قیمت‌ها حتما افزایش می‌یابد

گروه اقتصادی: حذف ارز ترجیحی، نگرانی‌هایی را به وجود آورده است و از هم‌اکنون و قبل از اجرای آن، خبر از گرانی کالا‌های مختلف به خصوص اقلام ضروری به گوش می‌رسد. نماینده‌ها بر این باور هستند حال که دولت قصد حذف ارز یارانه‌ای را دارد باید به روشی کار را انجام دهد که مردم نه تنها آسیبی از این موضوع نبینند، اما برخی اقتصاددانان معتقدند که اساسا نباید در شرایط کنونی ارز دولتی برای کالاهای اساسی را حذف کرد. مسعود پزشکیان نائب رئیس پیشین مجلس  همین مسئله را بررسی کرده است. او می‌گوید: ارز یارانه‌ای یعنی ایجاد رانت زیرا وقتی ارزی به صورت یارانه‌ای که قیمت آن در بازار چندبرابر است، به گروهی چه مذهبی و غیرمذهبی بدهیم، یعنی داریم کشور را به سمت رانت و سوءاستفاده سوق می‌دهیم. 

پزشکیان می‌گوید: به عنوان نمونه گفته می‌شود که با ارز ترجیحی، نهاده دامی وارد کشور می‌شود، در حالی که معلوم نیست دریافت‌کنندگان این نوع ارز، چقدر این وسط به نفع خود استفاده می‌کنند. یعنی عدم‌شفافیت و نظارت، کار را به چالش کشاند و از این‌رو، مرتب شاهد محاکمه برخی افراد که چنین ارزی دریافت کردند و دین خود را ادا نکردند، هستیم.

عضو کمیسیون بهداشت مجلس تصریح کرد: دونرخی بودن ارز در کشور در سال‌های گذشته باعث بروز وسیع قاچاق هم شده است. اینکه عده‌ای بنزین را از ایران به آن سوی مرز‌ها می‌برند یا کالا یا دارویی که با ارز یارانه‌ای تامین شده را در کشور خریداری می‌کنند و به دیگر کشور‌ها می‌برند تا دلاری بفروشند، نمونه سیاست‌های غلط در ایران بوده است. یعنی ما، هم شاهد این هستیم که عده‌ای این ارز را گرفتند و معلوم نیست چه رویکردی را در پیش گرفتند و هم قاچاق را بالا بردیم. در هر دو موضوع، این مردم هستند که مغلوب این فضا شدند.

پزشکیان با اشاره به اینکه از اول نباید ارز به این شکل در سیستم مدیریتی کشور اعمال می‌شد، اظهار کرد: حال که این اتفاق افتاده و دولت تصمیم به حذف آن دارد، مسئله‌ای که مطرح می‌شود این است که این کار باید با هماهنگی، آموزش و افراد توانمند اجرا شود که بتوانند این تئوری حذف ارز یارانه‌ای را در عمل، درست اجرا کنند، چراکه اگر درست اجرا نشود، هزینه‌ای که برای حاکمیت به وجود می‌آید خیلی سنگین‌تر از هزینه‌ای است که الان به وجود آمده و مردم هم به طریقی به این مشکل عادت کرده‌اند.

نماینده اصلاح‌طلب مجلس یازدهم می‌گوید: این سوال به وجود می‌آید که آیا دولت، نیروی اجرایی برای درست اجرا کردن این تئوری را دارد یا خیر؟ و آیا دولت به طور کامل به این مسئله پرداخته است؟ به نظر بنده اینطور نیست، بنابراین اجرای این کار مشکل پیدا خواهد کرد. به طور مثال، در نتیجه این مشکل، مردمی که تا الان از این دارو‌ها و تجهیزات پزشکی استفاده می‌کردند و امیدشان به سیستم‌های دولتی بود، مسئله‌دار خواهند شد و در مراکز درمانی خصوصی هم قیمت‌ها سرسام‌آور افزایش پیدا خواهد کرد. از طرفی، در مراکز درمانی دولتی نیز کمبود به وجود خواهد آمد و ارائه خدمت نخواهند داد.

