هر گاه خشک مغزی کوته نظر، زمام امور را در دست گرفت هنر مجال بروز نیافت

دكتر حسن روحانی شامگاه چهارشنبه در دیدار صمیمانه جمعی از هنرمندان و اعضای تشکل‌هاي فرهنگی وهنری در تالار وحدت تهران افزود: برای من شبی به یادماندنی است چون میهمان اصحاب فرهنگ و هنر و فرهیختگان هستیم؛ دعوت و مهمانی شما را پاس مي‌دارم؛ با اهل هنر از هنر گفتن بسیار سخت است؛ معمولا دولتمردان سیاستمداران و حتی فیلسوفان و روشنفکران چونان با هنرمندان سخن گفته اند که گویی قصد تعیین تکلیف برای آنان دارند. وی ادامه داد: آنان نگاه هنرمندان را چونان در قالب و فرم آن خلاصه دیده اند که فکر کرده اند هنر دستور دادنی و سفارش کردنی است.

وی تصریح کرد: هنر قالب و معناست؛ هنر خلاقیت است؛ این نوع جلسات هم برای هم اندیشی و همفکری اهالی اقلیم‌هاي متنوع فکری است تا از همدیگر درک نزدیکتر و متقابلی داشته باشیم. رییس‌جمهور گفت: ذات هنر با مفهوم خیر و نیکی یکی است؛ قبل از عصر جدید هنر بسیار فراتر از هنرهای زیبا تفسیر مي‌شد؛ هنر گفت و گو، هنر معاشرت؛ هنر دیپلماسی؛ هنر زندگی مسالمت آمیز؛ هنر زندگی بدون کینه.

روحانی تصریح کرد: هر کار بی عیبی هنر است؛ هنر هر کار بدون عیب است و همه ما باید تلاش کنیم هنرمندانه حرف بزنیم؛ هنرمندانه عمل کنیم، هنرمندانه با هم تعامل داشته باشیم.  رییس‌جمهور با بیان اینکه هنر، با ارزش پیوند ذاتی دارد، گفت: هنر یعنی عروج فکر از سطح عادی به سطح متعالی؛ همان که در عرفان و فلسفه اسلامی به عالم اعلا تعبیر مي‌شود.

روحانی افزود: هر هنرمندی مي‌خواهد به معنای جهان و عمق جهان برسد، علاوه بر اینکه هنر به همه جان مي‌دهد.این هنرمند است که رودخانه را، کوه‌ها را، بلبل را، شمع را و پروانه را به سخن وامی دارد و اگر بگوییم که هنر مرده را زنده مي‌کند سخنی به گزاف نگفته ایم. رییس‌جمهور با بیان اینکه تقسیم هنرمندان به هنرمندان ارزشی و غیر ارزشی بی معناست، اظهار کرد: هنر یعنی ارزش و هنرمند ارزشمندی است که با کار خلاقانه به تعالی مي‌رسد. روحانی اضافه کرد: خلقت بزرگترین مظهر قدرت خدای لایزال است که فقط در این زمینه است که فتبارک الله احسن الخالقین. رییس‌جمهور تصریح کرد: هنرمند جهان را بازآفرینی مي‌کند و کار او در مسیر ارزش‌هاي الهی است؛ هنرمند البته در مسیر هنر باید با مردم ذوق مردم، خواست مردم خود را نزدیک کند.

هنر بدون آزادی معنا ندارد
روحانی با بیان این که هنر بدون آزادی معنا ندارد و خلاقیت تنها در سایه حریت امکان پذیر است، گفت: اما اعمال محدود کننده ای نیز برای هنر وجود دارد قبل از آن که شما به نام سانسور و ممیزی و دولت نام ببرید، خود جوامع بشری و اجتماع اولین قدم برای قرار دادن چارچوب برای هنر است. عادات، رسوم، اخلاق جامعه، فهم‌ها و درک ها، همه این‌ها مرزبندی هایی را برای هنر مشخص مي‌کند. روحانی با تاکید بر اینکه همه هنر همین است که حکیم سخن فردوسی بزرگ گفته است؛ مردمی بودن و صداقت، این همه هنر است.

