ورزش در هوای آلوده چه تاثیرات مخربی دارد؟

گروه علمی:با شروع دوباره آلودگی هوای پایتخت، دستورالعمل‌های زیادی برای کاهش تاثیرات مخرب آلودگی بر محیط زیست و سلامتی انسان ارائه می‌شود. یکی از این توصیه‌ها کاهش فعالیت‌های ورزشی است. شواهد نشان می‌دهد که ورزش در هوای آلوده سبب تشدید اثرات منفی آلودگی هوا روی سلامتی انسان می‌شود.
 با وجود تجربه هوای قابل قبول در چند روز گذشته، از اواخر وقت امروز(۱۶ دی ماه) هوای تهران دوباره در وضعیت نامطلوب قرار می‌گیرد. در روزهای آلوده برای به حداقل رساندن آسیب‌ها و اثرات منفی این پدیده روی سلامتی، توصیه‌هایی وجود دارد که یکی از آن‌ها پرهیز از فعالیت ورزشی در فضای باز است.

با وجود اینکه ورزش تاثیرات مثبتی بر سلامت جسم و روح انسان دارد اما باید توجه داشت که ورزش در هوای آلوده ممکن است سبب تشدید اثرات منفی آلودگی هوا روی انسان شود چرا که هنگام ورش میزان عملکرد ریوی و حجم هوای مبادله‌ای در کیسه‌های هوایی افزایش می‌یابد و موجب ورود مقادیر زیادی از ذرات معلق، غبار و گازهای آلوده را به داخل بدن می‌شود. بررسی‌ها نشان داده که هنگام ورزش، تنفس شدید و نفس‌های عمیق سبب رسوب میزان بالاتری از این ذرات در ریه می‌شوند. میزان رسوب ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون در شش‌ها هنگام ورزش بیش از پنج برابر حالت عادی است.

ورزشکاران در هوای آلوده بیشتر از مردم عادی آسیب می‌بینند
هنگام فعالیت‌های ورزشی، به دلیل اینکه تنفس عمدتا از طریق دهان انجام می‌شود، مواد آلاینده و ذرات معلق بدون عبور از سد مخاط بینی که امکان جذب و به دام‌اندازی آلاینده‌های هوا را دارد، به‌طور مستقیم وارد مجاری هوایی پایین‌تر در ریه‌ها می‌شود. به همین علت برخی آلاینده‌های هوا نظیر ازن و اکسیدهای نیتروژن حین ورزش حتی در غلظت‌های پایین سبب ایجاد آسیب‌های ریوی می‌شوند. برخی آلاینده‌ها در کوتاه‌مدت اثرات مخاطره‌آمیزی روی بیماران دارند.

تنگی نفس، ارمغان آلودگی هوا برای ورزشکاران
آلاینده‌های مونوکسید کربن و ذرات معلق با ایجاد اسپاسم و تنگی عروق کرونر سبب تشدید بیماری‌های قلبی عروقی و پرفشاری خون می‌شوند. به همین دلیل میزان سکته‌های قلبی و مغزی در شرایط آلودگی هوا افزایش می‌یابد. آلاینده‌های ازن و گوگرد دی‌اکسید بیشتر برای بیماران ریوی به‌ویژه مبتلایان به آسم و یا کسانی که زمینه آلرژی‌ها تنفسی را دارند مشکل‌آفرین است و سبب ایجاد یا تشدید بیماری‌ زمینه‌ای در آن‌ها می‌شود. گوگرد دی‌اکسید در برخی ورزشکاران به عنوان علت اصلی تنگی نفس ناشی از ورزش  - که به معنی ایجاد حملات آسم حین ورزش است - شناخته می‌شود.

ورزشکاران استقامتی بیشتر تحت تاثیر مضرات آلودگی هوا هستند
بر اساس اطلاعات سایت شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، به‌طور کلی ورزشکاران استقامتی نظیر رشته‌های دو، دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی نسبت به اثرات منفی آلاینده‌ها حساس‌تر از ورزشکاران قدرتی و سرعتی نظیر وزنه‌برداری و دوی سرعت هستند. شواهد بسیار نشان می‌دهد که ورزشکاران حرفه‌ای به‌خصوص آن‌هایی که در آب و هوای سرد ورزش می‌کنند، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به بیماری‌های مجاری تنفسی هستند بنابراین حساسیت این افراد به اثرات آلاینده‌های هوا بیشتر است.