عوامل موثر بر سلامت روان معلمان

گروه علمی: نتایج یک مطالعه حاکی است که عواملی همچون حمایت اجتماعی، منزلت اجتماعی و اعتماد اجتماعی بر سلامت روان معلم‌ها تاثیر می‌گذارد.به گزارش ایسنا، تدریس شغل بسیار استرس‌زایی است و اکثر پژوهش‌ها نشان می‌دهد که معلمان در برابر استرس مرتبط با کار، پریشانی روانی و فرسودگی شغلی، آسیب بیشتری می‌بینند. پژوهش‌های انجام‌شده در ارتباط با سلامت روانی معلمان در ایران نشان داده‌اند که شیوع اختلالات در میان این افراد، به نسبت بالا است.

با توجه به اهمیت این مسئله، پژوهشگران جامعه‌شناسی با انجام یک مطالعه عوامل جامعه‌شناختی مرتبط با سلامت روان را مورد بررسی قرار دادند.برای انجام این مطالعه ۳۷۳ نفر از معلمان مقطع متوسطه شهر نجف‌آباد در سال ۱۳۹۹ از طریق پرسش‌نامه مورد بررسی قرار گرفتند. مواردی که در پرسش‌نامه بررسی شد شامل سلامت عمومی، اعتماد اجتماعی، پیوند اجتماعی، حمایت اجتماعی و منزلت اجتماعی بود.

کم‌تر از نیمی از شرکت‌کنندگان در این مطالعه مردان و بیشتر آن‌ها را زنان تشکیل می‌دادند. دامنه سنی پاسخ‌گویان بین ۲۴ تا ۶۳ سال بود و حدود ۳۳ درصد از آن‌ها مجرد و نزدیک به ۵۷ درصد آن‌ها متاهل بودند. حدود ۴۱ درصد از شرکت‌کنندگان در روستا و نزدیک به ۵۸ درصد از آن‌ها در شهر مشغول به خدمت بودند.بررسی‌های این مطالعه نشان داد که میانگین میزان سلامت روان در بین معلمان شرکت‌کننده در این مطالعه ۶۴.۶۴ است. نمره بالاتر در مقیاس سلامت نشان‌گر عدم سلامت عمومی است، در نتیجه میزان سلامت روان معلمان بررسی‌شده، متوسط رو به پایین است.

همچنین نتایج به‌دست آمده حاکی از این است که متغیرهای حمایت اجتماعی، منزلت اجتماعی و اعتماد اجتماعی بر سلامت روان معلمان اثر می‌گذارد.یافته‌های این مطالعه نشان داد که سلامت روانی معلمان که مقوله‌ای فردی است، تا حد زیادی از کیفیت زندگی آن‌ها تاثیر می‌پذیرد و عواملی مانند حمایت اجتماعی، منزلت اجتماعی و اعتماد اجتماعی می‌توانند بر آن اثرگذار باشند. ضمن این‌که این اثرگذاری در بین زنان در مقایسه با مردان شدت بیشتری دارد.

پژوهشگران می‌گویند: نتایج تحقیقات در ایران نشان می‌دهد که جامعه ایرانی اعتبار بالایی برای حرفه معلمی قائل نیست و حمایت‌های اجتماعی ناکافی از معلمان موجب شده است که از دهه ۶۰ شمسی به بعد، منزلت اجتماعی سایر مشاغل، بیشتر از حرفه معلمی باشد.

به گفته این محققان برای حفظ سلامتی معلمان می‌توان از راهکارهایی مانند در اختیار قرار دادن امکانات رفاهی و تفریحی، تلاش در جهت برابر کردن حقوق در مقایسه با دیگر کارمندان دولت، حمایت اجتماعی از معلمان در موقعیت‌های مختلف اجتماعی و جلب اعتماد و شفاف‌سازی مسائل استفاده کرد.در انجام این تحقیق سید صمد بهشتی و محمد نوریان نجف‌آبادی؛ پژوهشگران جامعه‌شناسی دانشگاه یاسوج، با یکدیگر مشارکت داشتند.
یافته‌های این مطالعه بهار سال جاری به صورت مقاله علمی با عنوان «عوامل اجتماعی مرتبط بر سلامت روان معلمان» در مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی منتشر شده است.