حافظ حافظه تاریخی، ادبی و هنری ملت ایران است
رییس‌جمهور با بیان این که من گاهی اوج هنر ایرانی را در حافظ مي‌بینم، حافظ شیرازی، اظهار کرد: هنرمند ایرانی مي‌تواند مقتدایش حافظ باشد، حافظ حافظه تاریخی ادبی و هنری ملت ایران است. حافظ، با سینه ای مالامال از آموزه‌هاي دینی و قرآنی اما از جهل، خرافه و ریا بیزار. رییس‌جمهور با بیان این که هنر شاعری یکی از قالب‌هاي باستان این سرزمین است برای هنر و در واقع شاعری هنر ملی ایرانیان است، افزود: حافظ با همه نقد و انتقادی که بر حکومت و جامعه داشت در طول تاریخ کتابش قدر دیده و بر صدر نشسته است. و گاهی آن چنان تعالی یافته که جایکاهش در کنار کتاب حق و قرآن مجید قرار گرفته است.

رییس‌جمهور با بیان اینکه حافظ به قول بعضی‌ها رند روشنفکر زمان خود بود، گفت: در عین ایمان و در عین انتقاد، هرگز از ایمانش دست برنداشت و هرگز از انتقادش پشیمان نشد. روحانی تاکید کرد: هنرمند نه قرار است زینت المجالس باشد و نه قرار است اپوزیسیون. رییس‌جمهور تصریح کرد: هنرمند نه قرار است نوک پیکان تحولات سیاسی باشد و نه قرار است گوشه نشین خرابات و خانه.

هنرمند انسان اهل فکر، فن و اهل دل است
رییس‌جمهور گفت: قرار نیست هر چه دولت یا جامعه یا حتی روشنفکران مي‌گویند به تصویر بکشد که برداشت خود را دارد و قرار هم نیست که با دولت یا جامعه در ستیز باشد و بجنگد. وی با بیان اینکه هنرمند انسان اهل فکر، فن و اهل دل است، اظهار داشت: برای برخی از هنرهایی که هنرمند برای ثبت و خلق آن‌ها نیاز به کمک دیگران دارد نباید در این زمینه دچار تردید و هراس شویم.

روحانی ادامه داد: برخی از روایت‌هاي تاریخی، دینی و حتی تاریخ معاصر شاید از حد یک شرکت خصوص در شرایط فعلی جامعه ما این بار سنگین به مقصد نرسد، اما معنا آن نیست که اگر کاری به هنرمند واگذار مي‌شود در روایت تاریخ هم هنرمند کار خود را انجام مي‌دهد. رییس قوه مجریه گفت: اولین روزهایی که با جناب آقای جنتی در سال 1359 به صدا و سیما رفتیم جزو اولین آثاری که قرار شد ببینیم و برای تکمیل آن تصمیم بگیریم کار مرحوم علی حاتمی بود، آن کار آن زمان با بودجه عمومی انجام مي‌گرفت و کار هنوز تکمیل نبود و فیلم مونتاژ هم نشده بود و قطعه قطعه فیلم را مي‌دیدیم.

وی ادامه داد: اما معنایش این نیست که اگر هنرمند صاحب نامی سفارشی را دریافت کرد ذوق هنری او تسلیم آن سفارش باشد، او همچنان باید از خلاقیتش استفاده کند. روحانی افزود: این چنین مشهود است که شاهنامه نیز به سفارش سلطان محمود سروده شد اما در واقع این شاهنامه سفارش یک ملت و یک تاریخ بود.

