گروه جامعه: خبرهای رسیده از مراکز درمانی از کاهش میزان مراجعه بیماران مبتلا به کرونا حکایت دارد و حالا متخصصان عفونی و مدیران این مراکز با استناد به آمار ورودیهای روزانه به بیمارستانها، میگویند که پس از نزدیک به ۳ ماه طوفانی، پیک پنجم کرونا، روند بهشدت نزولی بهخود گرفته است و اگر وضعیت واکسیناسیون به همین سرعت ادامه داشته باشد، کشور تا ۳ هفته دیگر از این پیک بهطور کامل خارج میشود. براساس اعلام وزارت بهداشت، از مجموع ۸۰ میلیون دوز واکسن ورودی به کشور تا ظهر روز گذشته ۵۷ میلیون و ۶۷۷ هزار و ۱۴ دوز واکسن تزریق شده که ۴۰ میلیون و ۹۶۱ هزار و ۳۹۵ دوز برای نوبت اول و ۱۶ میلیون و ۷۱۵ هزار و ۶۱۹ دوز برای نوبت دوم بوده است. به استناد همین آمارها، بیش از ۶۰ درصد از جمعیت بالای ۱۲ سال کشور یک دوز واکسن و بیش از ۲۴ درصد از همین جمعیت هم ۲ دوز واکسن را دریافت کردهاند.
وضعیت شیوع کرونا در هفتمینماه از سال، آرامتر از قبل، در حال پیشروی است. پیک پنجم کرونا، اواخر تیرماه با غلبه سویه دلتا، بهطور رسمی کلید خورد. موارد ابتلا با ۲۰ هزار و ۸۲۹ مورد در ۲۱ مرداد شروع شد، در ۲۰ مرداد با ۴۲ هزار و ۵۴۱ مورد ادامه داشت و در ۲۰ شهریور با ۱۶ هزار و ۶۵۴ مورد در روز، بهتدریج روند کاهشی پیدا کرد. حالا هم بنا بر اعلام وزارت بهداشت، در ۲۴ ساعت اخیر، ۱۲ هزار و ۴۲۸ بیمار جدید در کشور شناسایی شدهاند. هر چند که به اذعان مسئولان نظام سلامت، آمار واقعی ابتلا ۲ تا ۳ برابر اعداد اعلام شده است، اما با این حال همین روند هم نشان از کاهش قابل توجه در موارد ابتلا به کرونا در کشور دارد. وضعیت شیوع کرونا همچنان شکننده است؛ با شروع فصل سرما و کاهش رعایت پروتکلهای بهداشتی، عادیانگاری کرونا، بازگشایی بسیاری از اماکن، افزایش سفرها و تجمعها، کاهش بیماریابی و کمرنگ شدن قرنطینه مبتلایان به کرونا، احتمال رقم خوردن پیک بعدی کرونا، یعنی ششمین اوج این بیماری در کشور بالا رفته است.
حالا در این میان انتشار خبرهایی درباره جایگزین شدن طرح قرنطینه هوشمند به جای اعمال محدودیتهای قبلی و شایعه اجازه ورود به شهرهای مختلف درصورت دریافت ۲ دوز واکسن، منجر شده تا برخی بار سفر برای تعطیلات پایان هفته جاری را ببندند؛ درحالی که به تأکید مسئولان وزارت بهداشت طرح قرنطینه هوشمند هنوز بهصورت رسمی آغاز نشده و اجرای آزمایشی آن از استان قزوین شروع میشود و هیچ ارتباطی هم به تعطیلات پیشرو ندارد. در این میان براساس اعلام رئیس پلیس راه کشور، محدودیت در تردد به شهرها همان مصوباتی است که قبلا از سوی ستاد ملی کرونا براساس رنگبندی شهرها اعمال میشد؛ یعنی ممنوعیت ورود و خروج به شهرهای قرمز و نارنجی و اعمال جریمه برای متخلفان.
