خانه امید کارگران، حیاط خلوت دولت

گروه اقتصادی: سازمان تأمین اجتماعی به عنوان بزرگ‌ترین سازمان بیمه‌ای کشور، تقریباً نیمی از جمعیت بیمه شدگان کشور را تحت پوشش خدمات خود دارد.در این بین، مهم‌ترین خدمات بیمه‌ای سازمان تأمین اجتماعی، ارائه خدمات درمانی است که بیمه شدگان انتظار دارند با توجه به حق بیمه‌ای که هر ماه پرداخت می‌کنند و رقم کمی هم نیست، از بهترین خدمات درمانی برخوردار شوند.

البته تعیین سازوکار مدیریتی این سازمان هم به واسطه دخالت دولت در این بخش همواره سوالات متعددی را پیرو نادیده گرفتن حقوق و انتخاب فردی از بدنه بیمه گذاران در پی داشته است چراکه صاحب اول و آخر صندوق بیمه تامین اجتماعی مردم هستند و اما مدیریت آن از سوی دولت تعیین می شود.با همه این وجود در بخش ارائه خدمات بیمه ای مشکلات زیادی قابل مشاهده است و البته به گفته بسیاری از کارشناسان یکی از مشکلات اصلی نبود بیمارستان ها تحت پوشش بیمه ای این صندوق است که این مسئله به خودی خود بیمه گذاران را به سمت دریافت خدمات از سایر بیمارستان های خصوصی کرده است.البته این سازمان هموراه مدعی بوده که موفق به دریافت حقوق خود از دولت نبوده و بدهی بزرگی از دولت دارد.

انتقاد از کیفیت و کمیت خدمات تامی اجتماعی
از این رو  مسلم صالحی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اشکالات و ایرادات در خدمات رسانی بیمه تامین اجتماعی  می‌گوید: یکی از صندوق هایی که شاید بیشترین درآمدهای مردمی را کسب می کند، صندوق بیمه تامین اجتماعی است. با این وجود ما  شاهد عدم ارائه خدمات مطلوب از سوی این صندوق و بیمه گذار هستیم آنهم از منظر کیفیت و کمیت. با این حال این مسئله دو وجه دارد؛ یک بحث تامین منابع این صندوق بیمه بوده و بحث دیگر هم مربوط به نحوه هزینه کرد منابع اخذ شده است.

این نماینده مجلس اظهارداشت: در زمینه تامین منابع نمی‌خواهیم بگوییم که این صندوق مشکلی ندارد، چرا که مشکلاتی وجود دارد به عنوان مثال هزینه‌ای که دولت قرار بوده به عنوان مکمل تامین هزینه های بیمه‌ای به سازمان تامین اجتماعی پرداخت کند، در بسیاری از اوقات پرداخت نشده است، با این حال، این مسئله به تنهایی نمی تواند دلیلی برای عدم ارائه خدمات با کیفیت در این بخش شود لذا بنده معتقدم صندوق های تامین اجتماعی و شرکت هایی همچون شستا و زیر مجموعه های این سازمان اگر تحلیلی از هزینه و فایده خود داشته باشند، می توانند از قِبل صرفه جویی صورت گرفته و هزینه های بی رویه ای زیر مجموعه های خود، خدمات خوبی را به بیمه‌گذاران ارائه کنند.

صالحی در ادامه درباره انحصاری شدن خدمات بیمه تامین اجتماعی اظهار داشت: همانطور که مستحضر هستید تمامی اقشار کارگری ما به سراغ بیمه تامین اجتماعی رفته و خیلی از ادارات ما با تامین اجتماعی قرارداد دارد به نظر بنده به مانند هر بازار دیگری-  البته بازار بیمه هم یک صنعت تلقی می شود- صنعت بیمه هم نیاز به رقیب دارد بنابراین هرچه بتوانیم رقبای بیمه ای را در کشور تقویت کنیم قطعاً صنایع مختلف بیمه تلاش خواهند که خدمات بهتری را ارائه دهند تا بتوانند مشتری بیشتری را جذب کند.ما باید افراد را در گرفتن بیمه آزاد بگذاریم تا در هر کدام از صندوق هایی که می توانند سرمایه گذاری کنند لذا این مسئله می‌تواند انحصار موجود را بشکند چراکه انحصاری شدن خدمات بیمه‌ای می تواند موجب سوء استفاده گری های بعدی شود.

اما در ادامه بررسی آرا و نظرات کارشناسان و نمایندگان مجلس علی جدی، نماینده مردم شیروان هم در گفت‌وگو با خبرنگار پارلمانی بازار، معتقد است که خدمات درمانی که از سوی بیمه تامین اجتماعی ارائه می شود، عادلانه و منصفانه نیست.

وی با ذکر مثالی در زمینه خدمات رسانی بیمه تامین اجتماعی در بخش درمان افزود: فردی که در پایتخت زندگی می‌کند و از درآمد بهتری برخوردار است، به راحتی می تواند از کلینیک و بیمارستان های تخصصی تامین اجتماعی به صورت رایگان استفاده کند، اما فردی که بیمه شده است و  در شهرستان زندگی می کند این چنین امکانی برایش فراهم نیست در حالی که این مسئله یک سیاست غلطی است و باید بالاخره سازمان تامین اجتماعی به سمتی حرکت کند که این خدمات به همه جای کشور ارائه شود.