نمي‌توانیم با دستور هنر را خلق کنیم
رییس‌جمهور خاطرنشان کرد: آثار عظیم معماری از قبیل تخت جمشید و آثار اسلامی در اصفهان با حمایت حکومت بود، اما امروز به عنوان نماد یک ملت است. روحانی با بیان اینکه هنر و آزادی رابطه مستقیم دارد، اظهار داشت: در غیر فضای آزاد هنر واقعی خلق نخواهد شد، ما در بخش هنر نمي‌توانیم با دستور هنر را بیافرینیم و خلق کنیم. وی ادامه داد: هر گونه فضای امنیتی مي‌تواند جوانه هنر را بخشکاند به تعبیر اقبال گفت ˈهر گاه خشک مغزی کوته نظر ضمام امور را در دست گرفت هنر مجال بروز نیافتˈ. چهره‌هاي شاخص حوزه‌هاي تئاتر و سینما، موسیقی، شعر، داستان و هنرهای تجسمی از جمله شرکت کنندگان در این دیدار هستند.

متهم کردن هنرمندان به فساد، کار غلط و اشتباهی است
رییس‌جمهور با بیان اینکه برخی هنرمندان ما را به غرب زدگی متهم مي‌کنند، افزود: استدلال آنها این است که بدنه هنری جامعه ما را فساد فرا گرفته است؛ باید این بنا را ویران کرد و از نو ساخت. یکی از تفکرات غلط و اشتباهی بود که در ذهن بعضی آمد و متاسفانه در این زمینه قدم هایی برداشته شد. رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی یادآور شد: بعضی مي‌گویند اگر ما آنچه گفتیم انجام دادند، مي‌شود هنر خوب و آنچه ما دلمان نخواست، مي‌شود هنر بد.

نمي‌توان مجموعه ای فرهیخته را زیر سوال برد
روحانی ادامه داد: در هر جامعه ای ممکن است خطا و فساد باشد، اما نمي‌توان یک مجموعه فرهیخته، بزرگ و تاثیرگذار را در این کشور زیر سوال قرار داد؛ این قضاوتی نابحق، نابجا و ظالمانه است.
رییس‌جمهور در بخش دیگری از سخنانش در جمع هنرمندان و اعضای تشکل‌هاي فرهنگی و هنری اظهار داشت: اصحاب هنر مشکلات فراوانی دارند؛ برخی از آنها امشب در اینجا بیان شد؛ شاید نخستین جلسه ای بود که خداوند توفیق داد بیشتر شنیدم و کمتر سخن بگویم؛ چه این که گفت خدا دو گوش به ما داده است و یک زبان که بیشتر بشنویم و کمتر بگوییم.

روحانی تصریح کرد: مي‌دانم درد دل‌هاي شما در فرصت کوتاه امشب بخش کوچکی بود از آنچه در دل داشتید؛ دولت وظایف خود را در چارچوب قانون اساسی انجام خواهد داد؛ دولت در حد توان وامکاناتش از هنر حمایت خواهد کرد؛ شاید عمدتا دولت لازم باشد در زیرساخت‌ها بیشتر وارد عمل شود و کمک کند؛ اما در حد توان، دولت این قدم‌ها را برخواهد داشت.

از تعطیلی ارکستر سمفونی موسیقی ملی متاسفم/ اینها را احیا خواهیم کرد
روحانی تصریح کرد: من از این که ارکستر سمفونی و ارکستر سمفونی موسیقی ملی به تعطیلی کشیده شده است، بسیار متاسفم و حتما این دولت در همین ماه‌هاي آینده اینها را احیا خواهد کرد؛ اگر چه ممکن است وزیر باز هم کارت زرد بگیرد.

کارت زرد برای این دولت نگرانی نیست
رییس‌جمهور افزود: این دولت به تمام تعهداتی که در دوران انتخابات و قول هایی که به مردم داده است، عمل خواهد کرد؛ کارت زرد برای این دولت نگرانی نیست.

به امثال آقای جنتی‌ها افتخار مي‌کنیم/ سوختن و هیچ نگفتن هنر است
روحانی اظهار داشت: ما به امثال آقای جنتی‌ها به عنوان مدافع حقوق هنرمندان و آزادی افتخار مي‌کنیم؛ در هر مسیری مشکلات وجود دارد؛ سوختن و هیچ نگفتن هنر است. رییس‌جمهور در بخش دیگری از سخنان خود به این شعر مرحوم پروین اعتصامی اشاره کرد و گفت: کس ندانست که من مي‌سوزم/ سوختن و هیچ نگفتن هنر است. رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار داشت: اینها پیش پای دولت مشکلاتی نیست؛ دولت انشاء الله به وعده‌هاي خود در زمینه هنر و اصحاب هنر عمل خواهد کرد.

