گروه بین الملل: کوبا، یکی از معدود کشورهای کمونیستی باقی مانده در جهان که از دوران جنگ سرد تاکنون همچنان تحت تحریم آمریکاست، در روز یکشنبه صحنه اعتراضات ضد دولتی بیسابقهای بود.
اعتراضات گسترده علیه سوء مدیریت دولت در پایتخت، هاوانا و چند شهر دیگر کوبا با دخالت پلیس، به شدت سرکوب شد. با انعکاس رویدادهای کوبا در رسانههای جهان در روزهای اخیر، بد نیست نکاتی را درباره این کشور جزیرهای واقع در آمریکای لاتین بدانید.
در اول ژانویه ۱۹۵۹، فولخنسیو باتیستا، دیکتاتوری که از ۱۹۵۲ با کودتا روی کار آمده بود، در نتیجه انقلابی به رهبری فیدل کاسترو سرنگون شد و کاسترو حکومت جمهوری سوسیالیستی در کوبا را تأسیس کرد.در سال ۱۹۶۱، دولت ضد کمونیست آمریکا روابط دیپلماتیک خود را با هاوانا قطع کرد. چند ماه بعد، نیروهای کاسترو حمله هزار و ۴۰۰ شورشی مورد حمایت آمریکا را در خلیج خوکها خنثی کرده و آنها را شکست دادند.کشف موشکهای اتحاد جماهیر شوروی توسط آمریکا در کوبا در سال ۱۹۶۲ باعث ایجاد جدیترین بحران در جریان جنگ سرد شد و کار به آستانه تهدید و درگیری هستهای کشید.در همان سال، آمریکا تحریم اقتصادی و مالی شدیدی را علیه کوبا به اجرا گذاشت.
هنگامی که اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ فروپاشید، کوبا دچار نابسامانی اقتصادی شد و تنها با قانونی کردن استفاده از دلار آمریکا و گشایش در صنعت گردشگری، توانست از ورشکستگی نجات یابد.در سال ۲۰۰۶، فیدل کاسترو که بیمار شده بود قدرت را به طور موقت به برادرش رائول منتقل کرد. رائول کاسترو تا پیش از آن وزیر دفاع بود.رائول دو سال بعد به عنوان رئیس جمهور منصوب شد و فیدل همچنین رهبری حزب قدرتمند کمونیست را در سال ۲۰۱۱ به او واگذار کرد.فیدل کاسترو در سال ۲۰۱۶ در سن ۹۰ سالگی درگذشت.میگل دیاز کانل در سال ۲۰۱۸ به ریاست جمهوری و بعد از آن در سال ۲۰۲۱ به سمت دبیر اولی حزب کمونیست کوبا رسید و به این ترتیب نسل جدیدی از رهبران در این کشور روی کار آمدند.
بحران کمبود مواد غذایی، سوخت، دارو و برق سبب شد تا در روز یکشنبه هزاران کوبایی برای تظاهرات علیه دولت میگل دیاز کانل در هاوانا و دیگر شهرها به خیابان بیایند.
کوبا بزرگترین جزیره در مجمعالجزایر آنتیل است. این جزیره پس از کشف قاره آمریکا به دست کریستف کلمب در سال ۱۴۹۲ مستعمره اسپانیا شد. تا سال ۱۸۸۶ از بردگان آفریقایی برای کار در این جزیره استفاده میشد.آمریکا در طول جنگ استقلال کوبا در سالهای ۱۸۹۵ تا ۱۸۹۸، از شورش استقلالطلبان این جزیره علیه اسپانیا حمایت کرد و نیروهای خود را برای تقویت شورشیان به این جزیره فرستاد.پس از شکست اسپانیا، کوبا عملاً به ایالات متحده واگذار شد و این کشور یک دولت نظامی موقت را به مدیریت جزیره منصوب کرد.کوبا در سال ۱۹۰۲ مستقل شد، اما واشنگتن با افزودن بندی به نام «اصلاحیه پلات» به قانون اساسی خود، به دولت آمریکا عملاً حق دخالت در امور جزیره را داد.
تا پیش از بیماری همهگیر کووید ۱۹، منبع اصلی درآمد ارزی دولت کوبا از طریق هزاران پزشکی بود که با امضای قراردادهای دولتی در کشورهای آفریقا و آمریکای لاتین استخدام و مشغول به کار میشدند.پولی که افراد کوبایی مقیم خارج از کشور برای خانوادههاشان میفرستند، دومین منبع درآمد در کوبا است. این جزیره با ۱۱.۲ میلیون نفر جمعیت همچنین از صادرات نیکل، تنباکو از جمله هاوانا، سیگار برگ مشهور کوبایی و دارو درآمد کسب میکند.در سال ۲۰۱۷، در پی بروز بحران شدید اقتصادی در ونزوئلا، چین، به جای این کشور بزرگترین شریک تجاری کوبا شد.
رشد اقتصادی کوبا در سال ۲۰۲۰ به میزان ۱۱ درصد کاهش یافت که دلیل آن کمبود گردشگر به دلیل کرونا و افزایش تحریمهای آمریکا در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ بود. این کمترین میزان رشد اقتصادی کوبا در بازه زمانی نزدیک به سه دهه بود.باراک اوباما، سلف ترامپ، با برقراری مجدد روابط دیپلماتیک با کوبا اندکی در برابر این کشور انعطاف نشان داد.
تقریبا تمام اقتصاد کوبا به دست دولت کنترل میشود، اما رائول کاسترو در سال ۲۰۱۱ از اصلاحاتی برای تقویت بخش خصوصی رونمایی کرد.ورود اینترنت نسل سوم شبکه تلفن همراه یا ۳ جی در سال ۲۰۱۸ راه را برای اعتراضات بزرگ اجتماعی در کوبا باز کرد.کوبا در ابتدای سال جاری، به هدف نوسازی هر چه بیشتر اقتصاد و کارآمدتر کردن پول برای سرمایه گذاران خارجی، دو ارز محلی خود را ادغام کرد.دولت همچنین تصمیم گرفته است که بسیاری از فعالیتهای اقتصادی را به بخش خصوصی واگذار کند، اگرچه در موارد راهبردی مانند رسانهها، بهداشت و آموزش برای خصوصیسازی استثنا قائل میشود.
کوبا ساخت واکسنهای بومی را از دهه ۱۹۸۰ آغاز کرد و اکنون در حال تولید ۵ نوع واکسن کرونا است. پیشرفتهترین واکسن کرونای ساخته شده در کوبا «عبدالله» نام دارد. این نخستین واکسن کرونای ساخته شده در آمریکای لاتین است که دولت هاوانا استفاده از آن را در موقعیت اضطراری تأیید کرده است.