گروه بینالملل: نخستوزیر اسرائیل در مجمع عمومی سازمان ملل متحد با اشاره به تاکید این کشور برای ممانعت از دستیابی ایران به سلاح هستهای گفت: «حکومت ایران خیلی ضعیفتر و آسیبپذیرتر از چیزی است که به نظر میرسد!»
نفتالی بنت روز دوشنبه پنجم مهر پشت تریبون مجمع عمومی سالانه سازمان ملل متحد در نیویورک، گفت: «در سالهای اخیر، ایران پیشرفت بزرگی در زمینه تحقیقات، توسعه، تولید و غنیسازی هستهای داشته است. برنامه تسلیحات هستهای ایران در نقطه بحرانی قرار دارد. از همه خطوط قرمز عبور شده است.» او که برای اولین بار پس از رسیدن به مقام نخست وزیری اسرائیل در این مجمع سخنرانی میکرد، ادامه داد: «بازرسیها [از تاسیسات هستهای ایران] نادیده گرفته شده است. همه آرزوها اشتباه بود.» بنت با انتقاد از این که نقض توافقنامههای آژانس بینالمللی انرژی اتمی از سوی ایران «بدون پیامد» برای این کشور است، تاکید کرد جمهوری اسلامی تحت یک «چتر اتمی» به دنبال سلطه بر خاورمیانه است. در حالی که بر اساس گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی، جمهوری اسلامی به فعالیتهای غنیسازی اورانیوم شدت بخشیده، نخست وزیر اسرائیل خواستار یک تلاش بینالمللی هماهنگتر برای توقف فعالیتهای اتمی ایران شد. بنت گفت: «برنامه هستهای ایران به یک نقطه عطف رسیده است؛ و تحمل ما هم همینطور» او ادامه داد: «کلمات مانع چرخش سانتریفیوژها نمیشوند.»
در حالی که پیشتر بنت از آمریکا خواسته موضع خود علیه ایران را قاطعتر کند، هفته گذشته رییس جمهوری آمریکا در اولین سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد درباره پرونده هستهای ایران گفت: «آمریکا همچنان متعهد به حق جلوگیری ایران از دستیابی به سلاح اتمی است.» بایدن روز سهشنبه ۳۰ شهریور ادامه داد آمریکا با دیگر اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد و آلمان برای یافتن راهحل دیپلماتیک در زمینه بازگشت ایران به توافق اتمی در حال همکاری است و واشینگتن آماده بازگشت به اجرای کامل برجام است «اگر ایران همین کار را انجام دهد.»
مذاکرات هستهای ایران در وین برای احیای برجام پس از برگزاری شش دور متوقف شده و هنوز تاریخ دقیقی برای دور بعدی این مذاکرات ارائه نشده است. این در حالی است که تنشها میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی با وجود توافق اخیر این دو در تهران ادامه دارد. در پی اقدام جمهوری اسلامی مبنی بر جلوگیری از دسترسی بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تاسیسات شرکت تکنولوژی سانتریفیوژ ایران (تسا) در کرج، آمریکا و اتحادیه اروپا خواستار دسترسی فوری این بازرسان به این مجتمع شدند. این مجتمع چند ماه قبل بنابر گزارشهای اعلام شده مورد حمله پهپادی قرار گرفت که جمهوری اسلامی آن را «خرابکاری» توصیف کرد. ۲۲ فروردین امسال نیز یک انفجار در تاسیسات هستهای نطنز رخ داد که مقامهای جمهوری اسلامی آن را به اسرائیل نسبت دادند. اسرائیل هرگز درباره نقش احتمالی خود در این حملات رسما اظهار نظری نکرده، اما نفتالی بنت همانطور که نتانیاهو نیز خود را متعهد میدانست، اعلام کرده هر اقدامی برای جلوگیری ایران از دستیابی به سلاح اتمی انجام میدهد.
آمریکا و اتحادیه اروپا خواستار دسترسی فوری آژانس به مجتمع تاسیسات سانتریفیوژ در کرج شدند
در پی اقدام جمهوری اسلامی ایران مبنی بر جلوگیری از دسترسی بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تاسیسات شرکت تکنولوژی سانتریفیوژ ایران (تسا) در کرج، آمریکا و اتحادیه اروپا خواستار دسترسی فوری این بازرسان به این مجتمع شدند.
آمریکا روز دوشنبه ۵ مهر در بیانیهای به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی نوشت: «ما از ایران میخواهیم بدون هیچ تاخیری به آژانس دسترسی لازم را ارائه دهد. اگر ایران این کار را انجام ندهد، ما در روزهای آینده، با سایر اعضای شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد واکنش مناسب رایزنی نزدیک خواهیم کرد.» همزمان اتحادیه اروپا از ممانعت ایران برای دسترسی آژانس به تاسیسات تسا در کرج عمیقا ابراز نگرانی کرد. در بیانیه این اتحادیه تاکید شده که این اقدام جمهوری اسلامی خلاف توافق اخیر میان رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی و محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران است. اتحادیه اروپا با اشاره به بیانیه اخیر آژانس اضافه کرد که تمام فعالیتهای آژانس که در آن توافق ذکر شده، برای حفظ تداوم اطلاعات درباره برنامه اتمی ایران ضروری است. این اتحادیه که تاکنون مسئولیت مدیریت مذاکرات وین برای احیای احتمالی برجام را برعهده داشته، از ایران خواست بدون تاخیر به بازرسان آژانس اجازه دسترسی به تاسیسات تسا را بدهد و از گروسی نیز خواست در صورت لزوم، در این باره به شورای حکام آژانس گزارش دهد.
بنابر توافقی که چند هفته قبل پس از سفر رافائل گروسی به تهران میان ایران و آژانس صورت گرفت قرار شد که جمهوری اسلامی پس از قطع چند ماهه بازرسان آژانس به دوربینهای نظارتی، اجازه دهد آنها به این دوربینها دسترسی پیدا کرده و کارت حافظه دوربینها را تعویض کنند.
علاوه بر این مقرر شد که کارتهای حافظه تعویض شده با مهروموم مشترک ایران و بازرسان آژانس، برای نگهداری در اختیار ایران باشد. با این حال، آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش روز یکشنبه خود، چهارم مهر ماه، اعلام کرد که ایران در تصمیمی مغایر با مفاد توافق اخیر با آژانس، اجازه دسترسی و تعویض کارت حافظه به مجتمع تسا، تاسیسات تولید سانتریفیوژ در کرج، را به بازرسان نداده است. این مجتمع چند ماه قبل بنابر گزارشهای اعلام شده مورد حمله پهپادی قرار گرفت و با آنکه مقامهای جمهوری اسلامی ابتدا وقوع چنین حملهای را تکذیب کردند، پس از دو هفته آن را تایید کردند ولی گفتند که خسارت عمدهای به تسا وارد نشده است.
کاظم غریبآبادی، سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمانهای بینالمللی مستقر در وین گفت که گزارش مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد دوربینهای مجتمع تسای کرج و دقیق نبوده و فراتر از تفاهمات حاصله در بیانیه مشترک است. بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران هم گزارش تازه آژانس را «غلط» خوند و گفت نامهای از طرف ایران برای آژانس ارسال و نسبت به این اقدام غیر سازنده اعتراض شده است. کاهش دسترسی بازرسان آژانس به تاسیسات اتمی ایران در پی لغو اجرای پروتکل الحاقی و در نتیجه افزایش تنش میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی در حالی است که مذاکرات وین متوقف باقی مانده است.