او با بیان اینکه دولت برنامه‌ای برای اجرای ارز دولتی در نظر نگرفته است، تصریح کرد: در واقع دولت هیچ گزارشی نداده که با حذف این ارز یارانه‌ای، به چه طریق آن را جبران خواهد کرد. طرح موضوع به شکل تئوری خیلی ساده است. ۱۴۰۰ سال است که قرار است عدالت در جامعه پیاده شود، حال که ۴۳ سال حکومت دست ماست و انقلاب کرده‌ایم، چرا نمی‌توانیم عدالت را در جامعه پیاده کنیم. این در حالی است که همه کسانی که پشت تریبون می‌روند حرف از اجرای عدالت حرف می‌زنند و تا الان هیچ دولت و رییس جمهور و نماینده‌ای نبوده که نگفته باشد ما می‌خواهیم عدالت را اجرا کنیم اما برون‌داد و نتیجه کار ما، دقیقاً برخلاف آنچه بوده که حرف زده‌ایم، چراکه بین حرف ما، تئوری و عمل، فرسنگ‌ها فاصله است. اینکه ما قادر هستیم این کار را انجام دهیم، آیا به آن باور هم داریم و اگر باور داریم، مهارت و عمل لازم آن در ما دیده می‌شود و آیا انگیزه و ایمان آن را داریم که باید تا آخر راه را برویم. این مباحث نکاتی است که ما نداریم و متاسفانه این روندی است که مدیران و مجریان ما نسبت به آن خوب دقت نمی‌کنند که به نظر بنده به همین دلیل با مشکل مواجه خواهیم شد.

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در خصوص اینکه رییس جمهور گفته دارو نباید گران شود، اما با حذف ارز ترجیحی این احتمال وجود دارد که اثر سوء روی قیمت دارو بگذارد، گفت: اینکه در مسائل اقتصادی دستور داده شود که کالایی گران نشود، شدنی نیست. در واقع یکی از مشکلاتی که ما داریم این است که تصور می‌کنیم اقتصاد را می‌توانیم با دستور جلو ببریم، در حالی که اقتصاد یعنی عرضه و تقاضا. اینکه دستور داده شود کالایی با این قیمت به فروش برسد، اگر فروشنده ببیند که به صرفش نیست، نمی‌فروشد در نتیجه آن کالا در بازار پیدا نمی‌شود. در واقع مگر فروشنده دیوانه است کالایی که با قیمت گران‌تر تولید شده است را با قیمت ارزان‌تر عرضه کند. وقتی دولت می‌گوید نخواهم گذاشت کالایی گران شود، اول باید مابه‌التفاوت ضرر را بدهد، بعد انتظار سود داشته باشد و بگوید نمی‌گذارم قیمت بالا برود؛ دولت که این کار را نمی‌کند.

پزشکیان در پایان خاطرنشان کرد: وقتی دولت دستور می‌دهد و اجرا نمی‌شود به این دلیل است که اقتصاد دستوری نیست. اقتصاد علم است و قاعده دارد و اگر ما قواعد بازی را مراعات نکنیم، ضربه می‌خوریم؛ بنابراین این مسائل را باید بپذیریم و آن وقت با مردم با صداقت و شفافیت صحبت کنیم که متاسفانه این کار‌ها را نمی‌کنیم. به همین‌رو شک نکنید که حذف ارز ترجیحی دارو، اثر بدی بر قیمت‌های آن می‌گذارد و قیمت‌ها حتما بالا می‌رود کما اینکه الان نیز در بیمارستان‌ها کم‌کم تجهیزات کم پیدا می‌شود و چندبار مصرف می‌شوند که ممکن است به مرور بدتر هم شود.