دولت احمدی‌نژاد ذاتا با برنامه‌ریزی مخالف بود

چیزی که در یک نگاه غیرسیاسی از عملکرد وزارت نیرو در طی 10 سال اخیر شاهد هستیم این است که این وزارت‌خانه بزرگ از وضعیتی مساعد، رفته رفته در شرایطی نامطلوب قرار گرفته به طوری که امروز یکی از بدهکارترین دستگاه‌هاي دولتی است. شما این روند را چه طور ارزیابی مي‌کنید.
برای پاسخ به این سؤال باید کمی در فضای خصوصیات و موقعیت وزارت نیرو در سال‌های قبل از 84 قرار بگیریم. ابتدا باید به این موضوع توجه کنیم که وزارت نیرو از نظر شاخصه‌هایی همچون ساختار سازمانی، ظرفیت منابع انسانی و همچنین سطح تکنولوژی و فناوری بخش برق و آب، جزو وزارت‌خانه‌های پیشرو در کشور بود.در مورد هر کدام از این شاخصه ها هم می‌شود به تفصیل سخن گفت، اما من فقط به یک مثال درباره ساختار سازمانی بسنده می‌کنم.

وزارت نیرو ساختار غیرمتمرکزی دارد که هر کدام از واحدهای آن به عنوان بنگاه‌های اقتصادی مستقل مدیریت می‌شود. این ساختار توانایی ادامه فعالیت به صورت تفویض اختیار برای مدیریت بهتر در سطوح منطقه‌ای و ملی به وزارت‌خانه داده است. البته نوع خدمات در آن زمان به صورت یارانه‌ای بود و این هم به دلیل سیاست‌های کلان در بخش آب و برق اینگونه بود که هزینه‌های تمام شده از طریق دولت جبران می‌شد. البته وزارت نیرو در کنار این مزیت‌ها از یک مدیریت تخصصی، فنی و قوی و همچنین یک نیروی انسانی بسیار ارزشمند هم برخودار بود.

روحیه جهادی در وزارت نیرو نهادینه شده بود
در سال‌‌های پس از انقلاب هم با حاکم شدن روحیه جهادی و خودباوری در وزارت نیرو نهادینه شده بود و این باعث شده بود تا در آموزش مدیران و نیروی انسانی متخصص هم پیش قدم باشیم. علاوه بر فارغ‌التحصیلان برتر دانشگاه‌های معتبر کشور، دانشگاه تخصصی صنعت آب و برق شهید عباسپور، را هم داشتیم که در کنار موسسه آموزش‌های علمی کاربردی که در 6 نقطه کشور هم فعال بود، هم نیروی انسانی متخصص تربیت می‌شد و هم دوره‌های حین‌خدمت برای بالابردن سطح دانش و تخصص نیروی انسانی وزارت نیرو برگزار می‌کردیم.

دولت احمدی نژاد ذاتا با برنامه ریزی مخالف بود
وزارت نیرو تا سال 84 با این شاخصه‌ها رشد کرده بود و می‌توانست آنها را ادامه هم بدهد. اتفاق مهمی که در سال 84 افتاد، این بود که دولت جدیدی که سر کار آمده بود، ذاتا با مقوله برنامه‌ریزی و توسعه ملی مخالف بود و به ظرفیت‌های مدیریتی که سال‌های متمادی در بخش‌هاي مختلف ایجاد شده بود را نادیده می‌گرفت و مغایر با ارزش‌های انقلاب (آن هم به تعبیر خودش) می‌دانست.
این تغییر جهت‌گیری دولت، لطمه بزرگی به وزارت نیرو هم زد. ماحصل این نگاه را الان شاهدیم که خود شما هم معترفید که ظرفیت‌ها و داشته‌های وزارت نیرو امروز تحلیل رفته است. البته وضع وزارت خانه‌های دیگری که پتانسیلی که شرح دادیم، را نداشتند؛ لطمات بزرگتری ‌خورده‌اند.

در بخش نیروی انسانی وزارت نیرو، این تغییر نگاه چه تاثیری گذاشت؟
با بی اعتمادی‌ای که توسط دولت ایجاد شده، به وضوح نیروی انسانی صنعت آب و برق نیز تحلیل رفت. بسیاری از مدیران وزارت نیرو یا بازنشسته شدند و یا به سمت بخش خصوصی رفتند. حتی درصدی از نخبگان و متخصصین وزارت نیرو نیز به خارج از کشور مهاجرت کردند. مراکز پژوهشی و آموزش وزارت نیرو در این هشت سال در اوج بی‌مهری قرار گرفتند. برخی از این مراکز تعطیل شد، برخی هم مثل دانشگاه شهید عباسپور به دیگران واگذار شد.

