خودرو‌ برقی برای سیاره ما مفیدترند یامضرتر؟

گروه علمی: صنعت خودروسازی جهان، در طی یک دهه‌ی اخیر، شاهد یکی از دگرگونی‌های عظیم خود بوده است. یکی از ابعاد این دگرگونی، توسعه شتابان ساخت «خودرو‌های برقی» است. موسسات تحقیقاتی معتبر جهان، دورنمای بسیار روشنی را برای توسعه خودرو‌های برقی ترسیم می‌کنند و به نظر می‌رسد این خودروها، در دهه‌های آینده، می‌توانند جای خودرو‌های احتراق داخلی را بگیرند. این در حالی است که خودروسازان ایرانی، تاکنون فعالیتی جدی و چشمگیر در این خصوص صورت نداده‌اند و اهتمامی به تولید خودروی برقی نداشته‌اند.
به نظر شما خودرو‌های برقی برای سیاره‌ی زمین مناسب‌تر هستند یا خودرو‌هایی که با سوخت‌های فسیلی کار می‌کنند؟ شاید پاسخ همه به این سوال گزینه‌ی خودرو‌های برقی باشد، زیرا این خودرو‌ها گاز خروجی از اگزوز ندارند و در نتیجه گاز‌های گلخانه‌ای کمتری به اتمسفر می‌فرستند.

با این حال لازم است بدانید که خودرو‌های برقی نیز کامل نیستند و آلودگی‌های خاصی را به همراه دارند. به‌عنوان مثال، باتری خودرو‌های برقی دارای اجزایی مانند «لیتیوم» است که به‌دست آوردن آن نیازمند صرف انرژی فراوانی است.

«موسسه بلومبرگ» به عنوان یکی از موسساتی که به تحلیل و بررسی دورنمای صنایع نو می‌پردازد، در گزارش‌های سالیانه خود، آینده صنعت خودرو را ترسیم می‌کند. در آخرین گزارش این موسسه درباره صنعت خودرو‌های برقی و دورنمای آن در جهان، می‌خوانیم: «فروش خودروی برقی از چند هزار دستگاه در سال ۲۰۱۰، به رقم بیش از ۲ میلیون دستگاه رسیده است و هیچ نشانه‌ای از کند شدن این روند دیده نمی‌شود.
ما پیش‌بینی می‌کنیم، فروش سالانه خودروی برقی در سال ۲۰۲۵ به ۱۰ میلیون دستگاه، در سال ۲۰۳۰، به ۲۸ میلیون دستگاه و تا سال ۲۰۴۰ به ۵۶ میلیون دستگاه برسد». بر طبق همین پیش‌بینی، در سال ۲۰۴۰ سهم خودرو‌های برقی در بازار جهانی خودرو، به بیش از ۵۰ درصد خواهد رسید و از سهم خودرو‌های احتراق داخلی بیشتر می‌شود.

براساس پیش‌بینی‌های موسسه بلومبرگ، میزان تولید و تقاضای خودرو‌های برقی در کشور چین و در طی دهه‌های آینده، همچنان افزایش خواهد یافت. کشور‌های اروپا به دلیل تشدید مقررات سختگیرانه در مورد سوخت و افزایش تعهد خودروسازان این منطقه به تولید خودروی برقی، بیشتر به سمت تولید این گروه از خودرو‌ها خواهند رفت و کشور‌هایی همچون ژاپن، کره جنوبی، استرالیا و دیگر کشور‌های جنوب شرق آسیا بیش از پیش خریدار این نوع از خودرو‌ها خواهند شد.

موسسه بلومبرگ در همین گزارش به مواردی، چون سرمایه‌گذاری کشور‌هایی همچون چین و آمریکا در این صنعت، کاهش بهای تمام شده باتری خودرو‌های برقی و وضع مقررات سخت‌گیرانه محیط‌زیستی در کشور‌های مختلف، به عنوان عوامل اصلی رشد شتابان صنعت تولید خودرو‌های برقی اشاره می‌کند و تاکید دارد تا زمانی که این وضعیت تغییر نکند، می‌توان انتظار داشت که صنعت خودرو‌های برقی، بطور مداوم بزرگ‌تر شود؛ هرچند به نظر این موسسه، رشد تولید خودرو‌های برقی در حوزه حمل و نقل عمومی، همچنان محدود است.

در مطالعه‌ای که سال ۲۰۱۴ در آکادمی ملی علوم آمریکا ارائه شده بود، محققین انتشارات ایجاد شده طی کل چرخه‌ی عمر خودرو‌های برقی را بررسی کرده بودند. آن‌ها از معدن‌کاری لازم برای استخراج فلزات مورد نیاز باتری گرفته تا برق مورد نیاز برای ذخیره در باتری را مد نظر قرار داده‌اند و سپس نتیجه‌ی آن‌را با انتشارات گاز‌های مضر ناشی از خودرو‌های بنزینی مقایسه کرده‌اند. محققین دریافته‌اند که اگر برق مورد نیاز خودرو‌های برقی توسط نیروگاه‌هایی که با ذغال‌سنگ کار می‌کنند تهیه شده باشد، واقعاً برای محیط زیست مضرتر از خودرو‌های بنزینی هستند.

در بسیاری از کشور‌های دنیا، شبکه‌های تولید برق به اندازه‌ی کافی پاک هستند و به همین دلیل خودرو‌های برقی از نظر انتشار گاز‌های گلخانه‌ای و آلودگی برای محیط‌زیست بهتر از خودرو‌های بنزینی هستند.دکتر «کالین شپارد» از آزمایشگاه ملی لارنس برکلی در کالیفرنیا، می‌گوید: «فقط در صورتی می‌توان گفت خودرو‌های بنزینی برای محیط‌زیست مناسب‌تر هستند که انرژی برق از طریق سوزاندن ذغال‌سنگ تولید شود. در حال حاضر در چین این وضعیت وجود دارد و ۵۸ درصد برق کشور از طریق سوزاندن ذغال‌سنگ تولید می‌شود. البته چین در زمینه‌ی انرژی‌های پاک نیز سرعت پیشرفت فوق‌العاده‌ای دارد و در حال حاضر تولید انرژی بادی آن بیشتر از آمریکا است و سالانه پانل‌های خورشیدی بسیار زیادی را به شبکه‌ی برق خود اضافه می‌کند که آن‌را به کشور برتر در دنیا تبدیل می‌کند.»

در مطالعه‌ی جدیدی که اخیراً انجام شده، شپارد و همکارانش آینده‌ای را مدل کرده‌اند که در آن همه‌ی خودرو‌ها برقی باشند. آن‌ها می‌گویند: «ما می‌خواستیم انرژی مورد نیاز، زیرساخت‌های لازم و انتشارات ناشی از این وضعیت را درک کنیم. نتیجه‌ی بررسی‌های ما کاملاً به سود خودرو‌های برقی بوده است.»طبق مدل محققین، اگر ایالات متحده فقط از خودرو‌های برقی استفاده کند، میزان انتشار گاز‌های گلخانه‌ای در این کشور به میزان ۴۶ درصد کاهش پیدا می‌کند.