گروه اقتصادی: کار برداشت انار همهساله از اواسط مهرماه در خراسان رضوی آغاز شده و تا پایان آبان ماه از سطح ۸هزار و ۲۰۰هکتار از باغهای آن ادامه مییابد. همزمان با آغاز فصل برداشت میوه صادراتی و پر متقاضی انار از باغهای خراسان، حجم تولید امسال این محصول در استان حدود ۷۰هزار تن برآورد میشود بااینحال مسئولان جهاد کشاورزی از کاهش شدید محصول به میزان ۳۵ درصد در بسیاری از باغات خبر میدهند.میزان برداشت انار از باغهای خراسان در شرایط عادی و مناسب آبوهوایی و باغداری، افزون بر ۱۵تن در هر هکتار است که با این وجود، حجم برداشت انار از باغهای استان در پی خشکسالی سالهای اخیر، کاهش نسبی داشته و به مرز ۹ هزار تن رسیده است.در همین راستا با غلامحسین ساربان معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در خصوص مشکلات باغداران و همچنین بازارهای صادراتی این محصول مشتریپسند به گفتوگو نشستیم.
* سطح باغات انار در خراسان رضوی چقدر است؟
مساحت کل باغهای انار در خراسان رضوی ۸۴۰۰ هکتار است که از این مقدار ۸۲۰۰ هکتار بارور هستند.
* پیشبینی میشود امسال چقدر محصول انار در استان برداشت شود؟
امسال پیشبینی میشود ۷۰ هزار تن محصول انار در خراسان رضوی تولید و به کشورهای مختلف دنیا صادر شود.
* چه شهرهایی در حوزه تولید پیشتاز هستند؟
مه ولات، بجستان، بردسکن، کاشمر و خلیلآباد بهعنوان شهرستانهای خوب استان در تولید انار هستند.
* چند بهرهبردار در حوزه انار در استان فعالیت دارند؟
در حال حاضر ۳۳۷ هزار بهرهبردار در خراسان رضوی داریم که ۳۰ هزار بهرهبردار در حوزه تولید انار فعال هستند.
* در طی چند سال گذشته خشکسالی و سرمازدگی چقدر از این باغات را از بین برده و خسارت به آن وارد کرده است؟
خسارت سرمای سال ۸۶ تا۱۰۰ درصد محصول و درختان را از بین برد ، باغداران مجبور به کف برکردن باغات خود شدند اما از آن سال به بعد هر دو سه سال خسارت سرما و سایر عوامل قهری را روی این محصول کم و بیش شاهد هستیم اما به دلیل اینکه این درخت میتواند سریع خود را بازسازی کند مجدد باغداران با هزینه زیاد باغات خود را نوسازی میکنند و تاکنون توانستهاند باغات خود را حفظ کنند.
* چه ارقامی در استان کاشته شده و چقدر قابلیت صادرات دارند؟
از ۷۰۰ رقم انار موجود در سطح کشور ۳۰ تا ۴۰ رقم آن در خراسان رضوی تولید میشود که ۶ نوع آن مرغوب و صادراتی است.عمدهترین ارقام تولیدی و صادراتی محصول انار با خاصیت انبارداری بالا در استان شامل اردستانی، خزر، شیشه کپ و بجستانی . سایر ارقام که بیشتر مصرف تازه خوری دارند شامل قرمز، ملس، عقدا، شهوار و شیرین است.
* برای مقابله با خشکسالی چه باید کرد؟
با توجه به اینکه در آینده نیاز به آب و بهتبع مشکلات این حوزه جدیتر خواهد شد قطعاً اجرای روشهای آبیاری زیرسطحی در باغات انار بسیار میتواند شرایط مناسبی را برای تولید بهتر این محصول ایجاد کند در همین خصوص از کشاورزان تقاضا داریم با اعتباراتی که در اختیارداریم به سمت توسعه آبیاری زیرسطحی در داخل باغات انار حرکت کنند.
* برای مقابله با بحران کمآبی تاکنون چقدر از باغات انار در استان به دستگاههای آبیاری نوین مجهز شده است؟
تاکنون حدود ۱۰ درصد از سطح باغات انار مجهز به آبیاری تحتفشار شده است.
* چرا این روند تا این حد کم و کند است؟
به دلیل خرده مالکی بودن اکثر باغات انار نیاز به برنامهریزی و تجمیع باغداران جهت اجرای طرحهای آبیاری نوین در هریک از منابع آبی و تأمین اعتبار لازم است.چون باغات انار در حاشیه کویر واقعشده، آب بسیار کمی مصرف کرده و موردتوجه کشاورزان خردهمالک قرارگرفته است.
* کارخانه کنسانتره کاشمر از کاهش کیفیت شدید محصول در این منطقه گلایه دارد چرا کیفیت انار در این منطقه افت کرده است؟
در سال جاری کمیت و کیفیت انار در همه مناطقی تولیدی استان به دلیل تنشهای سرمایی، گرمایی و باد و طوفانهای تابستان افت ۳۰تا۳۵ درصدی داشته است ولی بهاندازه کافی انار درجهدو و سه خوراک کارخانهها کنسانتره انار تولیدشده است.هرچند سالهای گذشته تولید انار بسیار بیشتر بود اما به دلیل سرمای سال ۸۶ و همچنین تکرار آن در سالهای ۹۲ و ۹۵ سطح باغات و عملکرد کاهشیافته ولی قیمتها بهتر شده است. در همین راستا باید با برگزاری همایشها و جشنوارهها به افزایش کیفیت این محصول و حفظ بازار صادراتی در سالهای آینده کمک کنیم.
* به چه کشورهایی این محصول صادر میشود؟
ژاپن و کره جنوبی یکی از بازارهای هدف انار ایران درگذشته بودند که طی سالهای اخیر انار ایران به کشورهای روسیه، امارات و کشورهای عربی نیز صادر میشود و خوشبختانه انار ایران جایگاه بسیار خوبی در دنیا پیداکرده است.
* در حوزه برند سازی چقدر موفق بودیم؟
متأسفانه در حوزه برندینگ تاکنون کار خاصی انجامنشده ولی چون در دنیا مقام اول راداریم انار به نام کشور ایران با اسامی مختلف صادر میشود.
* تا چه میزان صنایع تبدیلی موردنیاز این محصول در استان فراهم است؟
در خراسان کارخانهها خوبی در تولید رب انار، تولید کنستانتره و سردخانه داریم همچنین شرایط برای بستهبندی و صادرات انار نیز در استان فراهم است.
* در هر هکتار چقدر محصول تولید میشود؟
بهرغم اینکه عملکرد محصول انار در هکتار ۱۵ تن است اما به خاطر شرایط بسیار سخت اقلیمی سال گذشته، کاهش بارندگی، وجود سرما، خاموشی چاهها، قطع برق و خشکسالی شدید عملکرد امسال این محصول در هکتار به ۹ تن کاهشیافته است.