نگذارید تجربه ناموفق سال ۹۸ دوباره تکرار شود

گروه اقتصادی: اجرای طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیام رسان‌های اجتماعی که در چند روز گذشته در صحن علنی مجلس مورد بررسی قرار گرفت ذهن بیشماری از مردم و فعالان کسب وکارهای مجازی را که دغدغه تامین امرار معاش دارند را درگیر و تحت تاثیر قرار داده است. اگر چه به نظر می رسد این طرح در مجلس هم مخالفانی دارد.

اجرای طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیام رسان‌های اجتماعی  و مطرح کردن فیلتر شدن گوگل و اینستاگرام که موضوعی شوک برانگیز و دلهره آور برای همه مردم از کودک و نوجوان گرفته تا کسانی که در فضای مجازی برای خود کسب وکاری مهیا کرده‌اند و از این راه نان می‌خورند، بود.از طرفی دیگر جای سئوال است که مسئولان چطور می‌خواهند در مدت هشت ماه پلتفرم ایرانی مشابه اینستاگرام را فعال و رایج کنند. آن هم پلتفرمی مانند اینستاگرام که چندین میلیون کاربر در ایران دارد. در این صورت تکلیف مردمی که از این راه کسب درآمد می‌کنند چه می‌شود؟ تعداد کسب و کارها در فضای مجازی
عضوهیات مدیره اتحادیه و انجمن کسب و کارهای مجازی در گفت و گو با خبرنگار همشهری آنلاین گفت: این طرح اگر به همین نحو اجرایی شود ضررش اول متوجه افرادی است که در اینستاگرام کسب و کاری برای خود فراهم کرده‌اند و از این راه امرار معاش می‌کنند. از دسترس خارج شدن اینستا و محدود شدن پهنای باند، شاغلان در این عرصه را دچار ضرر و زیان خواهد کرد.رضا الفت نسب اضافه کرد: حتی کسب و کارهای بزرگ هم که ورودی‌هایشان از پلتفرم‌هایی مثل اینستاگرام وگوگل هست و مردم آنها را جستجو می‌کنند هم اگر مسدود شوند دچار ضرر و زیان می‌شوند. کسانی که در این سال‌ها سرمایه گذاری‌های زیادی انجام داده‌اند. وی ادامه داد: طراحان چنین بحثی باید بدانند که ما مخالف حکمرانی در فضای مجازی نیستیم اما تا زمانی که شرایط و زیر ساخت‌های طرحی فراهم نشده نباید مردم را درگیر کرد و نگذاریم تجربه ناموفق سال ۹۸ دوباره تکرار شود. مسئولان مربوطه اگر مخالفتی داشتند باید از همان ابتدا که تعداد نصب این پلتفرم‌ها پایین بود، جلوی آن را می‌گرفتند نه اینکه امروز۴۰ تا ۵۰ ملیون کاربر روی این پلتفرم‌ها قرار گرفته‌اند و بحث تامین معاش آنها در شرایط نابسامان اوضاع اقتصادی بسیار جدی است. از سوی دیگر کرونا هم به کسب و کارهای بسیاری لطمه وارد کرد و خیلی از مشاغل تعطیل شد. در این شرایط افراد زیادی برای تامین معاش به سمت اینستاگرام رفتند.

الفت نسب بیان کرد: تعداد افراد شاغل در اینستاگرام تا قبل از شیوع بیماری کرونا ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار نفربود. اما بعد از کرونا این رقم به بیش از ۳۰۰ هزار نفر رسیده و حتی رقم یک میلیون نفر هم مطرح شده است، اما این رقم ۳۰۰ هزار نفر به نظر منطقی‌تر می‌رسد.  البته باید به این موضوع توجه کنید که بسیاری از این کسب و کارها خانوادگی است و یا چند نفر یک کسب و کار را اداره می کنند.عضوهیات مدیره اتحادیه و انجمن کسب و کارهای مجازی گفت: در شرایط فعلی نمی‌شود طرح صیانت را اجرایی کرد و نباید مانند رئیس مجلس که بلافاصله با مطرح شدن این بحث اعلام کرده که پلتفرم‌ها مسدود نخواهند شد امیدواری بیهوده داد و واقعیت‌ها را انکار کرد.

وی با اشاره به تعداد افرادی که در زمینه کسب و کارهای مجازی فعالیت دارند، افزود: اکنون کسانی که نماد اعتماد الکترونیکی دریافت کردند نزدیک به ۴۰ تا ۵۰ هزارنفر می‌شوند. اجرای این طرح شامل جمعیت زیادی خواهد شد که از این راه نان می‌خورند و اجرایی شدن آن یک جامعه را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

الفت نسب اضافه کرد: بیشتر اپلیکیشن‌های داخلی ظرفیت ندارند اگر ظرفیت داشته باشند و به خوبی خدمات ارائه دهند مردم حتما  از آنها استفاده خواهند کرد. در حال حاضر مردم از کافه بازار استفاده زیادی می‌کنند و شاید بتوان گفت حدود ۴۰ میلیون نصب داشته باشد. اینکه می‌گویند مردم از پلتفرم‌های ایرانی استفاده نمی‌کنند هم درست نیست اگرخوب خدمات رائه دهند به طور ناخودآگاه همه به سمت آنها کشیده می‌شوند همانطور که اکنون افراد زیادی از تاکسی‌های اینترنتی یا اپلیکیشن‌های مسیریابی که اکثر هم داخلی هستند استفاده می‌کنند چرا که سرویس‌های خوبی ارائه می‌دهند.

