گروه سیاسی: جمهوری اسلامی ایران بر آن است تا دسترسی بازرسان آژانس به ویدیوهایی مربوط به دوربینهای نصب شده در چند سایت هستهای خود را منوط به کسب توافق درباره احیای برجام بکند.
این اقدام ایران با هدف اعمال فشار بیشتر بر آمریکا و دیگر کشورهای ذیربط در توافق هستهای سال ۲۰۱۵ صورت میگیرد.این در حالی است که مقامات آمریکایی و از جمله آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آن کشور نسبت به در پیش گرفتن چنین سیاستی از سوی ایران هشدار داده است.
یک مقام ارشد ایران که مایل به فاش شدن هویت خود نبوده به "سیانان" گفت: «اگر مذاکرات به نتیجه برسد، ما قطعا نوارهای ویدیویی را به آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشان خواهیم داد.»او گفته است ایجاد امکان دسترسی بازرسان آژانس به این نوارهای ویدیویی وابسته به چند و چون پیشرفت مذاکرات کمیسیون مشترک برجام است.
باید یادآور شد که جمهوری اسلامی روز ۲۲ فوریه سال جاری برای یک بازه زمانی سه ماهه (تا ۲۴ مه) دوره همکاری خود با بازرسان آژانس را تمدید کرده بود.
پس از آن نیز، این مهلت به مدت یک ماه دیگر تمدید شد. اکنون بیش از یک هفته است که جمهوری اسلامی از تمدید توافق با آژانس امتناع ورزیده است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی اخیرا از ایران خواسته تا در مورد تمدید تفاهمنامه نظارتی با این آژانس فورا پاسخ دهد، اما ایران گفته است که تعهدی برای پاسخ دادن ندارد. مهلت سه ماهه و یک ماه تمدید شده تفاهمنامه نظارتی موقت ایران با آژانس در روز جمعه ۲۵ ژوئن (۴ تیر) پایان یافت.مذاکرات هستهای بر سر احیای برجام و بازگشت آمریکا به توافق هستهای از ماه آوریل در وین اتریش آغاز شده و تاکنون شش دور از این گفتگوها انجام شده است. با این حال هنوز زمان هفتمین دوره مذاکرات اعلام نشده است اما مقامهای ایرانی و آمریکایی در گفتوگوهای متفاوت اذعان میکنند که مذاکرات در حال ورود به یک دوره حساس است.
درخواست از ایران برای همكاری با آژانس
سخنگوی کاخ سفید، از ایران خواست به تعهداتش در قبال آٓژانس بین المللی انرژی اتمی پایبند باشد و با بازرسان این نهاد همکاری کند.
جن ساکی در پاسخ به پرسش خبرنگاری در خصوص نگرانی درباره عدم تمدید توافق ایران و آژانس و تاثیر چنین موضوع بر مذاکرات احیای توافق موسوم به برجام گفت، ما (از آغاز) این انتظار را داشتیم که در مسیر دستیابی به توافقی در این مذاکرات با چالشهایی روبرو شویم. ما قبلا هم یک چنین تجربهای را در (مذاکرات پیشین با ایران) داشتهایم.
جن ساکی اضافه کرد، همانطور که وزیر خارجه آمریکا گفته است، ما معتقدیم که ایران باید تعهداتش را نسبت به بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی اجرا کند و به تعهداتش تحت پادمان با آژانس پایبند باشد.سخنگوی کاخ سفید در ادامه این کنفرانس خبری تصریح کرده است که آمریکا در حال رایزنی و مذاکره با متحدان و شرکای خود جهت تاکید بر حمایت گسترده از وظایف آژانس و مدیر کل آن نهاد برای انجام اقدامات مهم آنها است.
جن ساکی اضافه کرد: از آغاز پیام و هدف ما از برای پیگیریهای دیپلماتیک و احیای تعامل با اعضای گروه ۱+۵ و همچنین ایران به طور غیر مستقیم این بوده است که دسترسی قابل اعتمادی برای آگاهی و دیدن اقدامات (هستهای) ایران داشته باشیم و این که آنها دارند چه کار میکنند و تا به چه اندازه به دستیابی به سلاح هستهای نزدیک شدهاند.سخنگوی کاخ سفید در ادامه اظهار داشت، به تازگی ششمین دور مذاکرات احیای توافق هستهای برجام در وین پایان یافته است و همه برای رایزنی به پایتختهای خود بازگشتهاند.او اضافه کرد، هرچند اطلاعات تازهای در خصوص برگزاری دوره آینده مذاکرات (احیای برجام) ندارم، اما امیدوارم که این گام بعدی باشد.
