرورت بیشتری پیدا خواهد کرد؟
تزریق واکسن در بسیاری از کشورهای جهان شروع شده است. فعلا در کشور ما استفاده از واکسن برای کودکان هنوز شروع نشده است و علت آن کم بودن شدت بیماری در این گروه سنی است.در حال حاضر واکسیناسیون در سن بالای ۱۶ سال انجام می‌شود. فعلا به‌نظر نمی‌رسد واریانت جدید بتواند از اثر واکسیناسیون فرار کند و واکسیناسیون می‌تواند ویروس جدید را هم پوشش دهد. از طرف دیگر فناوری واکسن‌سازی می‌تواند خود را با این تغییر در ویروس وفق دهد. بر‌اساس برنامه‌ریزی انجام شده برای واکسیناسیون، نوبت به واکسیناسیون کودکان هم می‌رسد ولی در حال حاضر در اولویت نیست.

آیا درست است که نوع جدید ویروس بر‌خلاف نوع قبلی برای سنین بالا به‌شدت گذشته خطرناک نیست و بیشتر کودکان و نوجوانان را هدف قرار می‌دهد؟
در موج اول همه‌گیری کرونا به‌دلایلی که هنوز نمی‌دانیم، این بیماری بیشتر بزرگسالان را گرفتار می‌کرد ولی در دو سه ماه گذشته افزایش موارد تشخیص بیماری در کودکان دیده می‌شود. نکته مهم این است که این ویروس برای افرادی که آنها را درگیر می‌کند (شامل کودکان و نوجوانان) بیماری شدیدتری ایجاد نمی‌کند.

نشانه‌های ابتلا به کرونای جهش یافته در کودکان با نوع قبلی چه تفاوت‌هایی دارد؟
درست است که میزان ابتلا در کودکان در رابطه با ویروس جدید بیشتر گزارش شده ولی افزایش شدت یا تغییر علائم در آنها دیده نشده است. نوزادان زیر یک سال در معرض بیماری شدید هستند که این امر در همه انواع واریانت ویروس‌ها مصداق دارد. علائم ابتلا به بیماری در کودکان شامل علائم تنفسی و گوارشی و خستگی و سردرد و بی‌اشتهایی و ضایعات جلدی است. در موارد شدید، گرفتاری کبد و کلیه، سیستم عصبی مرکزی و درگیری تنفسی شدید را داریم یا ممکن است شوک و علائم شبیه کاوازاکی در بیمار ایجاد شود.

موثر‌ترین راهکارهای درمانی در صورت ابتلا به نوع شدید بیماری در کودکان چیست؟
در کودکان بر حسب نوع درگیری با کووید-۱۹ راهکار درمانی متفاوت است. در مواردی که ویروس فعال است داروهای ضدویروسی لازم است و در صورت ایجاد علائم، تشدید پاسخ التهابی در بدن مانند MISC (سندرم التهابی چند‌دستگاهی که می‌تواند منجر به بروز مشکلات قلبی یا مشکلاتی برای سایر اندام‌های بدن شود) و در صورت قرارگرفتن بیمار در زیر ونتیلاتور، نیاز به کورتیکواستروییدها وجود دارد.مایع‌ درمانی و داروهای تقویت‌کننده قلب (اینوتروپ‌ها و میلرینون) در صورت لزوم استفاده می‌شود. استفاده از داروهای ضد‌انعقاد در کودکان در صورت اندیکاسیون نیز توصیه می‌شود و مصرف اینترفرون در مراحل اولیه بیماری برای جلوگیری از پیشرفت بیماری لازم است.