گروه علمی:غده تیروئید شاید کوچک باشد، اما لیستی از وظایف بسیار مهم از جمله تنظیم اشتها، تنظیم سطح انرژی و حتی دمای بدن را بر عهده دارد.تیروئید، غدهای پروانهای شکل است که در جلو گردن قرار دارد. هورمون موجود در این غده، سرعت سوخت و ساز بدن را کنترل میکند. اختلال در تیروئید سرعت متابولیسم را کاهش و یا افزایش میدهد. وقتی سطح هورمونها خیلی پایین یا خیلی بالا باشد، نشانههای این اختلال را در سطح گستردهای تجربه خواهید کرد.
غده تیروئید شاید کوچک باشد، اما لیستی از وظایف بسیار مهم از جمله تنظیم اشتها، تنظیم سطح انرژی و حتی دمای بدن را بر عهده دارد. زمانی که این غده دچار اختلال شود علائم مختلفی نشان میدهد که نمیتوان آن را نادیده گرفت. قبل از اینکه بگوییم تیروئید روی چه بخشهایی از بدن تاثیر میگذارد، باید توضیحاتی بدهیم: تیروئید بزرگترین غده درون ریز بدن است که دو هورمون – T ۳ و T ۴ – را تولید میکند. این دو هورمون میزان سوزاندن انرژی و نحوه واکنش بدن به هورمونهای استرس را کنترل میکنند. دلایل بسیار زیادی میتوانند باعث اختلال در این غده شوند. دو نوع از این اختلال ها، کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید هستند.
علائم تیروئید کدامند؟
علائم تیروئید؛ کاهش یا افزایش وزن تغییر ناگهانی در وزن، از نشانههای شایع اختلال در تیروئید است. اضافه کردن وزن، نشانه کاهش هورمونهای تیروئید است که به آن کم کاری تیروئید میگویند. در مقابل، اگر تیروئید بیش از نیاز بدن هورمون تولید کند ممکن است دچار کاهش وزن ناگهانی شوید که به این حالت، پر کاری تیروئید میگویند.
التهاب در گردن تورم و بزرگ شدن گردن، نشانه قابل مشاهده ایست که به ما میگوید ممکن است تیروئید دچار مشکل شده باشد. عامل ایجاد گواتر میتواند کم کاری و یا پُر کاری تیروئید باشد. گاهی تورم گردن به دلیل سرطان تیروئید یا ندول (تودهای که در داخل تیروئید رشد میکند) است. همچنین این تورم ممکن است بر اثر مشکلات دیگری در بدن باشد. علائم تیروئید؛ تغییر در ضربان قلب هورمونهای تیروئید، تقریبا روی همه اعضای بدن و حتی روی سرعت ضربان قلب تاثیر دارند. کسانی که کم کاری تیروئید دارند، شاید متوجه شوند که ضربان قلبشان از حد معمول پایینتر است. پرکاری تیروئید نیز ممکن است سبب شود ضربان قلب افزایش پیدا کند.
تغییر در روحیه و انرژی بدن اختلال در تیروئید سبب تغییرات اساسی در انرژی بدن و روحیه میشود. فرد با مشکل کم کاری تیروئید احساس خستگی، تنبلی و یا افسردگی میکند. پر کاری تیروئید هم شامل مشکلاتی از قبیل اضطراب، اختلال در خواب، بی قراری و تحریک پذیری میشود. کم کاری و پر کاری تیروئید هر دو در نحوه استفاده بدن از انرژی، تاثیری متفاوت دارند، اما هر دو میتوانند بدن انسان را عاری از انرژی کنند. در صورت ابتلا به کم کاری تیروئید، هیچ انرژیای برای انجام کارها ندارید. پر کاری تیروئید نیز سرعت سوخت و ساز بدنتان را در تمام روز به شدت بالا میبرد، در نتیجه انرژی تان به صورت جدی افت میکند. پر کاری تیروئید به شدت ضربان قلب را افزایش میدهد؛ بنابراین فرد ممکن است از چنین حالتی کلافه شود. این مصرف انرژی بالا میتواند مشکلاتی را برای خواب و میل جنسی فرد به وجود بیاورد.
ریزش مو نیز از نشانههای متعادل نبودن غده تیروئید است. کم کاری و پرکاری تیروئید هر دو سبب ریزش مو میشوند. در بسیاری از موارد پس از درمان تیروئید، موهای ریخته شده مجددا رشد میکنند. احساس گرما یا سرمای شدید مشکل تیروئید بدن را در تنظیم دمای خود دچار اختلال میکند. افرادی که کم کاری تیروئید دارند، بیش از حد معمول احساس سرما میکنند.
پرکاری تیروئید تاثیر معکوس دارد و باعث تعریق شدید و بیزاری از گرما میشود. کم کاری تیروئید سبب علائم دیگری نیز میشود که عبارتند از: خشکی پوست و شکننده شدن ناخنها بی حسی یا سوزن سوزن شدن دست یبوست دورههای قاعدگی غیر طبیعی نامنظم پر کاری تیروئید نیز مشکلات زیر را شامل میشود: ضعف عضلانی و لرزش دستان، مشکل در بینایی، اسهال، دورههای قاعدگی، نازک یا سخت شدن پوست، تیروئید بر روی پوست نیز تاثیرگذار است و در افرادی که دچار پرکاری تیروئید هستند، تغییرات پوستی کمی سریعتر اتفاق میافتد و معمولا باعث نازکی و حساس شدن پوست میشود. اما اگر فرد دچار کم کاری تیروئید باشد، روند تغییر رنگ کند خواهد شد و پوست حالتی سخت به خود میگیرد.
دیگر مشکلات پوستی که ممکن است با پرکاری تیروئید، خود را نشان دهند عبارتند از افزایش قرمزی صورت، دستها و پوستی که احساس رطوبت و گرما دارد. در حالی که افراد مبتلا به کم کاری تیروئید ممکن است پوستشان سرد و رنگ پریده شود، ترمیم زخم هایشان به طول بینجامد و یا به دلیل کم کاری تیروئید، پوستشان رنگی نارنجی و زرد بگیرد. در این حالت تیروئید نمیتواند کاروتن را به ویتامین A تبدیل کند. تغییر در خلق و خو پر کاری تیروئید، تاثیری دیوانه کننده روی احساسات میگذارد. پر کاری تیروئید با مشکلاتی مانند اضطراب، فوق العاده احساساتی شدن و حتی روانپریشی در ارتباط است. کم کاری تیروئید نیز با افسردگی و دوری از موقعیتهای اجتماعی، مشکلات شناختی مانند فراموشی و یا کندی در یادگیری در ارتباط است.
تشخیص اختلالات
تشخیص اختلالات تیروئید اگر مشکوک به اختلال تیروئید باشید با انجام تست خون به جواب خواهید رسید. این تست میزان هورمون محرک تیروئید (TSH) را اندازه میگیرد. اگر میزان TSH بالا باشد، نشان دهنده این است که کارکرد تیروئید بسیار پایین است (کم کاری تیروئید)، اما اگر TSH پایین باشد نشان دهنده این است که تیروئید بیش از اندازه کار میکند (پرکاری تیروئید). پزشکان گاهی سطح دیگر هورمونهای خون را هم چک میکنند. در برخی موارد برای تشخیص مشکل تیروئید نیاز به عکسبرداری است.