وی ادامه داد:مردم می‌خواهند از این راه کاسبی کنند و دنبال سیاست و خیلی مسائل دیگر نیستند. اگر می‌خواهند چنین طرح‌هایی موفق عمل کنند باید زیر ساخت‌های لازم را برای فعالیت در پلتفرم‌های ایرانی فراهم کنند. به عنوان نمونه اگر کسی در پلتفرم‌های ایرانی مانند اینستاگرام شروع به فعالیت کرد تا ۳ سال او را ازمالیات معاف کنند آن وقت شاهد خواهیم بود که چه تعداد از مردم به این سمت آیند.

سرمایه‌گذاری‌هایی که هدر می‌رود
عضوکارگروه بلاک چین کمیسیون فاوا اتاق بازرگانی ایران نیز در این زمینه به همشهری آنلاین گفت: اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس اکنون مسئول این طرح هستند. چشم همه مردم به این کمیسیون دوخته شده است تا ببینند در نهایت چه تصمیمی خواهند گرفت. اما نمی‌توان به صرف نام گذاری مجازی از خیلی مسائل آن چشم پوشید و آن را غیر واقعی تلقی کرد. اگر فضای مجازی محدود شود با منع تردد در فضای واقعی هیچ تفاوتی ندارد.
محمدرضا شرفی افزود: کسب وکارهای بسیاری در فضای مجازی سرمایه گذاری کرده‌اند. هزینه‌های زیادی پرداخت کرده‌اند تا بتوانند بازاریابی کنند. این مساله فقط به اقتصاد داخل کشور مربوط نمی‌شود مراودات بسیاری هم در خارج از ایران صورت می‌گیرد. اگر قرار باشد این طرح اجرایی شود متحمل ضرر و زیان‌های بسیاری خواهیم شد.

وی با انتقاد از اجرایی شدن این طرح بیان کرد: اگر قرار است طرحی با این وسعت تاثیرگذاری طراحی شود باید قبل از آن کار کارشناسی با حضور کسانی که در این حوزه بخصوص کارشناسان وزارت ارتباطات که صاحب نظر هستند، انجام شود. از طرفی اکنون زمان درستی برای مطرح شدن این طرح نبود وقتی دولت دوازدهم در حال واگذاری است و دولت سیزدهم می‌خواهد روی کار بیاید چرا باید در این مقطع این طرح مطرح شود و این مساله بسیاری تامل برانگیز است.

همچنین این طرح از زوایای مختلف باید بررسی می‌شد. اجرایی شدن آن هزینه زیادی برای کشور خواهد داشت. صیانت  از بیت المال هم وظیفه ماست در این شرایط بحران اقتصادی اجرای چنین طرحی اصلا به صلاح نیست منطقی این بود که طرح تا دولت جدید معلق می‌ماند.شرفی ادامه داد: به نظر من با شناختی که از اعضای کمیسیون فرهنگی داریم این طرح اجرایی خواهد شد و نتیجه آن از بین رفتن کسب و کارهای بسیاری خواهد شد.  
وی بیان کرد: با اجرایی شدن این طرح تمام ابزارهای کسب و کارهای اینترنتی نابود خواهد شد و فعالان در این بازار باید بازاری را که مدت‌ها برای آن سرمایه گذاری کرده‌اند دوباره از نو شروع کنند و این مساله یک آوارگی همراه با چالش‌های جدید برای کسب و کارهای اینترنتی خواهد داشت.

طرح صیانت کاربران در فضای مجازی چیست؟
در طرح صیانت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی که اکنون با نام صیانت کاربران در فضای مجازی شناخته می‌شود، کمیسیون عالی تنظیم مقررات که براساس مصوبه جلسه هشتم شورای عالی فضای مجازی ایجاد شد، به منظور اجرای مصوبات این شورا و قوانین مربوط به عنوان مرجع تنظیم مقررات خدمات پایه کاربردی، خدمات ارتباطاتی و فناوری اطلاعات شناخته شده که در ترکیب این کمیسیون در کنار نهادهای مرتبط نهادهایی همچون سازمان صدا و سیما، وزیر اطلاعات، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و فرمانده نیروی انتظامی دیده می‌شود.

همچنین در ماده ۱۱ طرح صیانت، بر صدور مجوز بر فعالیت خدمات اثرگذار پایه کاربردی بومی، داخلی و خارجی تاکید شده و در تبصره یک آن آمده است: عرضه و فعالیت خدمات پایه کاربردی خارجی اثرگذار مستلزم معرفی نماینده قانونی و پذیرش تعهدات ابلاغی کمیسیون است، این درحالی است که بسیاری از کارشناسان معتقدند که شرکت‌های خارجی چندملیتی با کشوری مانند ایران با وجود تحریم‌های مالی و حقوق بشری همکاری نمی‌کنند.همچنین تاکنون پیام‌رسان‌ها و موتورهای جست‌وجوی بومی نتوانسته اند آنچنان که باید در این زمینه به مخاطبان خدمات رسانی کنند. نمونه تجربی این وضعیت در سال ۹۸ مشاهده شد که پلتفرم‌ها نتوانستند ترافیک را تحمل کنند و بعضا از دسترس خارج می‌شدند.