کنترل کرونا تنها کاهش مرگ نیست
متخصصان عفونی نگران وضعیت شیوع کرونا در هفتههای آینده هستند. آنها میگویند شرایط مراکز درمانی آرامتر از قبل است، اما این وضعیت میتواند شکننده باشد. شروین شکوهی، رئیس بخش عفونی بیمارستان لقمان میگوید با اینکه روند ابتلا کاهشی است، اما شناسایی روزانه بیش از ۱۰ هزار بیمار بهطور رسمی، هنوز عدد قابلتوجهی است و بیماران بستری در بخشهای ویژه هم همچنان بالای ۵ هزار نفر هستند؛ «این روزها تمرکز بر واکسیناسیون است و مردم و مسئولان پروتکلها را نادیده گرفتهاند؛ درحالیکه واکسن به معنای مبتلا نشدن و نمردن از کرونا نیست؛ بنابراین همچنان باید از ماسک استفاده کرد و مهمانی و سفرهایی که بهنظر میرسد بیشتر از گذشته برقرار شده، کاهش پیدا کند.» او میگوید: «حتی اگر واکسن عاملی برای کاهش مرگها باشد، همچنان احتمال ابتلا وجود دارد و عوارض کوویدـ۱۹هم بسیار قابل توجه است؛ از مشکلات اقتصادی و برهم خوردن تعاملات اجتماعی گرفته تا صدمات جسمی از جمله ضعفهای جسمانی ادامهدار، بیخوابی، مشکلات روانی و عصبی و ایجاد لختههای خونی در میان مبتلایان دیده میشود؛ حتی موارد مرگ در افرادی که هر دو دوز واکسن را دریافت کردهاند هم گزارش شده است.» براساس اعلام رئیس بخش عفونی بیمارستان لقمان، پیک پنجم کرونا بسیار طولانی بود؛ درحالیکه پیکهای قبلی پس از یک ماه، فروکش میکردند و موارد فوتی به زیر ۵۰ نفر در روز میرسید.
احتمال شیوع سویه جدید با ادامه سفرها
آمارها از روند کاهشی مرگ و ابتلا حکایت دارد و مسئولان نظام سلامت، از شرایط آینده شیوع کرونا و رقم خوردن پیک بعدی نگرانند. با این حال عاطفه عابدینی، رئیس کارگروه درمان و بازتوانی قرارگاه عملیاتی ستاد ملی مقابله با کرونا هم رقم خوردن پیک جدید در فاصله کوتاه از پیک پنجم را وابسته به عوامل متعددی میداند و به همشهری میگوید: «در ابتدا باید به این مسئله توجه کرد که غیر از کرونا، با سویه قویتر و بیماریزاتری مواجهیم یا خیر؟ سویه دلتا، سرایتپذیری بالایی داشت و همین مسئله سبب شد تا برخی از افراد، با وجود ابتلای قبلی بار دیگر مبتلا به کرونا شوند. ما هنوز نمیدانیم رفتار سویهها در سطح جامعه به چه صورت است و حتی درباره ۲سویه مطرح شده ازجمله مو و لاندا هم هنوز نمیتوانیم این اظهارنظر را داشته باشیم که آیا میتوانند مثل دلتا بهسویه غالب در تمام استانها تبدیل شوند یا خیر.» این مسئول در ستاد ملی مقابله با کرونا، به آغاز سفرها با توجه به تعطیلات پیشرو و خطرات آن اشاره میکند و میگوید: «این وضعیت زمانی میتواند نگرانکننده باشد که در مناطق و کشورهایی که مقصد ایرانیان است، سویه جدیدی وجود داشته باشد و مسافرتها منجر به انتقال این سویه به کشور و شیوع آن شود.» با همه اینها اما عابدینی تأکید میکند که سرعت واکسیناسیون منجر به تأخیر در وقوع پیک بعدی میشود.
احتمال رسیدن به وضعیت پایدار تا ۳ هفته آینده
نادر توکلی، معاون درمان ستاد فرماندهی مدیریت بیماری کرونای تهران هم با عابدینی همنظر است. او هم تأکید میکند که بهدلیل پوشش قابل توجه واکسیناسیون در یکماه اخیر وضعیت بحرانی مانند پیک پنجم طی بازه زمانی کوتاه رقم نمیخورد: «هماکنون با یک روند کاهشی و شیب نزولی ملایم ابتلا مواجه هستیم، اما وضعیت هنوز عادی نشده است. اگر شرایط به همین صورت پیش برود و همزمان پوشش واکسیناسیون صعودی باشد، احتمالا تا ۲، ۳ هفته آینده به وضعیت پایدار خواهیم رسید.» توکلی به اختلاف زیاد میان تعداد دریافتکنندگان دوز اول و دوم و نگرانی از ابتلای دوباره افراد بهدلیل کامل نشدن ایمنیشان، اشاره میکند و توضیح میدهد: «تزریق دوز اول واکسن، ایمنی ۷۰ درصدی در بدن فرد ایجاد میکند و خطر ابتلا را کاهش میدهد. دوز دوم مکمل است و ۲ هفته بعد از تزریق دوز دوم ایمنی کامل ایجاد میشود. اما این بهمعنای مبتلا نشدن نیست و باید پروتکلها همچنان رعایت شود.» توکلی درباره کمرنگ شدن سختگیریهای ترددی به شهرها با وجود تعطیلات پیشرو، میگوید: « در شرایط فعلی دیگر از آن قرنطینههای قبلی در هیچیک از کشورهای جهان خبری نیست و مدل قرنطینه هوشمند جایگزین شده است. ما هم بهزودی با پوشش واکسیناسیون بالای ۷۰ درصدی و اجرای مدل قرنطینه هوشمند به روند مناسبی از کنترل بیماری در کشور خواهیم رسید. در چند هفته گذشته ما به عددی در واکسیناسیون رسیدهایم که میتوانیم ادعا کنیم همسان با خیلی از کشورهای جهان هستیم و بهسمت همین قرنطینه هوشمند و سهولت دسترسی به خدمات اجتماعی برای کسانی که هر دو دوز واکسن را دریافت کردهاند، حرکت کنیم.»
