گروه بینالملل: بیژن اشتری فعال رسانهای در یادداشت کوتاهی نوشت: روسها با نهایت وقاحت و بیشرمی کشور قزاقستان را که بیش از هفتاد درصد مردمش مسلمان هستند اشغال نظامی کرده و تا همین جای کار دهها نفر از اهالی این کشور را که علیه حاکمان زورگوی خود به پا خاستهاند کشته و مجروح کرده است و در این میان، تنها واکنش کشوری که خود را امالقرای جهان اسلام
میداند این است که: "ما حوادث قزاقستان را به دقت زیر نظر داریم." اشغال نظامی قزاقستان توسط قوای نظامی روسیه تحت هیچ عنوانی پذیرفتنی و قابل توجیه نیست.پوتین با اشغال این کشور ریسک بزرگی کرده است. این اشغال نظامی، تداعیکننده اشغال مجارستان و چکسلواکی در دهههای پنجاه و شصت میلادی توسط قوای نظامی شوروی است.مردم قزاقستان که از تحمل دههها حکومت استبدادی نظربایف و رئیسجمهور دست نشاندهاش توکایف به تنگ آمده اند قطعا در برابر قوای اشغالگر بیگانه خواهند ایستاد. کشور قزاقستان به رغم برخورداریاش از منابع عظیم نفتی گرفتار مشتی سیاستمدار دزد و فاسد است که جز پر کردن جیب های خود به چیز دیگری فکر نمیکنند. نوادگان قزاق های شجاع دن یقینا درس فراموش نشدنیای به پوتین و قوای اشغالگرش خواهند داد.
تیراندازی بهسوی معترضان و کشته شدن «دهها نفر»
تازهترین گزارشهای رسیده از قزاقستان حاکی است که درگیری و تیراندازی در آلماتی، بزرگترین شهر این کشور، ادامه دارد و نیروهای امنیتی توسط واحدهای اعزامی از سوی ائتلاف نظامی به رهبری روسیه تقویت شدهاند.
خبرنگاران رادیو اروپای آزاد در آلماتی میگویند روز پنجشنبه ۱۶ دی نیروهای امنیتی که برخی از آنها سوار بر نفربرهای زرهی بودند در میدان جمهوری به سوی معترضان شلیک کردند. به گفته یک فعال سیاسی، اکثر معترضانی که در میدان جمهوری تجمع کرده بودند، جوانان غیرمسلح بودند. در پی تشدید ناآرامیها و گسترش اعتراضات که از چند روز پیش و ابتدا در اعتراض به افزایش قیمت گاز مایع شروع شد «سازمان پیمان امنیت جمعی» یک ائتلاف امنیتی منطقهای به رهبری روسیه، در طول شب گذشته نیروهای خود را به قزاقستان اعزام کرد.
پلیس آلماتی اوایل روز پنجشنبه اعلام کرد که طی روز گذشته «دهها» معترض را کشته و حدود دو هزار نفر را بازداشت کرده است.
قاسم جومارت توقایف، رئیسجمهوری قزاقستان، روز چهارشنبه از روسیه و سایر اعضای «سازمان پیمان امنیت جمعی» تقاضای کمک کرد.
وزارت کشور قزاقستان اعلام کرد که در جریان درگیری با معترضان تاکنون حداقل «۱۸ مامور پلیس و پرسنل نیروهای امنیتی» کشته و صدها نفر دیگر مجروح شدهاند. با توجه به قطع اینترنت و سایر شبکههای ارتباطی توسط دولت کسب اطلاعات دقیق از حوادثی که روز پنجشنبه روی داد بسیار دشوار است. با این همه، انتشار تصاویر متعددی از خودروهای سوخته در سطح شهر و ساختمانهایی که هنوز دود ناشی از آتشسوزی از آنها بلند میشود ابعاد ناآرامی و درگیریهای گسترده در مرکز شهر آلماتی را به خوبی نشان میدهد.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، روز پنجشنبه در یک گفتوگوی تلفنی با وزیر خارجه قزاقستان خواستار یک راهحل مسالمتآمیز برای حل بحران شد و بر اهمیت آزادی رسانهها نیز تاکید کرد. وزارت خارجه آمریکا در بیانیه کوتاهی گفت بلینکن در این گفتوگو بر حمایت آمریکا از نهادهای قانونی و آزادی رسانهها تاکید کرد و خواستار یک راهحل مسالمتآمیز با در نظر گرفتن تمامی حقوق مردم شد. یک سخنگوی بوریس جانسون، نخستوزیر بریتانیا، گفت دولت این کشور در مورد حوادث قزاقستان به شدت نگران است و حوادث را با دقت دنبال میکند. او بر موضع دولت بریتانیا مبنی بر پرهیز از تشدید ناآرامی و یافتن یک راهحل مسالمتآمیز تاکید کرد. ناآرامیهای اخیر قزاقستان که مرگبارترین مورد از زمان استقلال این کشور در سال ۱۹۹۱ است روز یکشنبه در ایالت مین قشلاق در جنوب غربی این کشور و با اعتراض به دو برابر شدن بهای گاز مایع که برای سوخت خودرو استفاده میشود، آغاز شد.