پژوهش در وزارت نیرو تعطیل شده بود
به جرأت می‌توان گفت که اکتساب تکنولوژی جدید در بخش آب و برق در این چند ساله تعطیل شده بود و یک وقفه‌ای میان رشد فناوری در وزارت نیرو افتاد. البته موارد و پیشرفت‌های جزئی هم داشتیم اما شاهد رکود، درجازنی و عقب‌گرد در این زمینه بودیم. همین سازوکار غلطی که بر اساس نداشتن اعتقاد به برنامه پنجم توسعه در دولت قبل شکل گرفته بود باعث شد تا متأسفانه بسیاری از طرح‌های عمده وزارت نیرو دچار مشکلات فنی ریشه‌ای بشوند، به گونه‌ای که سال‌ها نیاز است تا آن‌ها را حل کرد. الان سطح تکنولوژی ما در صنعت آب و برق معادل با همان سطح تکنولوژی است که در اوایل سال 84 داشتیم و من امیدوارم با تلاش دولت تدبیر و امید و تکیه بر مدیریت باتجربه‌ای که در رأس وزارت‌خانه وحود دارد، این وضع نابسامانی که الان درگیرش هستیم، مرتفع شود.

شما خودتان از گزینه‌های بالقوه تصدی وزارت نیرو برای این دولت بود. دلیل اینکه شما این مسئولین را نپذیرفتید چه بود؟
من به دلیل محدودیت‌های شخصی خود و شرایط جسمی از پذیرفتن مسئولیت‌هاي سنگین معذور هستم. منتها با توجه به عقلگرا بودن دولت جدید و توجه درخور آنها به عقول جمعی، در زمینه هم‌فکری با وزارت نیرو اعلام آمادگی کرده ام و در این راه هم جدی هستم. من نسبت به ایده آقای مهندس چیت چیان برای تشکیل اتاق‌های فکر در وزارت نیرو بسیار خوشبین هستم و اعلام آمادگی برای عضویت در یکی از این اتاق فکرها را هم کرده‌ام.

به عنوان فردی که تجربه بار سنگین وزارت را دارید چه پیشنهادهایی برای وزارت نیرو در دولت دکتر حسن روحانی و شخص آقای مهندس چیت‌چیان دارید؟
بخشی از مشکلات وزارت نیرو، مشکلات کلانی است که تنها در حوزه وزارت نیرو نیست و کل دولت و رئیس‌جمهوری محترم باید برای رفع آن قدم‌های اساسی بردارند. البته من مطمئنم که دولت جدید، این معضلات را شناسایی کرده و قدم‌های خوبی هم برای رفع آنها برداشته است. مهم‌ترین چالش ملی ما بحث تحریم‌هاست که پیرو قطعنامه‌هایی که بر علیه ما صادر شده، وضع شده است. تحریم موقعیت بین‌المللی ما را در یک تنگنای جدی قرار داده که باید هرچه زودتر به دست دولت‌مردان تدبیری برای آن اندیشیده شود. بر همین اساس، من از این موضوع که شخص رئیس‌جمهور و وزیر امورخارجه به دنبال مذاکره و رفع تحریم‌ها هستند، استقبال می‌کنم. نکته دیگر هم این است که دولت و وزات نیرو باید شرایط لازم برای جذب سرمایه گذاران را فراهم کنند. وزارت نیرو باید برنامه ریزی کند تا افزایش بهره وری در بخش آب و برق را شاهد باشیم.

وزارت نیرو بودجه‌های دولتی را نادیده بگیرد
وزارت نیرو باید با نادیده گرفتن بودجه‌های دولتی، به دنبال توسعه ظرفیت‌ها با بهره‌گیری از روش‌های جدید و نوین باشد. چرا که به هر حال با شرایط فعلی و تا بازگشت چرخ اجرایی کشور به مسیر اصلی، قطعا در زمینه تخصیص بودجه‌ها مشکل خواهیم داشت.مسئله خصوصی‌سازی هم باید به صورت جدی آسیب‌شناسی شود تا در خصوص ابهاماتی که در این چند سال به وجود آمده، مسائل حل و فصل شود و اشکالات جبران شود.