تداوم ممنوعیت سفر در شهرهای قرمز و نارنجی
در آستانه تعطیلات پیشرو، اخباری مبنی بر رفع محدودیت تردد برای کسانی که ۲دوز واکسن تزریق کردهاند، منتشر و منجر شده تا افراد برای سفرهای آخر این هفته برنامهریزی کنند. اما مصطفی قانعی، عضو کمیته ملی واکسن کرونا در اینباره به همشهری میگوید: «امکان استفاده از خدمات اجتماعی و سفر بدون ممنوعیت در قالب طرح قرنطینه هوشمند اجرا میشود، اما هنوز آغاز نشده و ربطی به تعطیلات پیشرو هم ندارد. مصوبات ستاد ملی کرونا مبنی بر ممنوعیت سفرها با توجه به رنگبندی شهرها همچنان وجود دارد و هیچ تغییری نکرده است.» بهگفته قانعی، طرح قرنطینه هوشمند به ستاد ملی کرونا ارائه شده و قرار است بهصورت آزمایشی ابتدا در استان قزوین و درصورت کسب نتایج درخشان در تمام کشور اجرا شود: «دستورالعمل این طرح در نهایت از سوی وزارت بهداشت اعلام و از طرف ستاد ملی کرونا اجرا خواهد شد. در این طرح با فراهم شدن زیرساخت سامانه از سوی معاونت علمی وزارت بهداشت امکان کنترل کرونا بهصورت دیجیتال و الکترونیکی برای مدیران فراهم شده است. یکی از مولفههای این طرح کنترل ترددها به شکل هوشمند است و این مسئله کاملا با طرح قبلی که ممانعت از ترددها بود، فرق میکند.» او ادامه میدهد: «یکی از مشوقهای این طرح، تردد آزادانه افرادی است که هر دو دوز واکسن را تزریق کردهاند. البته هنوز این طرح اجرا نشده و شامل تعطیلات پیشرو هم نمیشود. بر این اساس اگر کسی با توجه به اخبار نادرست در تعطیلات پیشرو از شهر قرمز و نارنجی به شهرهای دیگر سفر کند، حتما مشمول جریمه میشود.»
جریمه تردد در شهرهای قرمز و نارنجی برقرار است
آخرین رنگبندی نقشه ماسک در کشور، کاهش تعداد شهرهای قرمز و نارنجی را نشان میدهد. بر این اساس تا شنبه ۱۰ مهر وضعیت ۱۱ شهرستان ازجمله ارومیه، اشنویه، بوکان، سردشت، مهاباد (آذربایجان غربی)، بانه، سقز، سنندج، کامیاران، مریوان (کردستان)، پاوه، جوانرود، سرپل ذهاب، کرمانشاه، گیلانغرب، هرسین (کرمانشاه) قرمز است. ۱۹۸ شهرستان در وضعیت نارنجی، ۱۷۶ شهرستان در وضعیت زرد و ۵۸ شهرستان هم در وضعیت آبی قرار دارند. هادی امیدوار، رئیس پلیس راه کشور در گفتوگو با همشهری از تداوم ممنوعیت ورود و خروج به شهرهای قرمز و نارنجی خبر میدهد و میگوید: «با توجه به آبی و زرد شدن رنگبندی برخی شهرها امکان خروج از این شهرها وجود دارد، اما همان خودرو نمیتواند به شهری با وضعیت نارنجی یا قرمز وارد شود. همچنین خروج از شهرهایی که در وضعیت قرمز و نارنجی قرار دارند، ممنوع است.» بهگفته این مسئول، جرایم متخلفان اعمال و از سوی دوربینهای جادهای و مأموران پلیسراه رصد و کنترل میشود: «جریمههای درنظر گرفته شده همان مصوبات قبلی ستاد ملی کرونا خواهد بود و بر این اساس بیش از یکمیلیون تومان برای سفر از/ به شهرهای قرمز و همچنین ۵۲۵ هزار تومان برای سفر از/ به شهرهایی با رنگبندی نارنجی خواهد بود.»