تحمیل تعهدات بیشتر به ایران
وزیر خارجه روسیه گفت که کشورهای غربی می خواهند با احیای توافق هسته ای برجام، "تعهدات بیشتر به ایران تحمیل کنند".
سرگئی لاوروف درباره مذاکرات وین برای احیای برجام که ایالات متحده هم در آن به شکل غیرمستقیم با ایران مذاکره میکند گفت: "شرکای غربی ما از هر طریق ممکن تلاش می کنند تا با ایجاد تغییر در برجام تعهدات بیشتری را به ایران تحمیل کنند."هیچکدام از طرف های مذاکرات به طور صریح درباره مسائل حاشیهای اظهار نظر نکردهاند اما شرکای اروپایی و ایالات متحده گفته اند که پس از احیای توافق، برنامه موشکی و سیاست های منطقه ایران باید مورد مذاکره قرار گیرد و محدود شود.
وزیر خارجه روسیه گفت که برخی از این تعهدات "به طور قابل توجهی نه تنها در متن برجام وجود ندارد بلکه هیچ ارتباطی هم با آن ندارد".
روسیه یکی از شرکای توافق برجام است و در مذاکرات وین برای احیای آن هم حضور دارد. بخش گستردهای از مذاکرات ایران درباره رفع تحریم های آمریکا و بازگشت برنامه اتمی آن به محدودیت های پیشین با حضور سفیر روسیه در وین انجام می شود.
خروج سه ایرانی دیگر از لیست تحریمها
وزارت خرانهداری آمریکا سه ایرانی دیگر را از لیست تحریمهای خود خارج کرد.بر اساس بیانیه وزارت خزانهداری آمریکا که در وبسایت آن منتشر شده است، محمدرضا دزفولیان، بهزاد فردوس و مهرزاد فردوس که شهریور پارسال به دلیل ارتباط با شرکت ماموت دیزل و گروه صنعتی ماموت که متهم به همکاری در تولید موشکهای بالستیک در ایران است، تحریم شده بودند، از لیست تحریمها خارج شدند.خزانهداری آمریکا شهریور پارسال شرکت ماموت دیزل و گروه صنعتی ماموت را به همراه سه شهروند ایرانی یاد شده در لیست تحریمها قرار داده بود.
همان زمان دفتر کنترل سرمایههای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا گزارش داده بود که شرکتهای یاد شده «تولیدکننده و تامینکننده کلیدی مواد و محصولات با کاربرد دوگانه برای توسعه موشکهای بالستیک ایران» هستند.این گزارش در ادامه گفته بود که شرکتهای یاد شده از سال ۲۰۰۰ در همکاری با نهادهای ایران برای تولید موشکهای بالستیک و سوخت آنها بودند.
خزانهداری آمریکا بهزاد و مهرزاد فردوس را از سهامداران گروه صنعتی ماموت و محمدرضا دزفولیان را مدیر شرکت ماموت دیزل، زیرمجموعه گروه صنعتی ماموت معرفی کرده بود.
سخنگوی وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد سه شهروند ایرانی یاد شده از لیست تحریمها خارج شدند، اما این موضوع نشاندهنده تغییر سیاست آمریکا نسبت به ایران نیست و ارتباطی با مذاکرات هستهای وین نیز ندارد.یا این حال، وی توضیح نداد علت لغو تحریمها علیه این سه شهروند ایرانی چیست و چرا به رغم خروج این افراد از لیست سیاه، گروه صنعتی ماموت و ماموت دیزل در لیست تحریمها باقی مانده است.خزانهداری آمریکا خرداد امسال نیز نام احمد قلعهبانی، مدیر عامل سابق شرکت ملی نفت ایران و دو مقام رسمی سابق جمهوری اسلامی را از فهرستهای تحریمهای این کشور خارج کرد.
نام دو مقام سابق دیگر، فرزاد بازرگان، مدیرعامل سابق شرکت بینالمللی «هنگ کنگ اینترترید» و محمد معینی ، مدیر بازرگانی سابق شرکت «نفتیران اینترترید» بود.
روزنامه والاستریت ژورنال نیز در گزارشی بدون اشاره به جزئیات نوشته بود که شمار مقامهای سابق ایرانی و شرکتهایی که از فهرست تحریمهای آمریکا خارج شدهاند، به بیش از ۱۲ فرد و شرکت میرسد.این روزنامه عنوان کرده بود که خروج این افراد و شرکتها از فهرست تحریمها، نه یک اقدام «عادی»، بلکه ارسال «سیگنالی» از سوی واشینگتن به تهران مبنی بر تعهد آمریکا به رفع تحریمها در صورت تغییر رفتار جمهوری اسلامی است.