درگیری ۲۳ ساله ایران با تغییر اقلیم

گروه جامعه: مدیرکل دفتر مخاطرات سازمان زمین‌شناسی با اشاره به ورود کشور به پدیده تغییر اقلیم از حدود دو دهه پیش، گفت: بروز ترک ‌در جاده هراز در منطقه آب‌اسک، خشکی دریاچه ارومیه و تالاب‌ها، فرونشست زمین در دشت‌ها، گرد و غبار، آلودگی هوا و غیره نمونه‌هایی از پیامدهای زندگی صنعتی در کشور است و اکنون درگیر شرایط ویژه‌ای شده‌ایم که وقتی بارش‌های غیرطبیعی شروع می‌شود، زمین آمادگی جذب آن را ندارد و به همین دلیل شاهد جاری شدن سیلاب هستیم.

به گزارش ایسنا، رضا شهبازی درخصوص وقوع سیلاب در برخی مناطق کشور در سال‌های اخیر هم‌زمان با آغاز فصل سرما، افزود: ایران اکنون در یک دوره خشکسالی به سر می‌برد که طولانی شده و با این حال در همین دوره خشکسالی هر از گاهی بارش‌های سنگینی را در بازه‌های زمانی کوتاه تجربه می‌کند. بررسی شاخص‌هایی همچون بارندگی‌ها، اختلاف با بارش‌های نرمال بلندمدت، برآیند بارندگی و تبخیر و... نشان می‌دهد از حدود سال ۷۷ تاکنون کشورمان در یک دوره خشکسالی به سر می‌برد، با این حال در طول ۲۳ سال گذشته در برخی زمان‌ها، سال‌های نرمال و پُرآب نیز داشته‌ایم که به‌طور مشخص اسفندماه سال ۹۷ و فروردین و اردیبهشت سال ۹۸ در لرستان و خوزستان قابل اشاره است.

شهبازی با بیان اینکه عمده بارش‌های یاد شده طبق الگوی ثبت شده گذشته کشورمان نبوده و سیل‌آسا بوده است، اظهار کرد: به‌طوری که در مدت چند به روز به‌اندازه چند سال بارش را شاهد بودیم، به نحوی که به‌تازگی نیز در ایستگاه «جم» بوشهر در یک روز به اندازه یک سال باران باریده است.

وی اظهار کرد: امروز با یکسری رخدادهای حدی، غیرنرمال و غیرطبیعی مواجهیم که می‌تواند یکی از نشانه‌های «تغییر اقلیم» باشد و ماهیت تغییرات اقلیمی نیز خزنده بودن و وقوع تدریجی آن است، به‌طوری که نمی‌توان زمان دقیق این رخدادها و تغییرات را متوجه شد.

مدیرکل دفتر مخاطرات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور خاطرنشان‌کرد: از ابتدای قرن بیستم و افزایش استفاده از سوخت‌های فسیلی در جهان، میانگین دی‌اکسید کربن موجود در جو از ۲۵۰ پی‌پی‌ام به بیش از ۴۰۰ پی‌پی‌ام رسیده و این افزایش ۱.۷ برابری دی اکسید کربن، با افزایش دمای زمین و وقوع حوادثی از جمله باران‌های سیل‌آسا، گرد و خاک‌ و...ارتباط مستقیم دارد.

به نقل از روابط‌عمومی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، شهبازی با تاکید بر اینکه از حدود ۶۰ سال پیش تاکنون کشورمان به سمت صنعتی شدن حرکت کرده که در طی آن فشار به منابع آب و اراضی با انواع و اقسام بهره برداری‌ها بیشتر شده و امروز شاهد تخریب سرزمین در قالب فرسایش‌های آبی و خاکی، تخریب پوشش گیاهی‌ هستیم، خاطر نشان کرد: در ازای این تخریب و تداوم بهره‌برداری‌ها، طبیعت نتوانسته خود را بازسازی کند و به همین دلیل اکنون درگیر شرایط ویژه‌ای شده‌ایم و امروزه وقتی بارش‌های غیرطبیعی شروع می‌شود، زمین آمادگی جذب آن را ندارد و به همین دلیل شاهد جاری شدن سیلاب هستیم.

وی پوشش گیاهی را عامل اصلی گسترش و پخش سیلاب در کشور دانست و افزود: افزایش سرعت صنعتی شدن به وقوع سیل‌های بزرگتر، خشکسالی شدیدتر، گرمای بیشتر زمین، تغییرات اقلیمی و از دست رفتن خاک خواهد انجامید و نباید فراموش کرد که همه این حلقه‌ها در راستای تخریب بیشتر بر هم هم‌افزایی دارند و تخریب بیشتر را رقم می‌زنند.

مدیر کل دفتر مخاطرات سازمان زمین شناسی وقوع حوادثی همچون انسداد آزاد راه پل زال- خرم‌آباد، همچنین بروز ترک ‌در جاده هراز در منطقه آب‌اسک، خشکی دریاچه ارومیه و تالاب‌ها، فرونشست زمین در دشت‌ها، گرد و غبار، آلودگی هوا و غیره را نمونه‌هایی از پیامدهای زندگی صنعتی امروز برشمرد و گفت: سازمان جنگل‌ها به‌خصوص با اجرای طرح‌های آبخیزداری، مرتع‌داری، بیابان‌زدایی در دشت‌ها و پخش سیلاب، می‌تواند در کوتاه‌مدت و میان‌مدت در کاهش این مخاطرات تاثیرگذار باشد.

وی با تاکید بر اینکه سدسازی و لایروبی آبراهه‌ها نمی‌تواند به تنهایی برای مدیریت سیلاب‌ها تاثیرگذار باشد، افزود: عملیات آبخیزداری و پخش سیلاب در دامنه‌های کوه‌ها و عملیات بیابان‌زدایی در دشت‌ها باید مد نظر قرار گیرد.مدیرکل دفتر مخاطرات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با اشاره مجدد به سیل لرستان در فروردین ۹۸، خاطرنشان‌کرد: در آن سال تنها منطقه‌ای که از سیلاب آسیب ندید، منطقه «رومشکان» بود که طی دهه‌های ۶۰ و ۷۰ عملیات آبخیزداری و پخش سیلاب در آن انجام شده بود.