دبیرخانه «سازمان پیمان امنیت جمعی» روز پنجشنبه در بیانیهای گفت واحدهای هوابرد روسیه به عنوان «نیروی حافظ صلح» از سوی این سازمان به قزاقستان اعزام شده و اولین واحدها از نیروی اعزامی ماموریت خود را آغاز کردهاند. کارشناسان معتقدند که اعزام سریع نیروهای روسیه به قزاقستان نشان میدهد که مسکو در مورد حفظ امنیت در حوزه نفوذ خود که جمهوریهای سابق اتحاد شوروی را شامل میشود بسیار حساس است. روسیه طی یک سالونیم گذشته علاوه بر حمایت از شورشیان شرق اوکراین، در جنگ ناحیه ناگورنو- قره باغ بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان میانجیگری کرد و از حکومت الکساندر لوکاشنکو در بلاروس نیز در برابر اعتراضات گسترده مردمی حمایت کرده است. نیروهای حافظ صلح که از سوی «سازمان پیمان امنیت جمعی» به قزاقستان اعزام میشوند شامل واحدهایی از سایر کشورهای عضو از جمله بلاروس، ارمنستان، قرقیزستان و تاجیکستان خواهد بود.
این سازمان در بیانیه خود گفت ماموریت اصلی این نیروها «حفاظت از ساختمانها و تاسیسات مهم دولتی و نظامی و کمک به نیروهای امنیتی و انتظامی قزاقستان در برقراری نظم و ایجاد ثبات لازم برای بازگشت کشور به روال قانونی است». فعالیتهای جاری بخش قزاقستان رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی در روزهای اخیر توسط دولت محدود شده و خبرنگاران این سرویس میگویند برقراری تماس از طریق اینترنت و یا شبکه تلفنهای همراه بسیار دشوار شده است. تلویزیون دولتی قزاقستان روز پنجشنبه گزارش داد که بانک مرکزی این کشور تمامی نهادهای مالی و بانکها را تعطیل کرده است. رئیسجمهوری قزاقستان روز چهارشنبه نورسلطان نظربایف، رئیسجمهوری سابق و ۸۱ ساله کشور، را از مقام ریاست شورای امنیت ملی و یکی از نزدیکان او را نیز از مقام ریاست کمیته امنیتی کشور که قدرت فراوانی دارد برکنار کرد.
رئیس جمهوری قزاقستان: به نیروهای امنیتی دستور «شلیک بدون هشدار» دادم
ایندیپندنت هم نوشت: قاسم جومارت توقایف، رئیسجمهوری این کشور، اعلام کرد که برای مقابله با ناآرامیها، به نیروهای امنیتی دستور داده است تا بدون هشدار قبلی، شلیک کنند. او همچنین معترضان را «راهزنان مسلح» و «تروریست» خواند و تاکید کرد که مذاکرهای با آنها در کار نخواهد بود. رئیسجمهور قزاقستان در یک پیام تلویزیونی، گفت: «تروریستها به آسیبرساندن به اموال،... و استفاده از اسلحه علیه غیرنظامیان ادامه میدهند. من به مجریان قانون دستور دادم تا بدون هشدار قبلی تیراندازی کنند.»
توقایف در سخنانی که سومین پیام تلویزیونی او در این هفته بود، درخواستهای جامعه جهانی برای مذاکره با معترضان را به سخره گرفت گفت: «از خارج کشور میگویند که باید طرفها برای رسیدن به راهحل مسالمتآمیز مذاکره کنند. چه مزخرفی. چه نوع مذاکرهای با جنایتکاران، با قاتلان، میتوان داشت؟ ما با راهزنان مسلح و آموزشدیده داخلی و خارجی سروکار داریم؛ با راهزنان و تروریستها؛ بنابراین آنها باید نابود شوند. این کار بهزودی انجام خواهد شد….۲۰هزار راهزن با برنامه روشن و بالاترین سطح آمادگی برای درگیری، به بزرگترین شهر کشور، آلماتی، حمله و اموال دولتی را تخریب کردند.» او در سخنان خود ضمن قدردانی از حمایت رهبران روسیه، چین و ترکیه، بهطور ویژه از ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، بهدلیل اعزام نیرو برای کمک به سرکوب ناآرامیها تشکر کرد.
همزمان به گزارش خبرگزاری فرانسه، به نقل از رسانههای دولتی چین، شیجین پینگ، رئیسجمهوری آن کشور، روز جمعه در پیامی به قاسم جومارت توقایف، سرکوب معترضان بهدست نیروهای دولتی آن کشور را بهعنوان اقدامی «بسیار مسئولانه» ستوده است. توقایف در سخنرانی روز جمعه همچنین تاکید کرد که نیروهای حافظ صلح اعزامی از روسیه و کشورهای همسایه به درخواست دولت قزاقستان وارد این کشور شدهاند و برای تامین امنیت بهصورت موقت در این کشور حضور دارند.
ساعتی پیش از این سخنرانی، رئیس جمهوری قزاقستان با انتشار بیانیهای از بازگشت نظم به کشور خبر داده بود. در بیانیه آمده بود که نظم قانون اساسی در سراسر کشور «تاحد زیادی» از نو برقرار شده است، اما عملیات امنیتی تا «نابودی کامل ستیزهجویان» ادامه خواهد داشت.
این درحالی است که درگیریهای خشونتبار میان معترضان و نیروهای امنیتی و پلیس قزاقستان پنجشنبهشب در برخی شهرها ازجمله آلماتی، پایتخت اقتصادی این کشور، ادامه داشت. وزارت کشور قزاقستان روز جمعه با انتشار بیانیهای از کشتهشدن ۲۶ معترض در جریان ناآرامیها خبر داد و همچنین اعلام کرد ۱۸ نفر زخمی و بیش از سههزار نفر نیز بازداشت شدهاند. در این بیانیه آمده است که تمامی مناطق قزاقستان «آزاد شده» و با برپایی ۷۰ مقر بازرسی در سراسر کشور، «تحت کنترل درآمدهاند»!