جدی اظهارداشت: همچنین بیمه تامین اجتماعی در زمینه خدمات سرپایی تعهد چندانی ندارد و مابقی هزینه درمان را بیمار باید از جیب خود پرداخت کند این در حالی است که بسیاری از خدماتی که بیمه گذاران دریافت می کنند، سرپایی است و کمتر به بستری می رسد لذا این مسئله هم باید اصلاح شود.

جدی البته به این مسئله هم تاکید دارد سازمان تأمین اجتماعی یک حیاط خلوت برای دولت‌ها تبدیل شده است. وی ادامه می دهد:متاسفانه دولت رقم‌های هزار هزار میلیاردی به این بیمه‌گذار بدهکار است و پرداخت نمی‌کند و سازمان هم در قبال این موضوع بهانه گیری کرده و می‌گوید که خدمات خوبی نمی تواند به مردم ارائه کند و نهایتاً مردم این وسط قربانی می‌شوند.

صندوق تامین اجتماعی باید با نظارت بیمه گذاران مدیریت شود
با این حال حجت الله فیروزی، عضو دیگر کمیسیون صنایع و معادن مجلس  در همین زمینه و در گفت و گو با خبرنگار بازار معتقد است ؛ روز به روز شاکله تامین اجتماعی بزرگتر می‌شود و خدماتش کوچکتر.وی ادامه می دهد: ما متاسفانه متناسب با افزایش بیمه شدگان تامین اجتماعی مجموعه خدمات رسان نداریم به عنوان مثال در همین تهران تنها چند عدد بیمارستان تامین اجتماعی وجود دارد و در اکثریت شهرستان‌ها اصلاً چنین چیزی وجود ندارد. یکی از مشکلات هم این است که افراد بیمه شده در تامین اجتماعی به راحتی به مراکز درمانی دسترسی ندارند و بیمه‌شدگان مجبور هستند به سایر بیمارستان‌ها سرزده و از خدمات بیمارستان‌هایی که طرف قرارداد با تامین اجتماعی هستند، استفاده کنند و طبیعی است که این بیمارستان‌ها اولویت خدمات رسانی را به افرادی می‌دهند که آنها را تحت پوشش قرار داده اند.

فیروزی با بیان اینکه سازمان تامین اجتماعی سازمان بزرگی است و منابع بسیار زیادی هم جذب می‌کند، بیان داشت: این سازمان امکانات خوبی دارد، اما مدیریت این منابع به ویژه در بخش خدمات رسانی به بیمه شدگان، باید ساماندهی و اصلاح شود.

این نماینده مجلس با اشاره به انحصاری شدن بیمه تامین اجتماعی در کشور بیان داشت: به واقع هر جا که انحصاری وجود داشته باشد زیان رسان است چرا که رقابت لازم دیده نمی‌شود. از این رو این سازمان به قدری بزرگ شده که با این ساز و کار فعلی امکان اداره آن وجود ندارد لذا باید یک اصلاح ساختاری در سازمان تامین اجتماعی صورت گیرد یا اینکه رقابت ایجاد شود تا این سازمان است از انحصارگری در خدمات بیمه‌ای خارج شود.
در ادامه اما علیرضا نظری، نماینده مردم خمین به خبرنگار بازار می گوید:در خدمات رسانی بیمه تامین اجتماعی اختلافات فاحشی وجود دارد.

نظری با بیان اینکه معمولا در دنیا افراد وقتی درصد حق بیمه خود را به سازمان های بیمه گر پرداخت می کنند، از خدمات خوبی بهره‌مند می شوند، بیان داشت: این در حالی است که بیمه تامین اجتماعی با وجود پرداخت حق بیمه افراد، خدمات خوبی را ارائه نمی دهد و افراد در بسیاری از موارد باید فرانشیز خدمات را پرداخت کنند. همچنین بسیاری از داروها را هم از لیست بیمه ها خارج کرده اند، این در حالی است که افراد عملا حق بیمه خود را پرداخت کرده ولی در اخذ خدمات دارویی و درمانی قادر به استفاده از بیمه تامین اجتماعی نیستند.

مشکلات بیمه تامین اجتماعی؛ از خدمات درمانی تا مستمری بازنشستگان
وی تاکید کرد: مشکلات بیمه تامین اجتماعی  هم در زمینه ارائه خدمات درمانی و هم در زمینه مستمری بازنشستگان مشهود است بنده معتقدم اگر بیمه تامین اجتماعی به طور کامل به بخش خصوصی واگذار شود -  به مانند سایر کشورهای دیگر - خدمات رسانی این بیمه به مردم بیشتر خواهد شد همچنین پرداخت کنندگان حق بیمه در این بخش که نزدیک به  سی سال این حقوق را رعایت می کنند از خدمات بیشتری بهره‌مند خواهند شد.به نظر می سد این مدلی که تامین اجتماعی اداره می شود، بدترین شکل اداره در بحث خدمات رسانی بیمه تامین اجتماعی است و به نوعی در مدیریت این بخش انحصار وجود داشته و عملا دولت هم کار را به طور کلی در دست گرفته است.

جا دارد که مسئولان سازمان تامین اجتماعی یک بازنگری در زمینه ارائه خدمات درمانی به بیمه شدگان داشته باشند تا مقداری از مشکلات و سردرگمی‌های بیمه شدگان تامین اجتماعی بر طرف شود و قوانینی تصویب کنند که بار مشکلات مردم را بکاهند و در جهت خدمات رسانی بیشتر و بهتر به آنها باشد.