صنعتی که در حال َپرپَر شدن است

گروه اقتصادی:در شرایطی که تنوع اقلیمی و خاک مناسب یکی از برگه‌های برنده تولید گل در اصفهان است، صادرات این محصول درپی شیوع کرونا و نبود چاره اندیشی مناسب از سوی مسئولان به تدریج به مدار صفر نزدیک می‌شود. ایجاد گلخانه ها و حمایت از بازار گل در شرایطی که اصفهان با خشکسالی دست و پنجه نرم می کند می تواند صنعت گل این استان را به بار بنشاند و از پژمردگی نجات دهد.

بازار گل در اصفهان اما در اغما و رکود است. مسئله ای که هم تولیدکنندگان به عنوان فعالان اصلی این بازار به آن اذعان دارند و هم فروشندگان و توزیع کنندگان این محصول، آن را تایید می کنند. فعالان این بازار تاکید دارند که با آمدن کرونا و کم شدن مراسم و مناسبت ها بازار گل هم به کما رفته است؛ این در حالی است که تنوع اقلیمی و خاک مناسب یکی از برگه های برنده تولید گل در ایران و اصفهان است و اصفهان با وجود خشکسالی‌های پی در پی هنوز هم یکی از قطب‌های تولید گل در کشور به شمار می رود.

صادرات گل اصفهان در مدار صفر درجه
با این وجود بازار گل در اصفهان کساد است و شاهد این مدعی هم آمارهای گمرکی است؛ آماری که نشان می دهد صادرات گل در اصفهان هم اکنون در حد صفر است و اگر تا چند سال پیش صادرات مناسبی در زمینه گل داشتیم حالا با کاهش صادرات گل روبرو هستیم.از سویی با وجود به اینکه مصرف داخلی گل هم کم از صادرات ندارد و با وجود کمبود گل در اصفهان، تولید کنندگان این محصول ترجیح می دهند کمتر به سمت تولید بروند.

بازار گل اصفهان در اغما
مهدی زراعی تولید کننده گل که بیش از ۱۰ سال است در این عرصه فعالیت دارد و در همین زمینه نیز تحصیل کرده است؛ در این ارتباط به خبرنگار بازار می گوید: کرونا، خشکسالی و افزایش قیمت گل دست به دست هم داده اند تا بازار گل اصفهان را رو به اغما ببرند. وی می افزاید: بالا رفتن قیمت ارز و گران شدن بذری که از خارج از کشور و به خصوص هلند وارد می شود نیز به این مسائل دامن زده و باعث شده که صنعت گل جایگاه واقعی خود را از دست بدهد و به نوعی پرپر شود.

زارعی در کنار این موانع، نبود فضایی برای نگهداری گل و مشکلات مربوط به گمرک نیز را از جمله مسائلی می داند که باعث می شود جایگاه ایران و اصفهان به عنوان صادرکننده، آن طور که باید و شاید واقعی نباشد و ادامه می دهد: ما هر ساله با وجود تولید مناسب گل، تنها می توانیم ۱۰ درصد از تولیداتمان را صادر کنیم و مابقی یا خراب و یا فاسد می شود و روی دست ما می ماند.از وی در ارتباط با فروش مجازی گل به ویژه در شرایط کرونایی می پرسم؛ آهی می کشد و می گوید: فروش اینترنتی و تحویل گل به در منازل گرچه در دوران کرونا رونق گرفت اما نتوانسته جای همیشگی شرایط خوب صادرات گل را بگیرد.

دلالان؛ آتش بیار معرکه کاهش فروش گل
رئیس اتحادیه گل فروشان اصفهان که از نزدیک با این مشکلات آشنایی دارد، با بیان اینکه آمارها نشان می دهد که همچنان فروش گل رو به نزول است؛ به خبرنگار بازار می گوید: نمی توانیم در گرانی گل، دلالان را مقصر ندانیم.
به نظر جعفر دلال باشی بازارهای بزرگ گل، نه تنها قیمت های به صرفه ندارند؛ بلکه، به این علت که دست دلالان در این بازارها پررنگ است، رِنج قیمتی گل ها را بالا می برند و مصرف کننده نیز بدون اینکه اطلاعی داشته باشد در این اندیشه است که به صرفه خرید می کند.وی به سخنان خود این مطلب را اضافه می کند که در این زمینه صرفه ای که با وجود دلالان محلی از اعراب نداشته و به نوعی با دست درازی دلالان به بازار گل روزگار این محصول سیاه شده است.

