گروه بینالملل: اگر دانش قدرتآفرین است آیا دسترسی به دی ان ای(DNA) یک فرد میتواند بدل به سلاحی قدرتمند شود؟ پاسخ به این سوال میتواند دلیل تن ندادن برخی رهبران جهان را به مذاکره با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، با نشستن پشت میزی ۵ تا ۶ متری توضیح دهد چرا که به نظر میرسد آنها از انجام آزمایش تشخیص ویروس کرونا از سوی روسیه، سر باز زدهاند. اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، پیش از دیدار اخیرش با آقای پوتین به مقامهای روسی اجازه انجام آزمایش پیسیآر را نداد. به گفته مقامهای آلمان، طرف روس رسما اعلام کرده که نتیجه منفی آزمایشی برای صدور مجوز دیدار بدون فاصلهگذاری با آقای پوتین مجاز است که در روسیه انجام شده باشد. مقامهای فرانسوی نیز اعلام کردند که امانوئل ماکرون، رسیس جمهوری فرانسه نیز زیر بار برخی الزامات برای ملاقات با همتای روس خود نرفته تا این گمانهزنی تقویت شود که او نیز پیش دیدار با آقای پوتین که ظاهرا چندان علاقهای به استفاده از ماسک ندارد، حاضر به انجام تست کرونا به روش پیسیآر نشده است. اما آیا اطلاعات ژنتیکی سیاستمداران از نظر امنیتی بسیار حساس و افشای آن پر مخاطره است؟
دی ان ای حاوی چه اطلاعاتی است؟
دی ان ای نام شیمیایی ترکیبی است که مجموع دادهها و اطلاعات ژنتیکی و ویژگیهای وراثتی موجودات زنده را در بر دارد؛ اطلاعاتی که برای رشد، تکامل، بقا، تولید مثل و سایر عملکردهای موجودات، حیاتی است. دی ان ای در هر سلول بدن وجود دارد و میتوان آن را از روشهای متعددی استخراج کرد که بررسی مخاط بینی یکی از این روشهاست. کنی بکمن، مدیر مرکز ژنومیک دانشگاه مینهسوتای آمریکا، گفت: «نمونه مخاط بینی که در آزمایش پیسیآر استخراج میشود حاوی هزاران دی ان ای فرد تحت آزمایش است. قطعا از این نمونه میتوان دی ان ای فرد را استخراج کرد.» دی ان ای هر شخصی منحصر به فرد است. میتوان از آن برای یافتن پاسخ به این سوال که اجداد فرد اصالتا اهل کدام منطقه زمین هستند و یا شناسایی بستگان ناشناخته استفاده کرد. دی ان ای همچنین حاوی اطلاعاتی است که نشان میدهد آیا فرد از بیماری ژنتیکی خاصی رنج میبرد و یا ناهنجاریهای ژنتیکی خاصی دارد که با بیماریها یا مراقبتهای پزشکی مرتبط است یا خیر. البته در علم پزشکی قانونی نیز از دی ان ای میتوان برای شناسایی متهم یا تبری او بر پایه شواهد کشف شده در صحنه جرم و جنایت بهره برد.
چگونه میتوان از دیانای علیه رهبران جهان استفاده کرد؟
هاوارد مکلئود، متخصص ژنتیک در فلوریدای آمریکا، میگوید: «میتوانید از دی ان ای برای شناسایی خطر بیماری استفاده کنید، بنابراین (رهبران جهان) ممکن است در معرض خطر ابتلا به بیماری باشند. میتوانید نگاه کنید و ببینید آیا میتوان برخی از عناصر وراثتی آنها را مورد بهرهبرداری قرار داد.» اما کنی بکمن معتقد است، تصور اینکه اطلاعات جمعآوریشده میتواند از نظر سیاسی مضر باشد، بعید به نظر میرسد. مدیر مرکز ژنومیک دانشگاه مینهسوتای آمریکا میگوید: «میخواهید با این اطلاعات چه کار کنید، مثلا بفهمید که فشار خون ماکرون کمی بالا است؟ من که زمان زیادی را صرف این نمیکنم که راههای استفاده از اطلاعات ژنتیکی یک فرد را بیابم.» جورج آناس، یک متخصص اخلاق زیستی که به طور گسترده در حوزه برجسته کردن اهمیت حریم خصوصی اطلاعاتی ژنتیکی افراد فعالیت کرده، میگوید: «دی ان ای یک چیز جادویی نیست. اطلاعاتی در اختیار شما قرار میدهد اما به شما نمیگوید که چگونه میتوانید یک فرد را ترور کنید.» ولی دسترسی به دی ان ای فارغ از این که بتواند توانایی ساخت یک سلاح زیستی هدفمند فردی را ایجاد کند، میتواند منجر به باجخواهی از سیاستمداری شود که در معرض انتشار اطلاعات ویژه فردی قرار گرفته است.