کار را به اصناف و تشکل‌ها واگذار کنیم
روحانی افزود: هر نظامی خطوط قرمزی دارد اما باید این خطوط شفاف و روشن باشد تا اعمال سلیقه ای در این مسیر وجود نداشته باشد. اگر ما مقررات شفاف و روشنی داشته باشیم، مي‌توانیم کار را به اصناف و تشکل‌ها واگذار کنیم چون آنها عاشق ایران و نظام هستند. ما باید شرایط مناسبی را برای فعالیت هنرمندان آماده کنیم تا آنها بتوانند به رشد و بالندگی برسند.

روحانی با تاکید بر اینکه دولت باید اقتصاد فرهنگ را احیا کند، اظهار داشت: دولت این را جزو وظایف خود مي‌داند؛ البته روشن است که در تولید باید اول تقاضا را تحریک کرد؛ مردم ما باید کالای فرهنگی را ارج بنهند؛ در این زمینه باید کار فراوانی انجام داد. اینکه تیراژ کتاب معمولا 2 هزار و 3 هزار است، اینکه شما مي‌بینید بقیه آثار هنری ما در بازار مشتری ندارد، این که گیشه‌هاي سینمای ما خلوت است یعنی باید تقاضا را تحریک کنیم و باید کالاهای متنوع فرهنگی عرضه کنیم.

رییس‌جمهور ادامه داد: مشکل دستوری شدن هنر همین است که نمي‌تواند خلاق باشد و نمي‌گذارد آنچه خواست جامعه است به صورت متنوع در جامعه عرضه شود و بنابراین دولت تلاش خواهد کرد تا اینکه اقتصاد فرهنگی و بویژه هنری ما پویا و فعال شود و حتی باید بتوانیم بازارهای منطقه ای و جهانی را نیز به تصور خود در آوریم.

آثار یاس آور کافی است/ دولت در فکر ایجاد آشتی ملی است
رییس‌جمهور خطاب به هنرمندان گفت: دولت برای اهداف خود به سوی شما دست نیاز دراز مي‌کند؛ دولت تداوم امید در میان مردم مي‌خواهد؛ از شما مي‌خواهم آثار امیدبخش و نشاط آفرین تولید کنید، آثار یاس آور کافی است. روحانی تاکید کرد: دولت در فکر ایجاد آشتی ملی است؛ در فکر وحدت ملی است؛ دولت مي‌خواهد کینه‌ها از سینه‌ها برداشته شود؛ شمایید که مي‌توانید زمینه را آماده کنید؛ دولت مي‌خواهد اعتدال در جامعه برقرار شود، دولت مي‌خواهد بین حقوق و وظایف تعادل باشد؛ دولت مي‌خواهد میانه روی را ترویج کند و دولت با خشونت و افراط مخالف است ما با همه توان مي‌خواهیم افراطیون را به انزوا برانیم.

برخی صدای ملت را نشنیده‌اند/ پنبه‌ها را از گوش درآورند
رییس‌جمهور تصریح کرد: برخی هنوز صدای ملت را در 24 خرداد نشنیده اند، پنبه‌ها را از گوش در آوردند. روحانی با اشاره به تصویب پیشنهاد ایران مبنی بر نفی خشونت و افراطی گری در جهان اظهار داشت: ایران منادی مقابله با خشونت و افراطی گری در جهان است؛ اینکه طرح ایران در سازمان ملل در ظرف چند ماه با اتفاق آرا به تصویب رسید، نشان عظمت ملت ایران است. رییس‌جمهور تاکید کرد: برای مبارزه با خشونت، برای دیپلماسی عمومی، برای یاری دولت، دست دولت به سوی هنرمندان به عنوان یاران نزدیک دولت و مورد اعتماد دولت دراز است. روحانی در پایان تصریح کرد: و سخن آخر، هنر همیشه خوب است چون هنر همان خوبی است.