رئیس اتحادیه گل فروشان اصفهان در پاسخ به این سوال که چرا طی سال های اخبر کمتر گل مورد استقبال مشتریان قرار گرفته است می‌گوید: وقتی که یک شاخه گل رُز به قیمت ۳۵ تا ۴۰ هزار تومان فروخته می شود شما حساب کنید یک سبد متوسط گل رُز حداقل به قیمت ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان خواهد بود و اگر کمی بزرگتر باشد تا یک میلیون تومان هم قیمت گذاری می شود و این برای طبقات متوسط جامعه که با مشکلات معیشتی روبرو هستند اصلا مقرون به صرفه نیست.به نظر رئیس اتحادیه گل فروشان اصفهان با این تفاسیر و با وجود تورم بالا در کشور، مردم ترجیح می دهند که اولویت هایشان را بر روی خرید مایحتاج اصلی بگذارند تا اینکه گل بخرند و بنابراین گل تبدیل به محصولی لوکس شده است.وی ادامه می دهد: با توجه به اینکه بیشتر مراسم‌ در مدت شیوع کرونا تعطیل‌شد و دیگر در بازار نسبت به گل‌های شاخه‌ای اقبالی نبود، بیشتر گل‌کاران نیز از کاشت گل‌های شاخه‌ای دست برداشتند و مشغول به کشت گیاهان ریشه‌ای شدند.

افزایش قیمت گل و کاهش قدرت خرید مردم؛ دو روی سکه
رئیس اتحادیه گل فروشان اصفهان با اشاره به اینکه افزایش قیمت گل و گیاه در چند سال گذشته موجب کاهش قدرت خرید مردم در این زمینه و در نتیجه کسادی بازار گل شده است می افزاید: اکنون برای خرید یک سبد گل در اصفهان باید بیش از ۲۰۰ هزار تومان هزینه کرد و به این خاطر که گل با قیمت های گرانی به دست فروشندگان می رسد و آنها هم مجبورند به خاطر هزینه های مالیاتی و اجاره مغازه و غیره قیمت را بالا ببرند و به همین خاطر خریداران کمتر رغبت می کنند که به سمت خرید گل بروند.

دلال باشی اضافه می کند: با تورمی که در کشور داریم به هر حال بالا رفتن قیمت گل هم طبیعی است؛ وقتی بذر گیاه از هلند با قیمتی گزاف به دست تولید کننده می رسد، او مجبور است به خاطر هزینه های بالایی که دارد قیمت گل را بالا ببرد .وی ادامه می دهد: البته همانطور که گفتم، دلالان هم در این اتفاق بی تاثیر نیستند. دلالان قیمت گل را به شکل کاذبی بالا می برند تا جایی که اکنون برای خرید یک شاخه گل رز باید ۴۰ تا ۴۵ تومان پرداخت کنید و با این حساب اگر کسی بخواهد یک سبد کوچک گل بخرد حداقل باید ۲۰۰ هزار تومان هزینه کند و اگر بخواهد سبد بزرگ بخرد باید تا یک میلیون هم پول بدهد و هزینه بالایی بر دوش خریدار می افتد. وی ادامه می دهد: به همین خاطر است که در برخی از مواقع باغدارانی که نمی توانند اقدام به سرمایه گذاری برای پرورش گل کنند با یک سرمایه گذار شریک می شوند و از این طریق اقدام به تولید گل می کنند.

رخ نمایی افت تولید گل در بازار
رئیس اتحادیه گل فروشان استان اصفهان در ارتباط با گران شدن گل و گیاه در اصفهان نیز می گوید: به نسبت تورمی که وجود دارد تنها ۲۰ درصد گل گران شده و همانطور که گفتم وجود دلالان است که بازار گل را آشفته کرده است. این روزها به دلایل مختلف تولید کنندگان کمتر به سمت تولید گل می روند چرکه در نهایت برای آنها هیچ صرفه اقتصادی ندارد، از سویی نبود حمایت لازم در زمینه صادرات این محصول موردعلاقه دیگر کشورهای جهان به موجب شده تا تولید گل نسبت به گذشته کاهش پیدا کند و با این افت تولید بازار گل و گیاه نیز دچار کمبود و تنش شود.

اصفهان در سکوی پنجم گل های زینتی کشور
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان نیز در همین ارتباط با اشاره به اینکه هرچه درآمد مردم کم شود از هزینه های لوکس مثل خرید گل و غیره کم می کنند، اظهار داشت: این در حالی است که اصفهان در تولید گل و گیاهان زینتی رتبه پنجم کشوری را به خود اختصاص داده است، اما آنطور که باید و شاید تولید کنندگان نتوانسته اند به حق خود برسند.

احمدرضا رئیس زاده در گفت و گو با خبرنگار بازار با اعلام اینکه اصفهان در زمینه گل شب‌بو رتبه اول را داراست، گفت: در استان اصفهان، چهار دسته از گیاهان زینتی کشت می‌شود، اول گل های شاخه بریده که سالانه حدود ۶۰ میلیون شاخه انواع گل مانند رز، لیلیوم، ژربرا، آلستر و آنتوریوم تولید می شود، دوم، گلهای آپارتمانی که سالانه ۲ میلیون گلدان تولید می‌شود، سوم، درختچه های زینتی با تولید سالانه یک میلیون اصله و چهارم گل های فصلی و نشایی با تولید سالانه ۱۰۰ میلیون گلدان رقم های خوبی را از لحاظ تولید گل دارد.مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان می افزاید: مجموع این تولیدات در ۲۰۰ هکتار گلخانه و ۶۰ هکتار فضای است.
رئیس زاده، عمده گلخانه های فعال را در شهرستان‌های اصفهان، خمینی شهر، دهاقان و شهرضا دانسته و در رابطه با صادرات این تولیدات می گوید: صادرات بسیار محدود و بسته به مشتری خارجی برای برخی از انواع کاکتوس ها انجام می شود!!

ارزش افزوده بالا و رضایت پایین گلخانه داران
افزایش صادرات غیرنفتی یکی از مسائلی است که می تواند به اقتصاد بیمار کشورمان کمک کند و به نوعی حمایتی باشد و کارشناسان اقتصادی بر این نظر هستند که گل یکی از محصولاتی است که با ارزش افزوده بالا می تواند پتانسیل های بالقوه زیادی ایجاد کند اما تا زمانی که تولید کنندگان نتوانند بار گران مشکلات را از روی دوششان بردارند همچنان بازار گل اصفهان پژمرده خواهد ماند.اکبری یکی از با سابقه های تولید گل در اصفهان است که اکنون در بازار گل و گیاه همدانیان، مستقر است.

او در گفت و گو با خبرنگار بازار از به روز نبودن تجهیزات گلخانه اش صحبت می کند و می گوید: متاسفانه به علت رکود اقتصادی بسیاری از گلخانه داران با مشکلات زیادی روبرو شده اند. اصغر قاسمی از دیگر گلخانه دارانی است که از موانع و مشکلاتی از جمله تسهیلات بانکی با میزان بالای سود و وثیقه های زیاد صحبت می کند و ادامه می دهد: موانع و مشکلات فراروی گلخانه داران شامل وثیقه های بالایی است که من گلخانه دار باید تهیه کنم تا بتوانم برای به روز کردن تجهیزات گلخانه ام دریافت کنم. البته مشکلات ما به همین جا ختم نمی شود به این خاطر که برای گرفتن وام هم با مشکلات زیادی روبرو هستیم و وام ها با سودهای بالا به ما پرداخت می شود و به خصوص طی دو ساله اخیر که میزان تولید و فروش گل کمتر شده برای ما مقرون به صرفه نیست.

امید به توسعه گلخانه‌ها در راستای اشتغالزایی بیشتر
در همین ارتباط رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی اصفهان نیز با نظری موافق در زمینه تولید گل در اصفهان و آینده این محصول از جایگاه مناسب اصفهان و رتبه نخست تولیدات گلدانی گل اصفهان خبر می دهد و به خبرنگار بازار می گوید: این میزان تولید اصفهان را در جایگاه خوبی قرار داده است و اصفهان سهم زیادی در تامین نیاز کشور به گل را داراست. مهدی تقی پور همچنین از بیش از ۱۸ شرکت سازنده سازه های گلخانه ای در اصفهان خبر می دهد و می گوید: توسعه گلخانه‌ها یکی از اولویت‌هایی است که در نظر گرفته ایم تا در این ارتباط بتوانیم تولید بیشتر و اشتغالزایی بهتر را در زمینه گل در اصفهان داشته باشیم.

سودهای بالای بانکی و به روز نبودن گلخانه ها
حالا افزایش قیمت ها، تورم، سودهای بالای بانکی و به روز نبودن گلخانه ها باعث شده که بسیاری از این مراکز با مسائل جدی و بعضا تعطیلی روبرو شوند؛ سازه های گلخانه‌ها گران است و نیاز به سرمایه اولیه زیادی دارد؛ از سویی دیگر تسهیلاتی که پرداخت می شود آنچنان نیست که گلخانه داران بتوانند از آن استفاده کرده و مرهمی بر زخم هایشان بگذارند.

این‌ها همه در حالی است که با توجه به خشکسالی‌ها و کمبود آب در کشور گلخانه‌ها می توانند جایگزین مناسبی برای کشت‌های غرقابی باشند و در صرفه‌جویی در مصرف آب و افزایش بهره‌وری، کمک موثری محسوب می شوند. در این شرایط به یقین گلخانه ها راهی مطمئن در مدیریت مصرف آب خواهند بود و ما می توانیم از طریق این مکان ها تولید بیشتر و ارزآوری بیشتری داشته باشیم و فرصت‌های زیادی برای تولید ایجاد کنیم ؛فرصتی که اکنون بازار گل اصفهان به آن نیازمند است تا از وضعیت پژمردگی بیرون بیاید.