سال گذشته بر صنعت دوبله چه گذشت؟

به گزارش ایسنا به انگیزه پایان سال ۱۴۰۰ و ورود به قرن جدید، مروری دارد بر مهم‌ترین اتفاقات سال گذشته؛ سالی که در امتداد از دست دادن چنگیز جلیلوند – دوبلور مطرح ایرانی که آذر ۹۹ از دنیا رفت – آمد و غم از دست دادن ناگهانی سیامک اطلسی، هنرمند قدیمی عرصه بازیگری و دوبله و درگذشت شیرین بهرامی از گویندگان جوان را به دلیل ابتلاء به ویروس کرونا رقم زد. 

از دیگر اتفاقات عرصه‌ی دوبله در دوران کرونا، خداحافظی با دوبله‌ی دسته‌جمعی و بی‌انگیزه شدن برخی هنرمندان دوبله در این راستا بود. آن‌ها معتقد بودند دوبله به شکل تک‌نفره دیگر آن حس و حال گذشته و بده بستان‌های احساسی را ندارد و بیشتر تبدیل به روزنامه‌خوانی شده است؛ البته در این میان برخی هم بر این باور بودند که شرایط کاری‌شان با رویکرد جدید بهتر شده و دیگر مثل قبل دشواری‌های کاری به لحاظ حضور در استودیوهای دوبله را ندارند و در وقت صرفه‌جویی می‌شود. و البته قریب به اتفاق تاکید داشتند که بیشترین دشواری‌ها در عرصه‌ی دوبله در طول مدت کرونا متعلق به مدیران دوبلاژ است که ایجاد هماهنگی‌های لازم طبیعتا کار را برایشان دشوارتر کرده و زمان بیشتری از آن‌ها می‌گیرد.  با این حال با گذشت بیش از دو سال از شیوع کرونا، کم‌کم دوبله به این وضعیت عادت کرده و گویا تک‌گویی در این عرصه تا حدودی جا افتاده است؛ البته ناگفته نماند که در کل این تک‌گویی‌ها آسیب‌هایی هم به کیفیت کارها می‌زند که مهم‌ترین آن‌ها این است که گویندگان نقش‌های مقابل هم، دیگر با هم تعامل ندارند و فرصت بداهه‌گویی نیز از آن‌ها گرفته می‌شود. آنچه در ادامه می‌خوانید اظهارنظر اهالی دوبله درباره موارد بالاست که در گفت‌وگوهایی مجزا با ایسنا مطرح شده است:  کرونا شیرینی دوبله را گرفت
منوچهر والی‌زاده، مدیر دوبلاژ و از گویندگان پیشکسوت عرصه دوبله درباره خداحافظی با دوبله‌های دسته جمعی می‌گوید: «این روزها فکر می‌کنم دارم ماراتون حرف می‌زنم نه اینکه دوبله می‌کنم. حتی گاهی اسم کارها را هم نمی‌دانیم! و خیلی در جریان کلی فیلم‌ها و داستانشان نیستیم و این اصلا اتفاق خوبی در دوبله نیست اما چه کنیم به خاطر حفظ سلامتی‌مان باید رعایت کنیم. گویا این شکل از دوبله دیگر باب شده و باید با دوبله دسته جمعی خداحافظی کنیم. متاسفانه کرونا شیرینی دوبله را گرفت.» 

تک‌گویی در دوبله به نفع گویندگان شد
«درست است که تک‌گویی گویندگان به خاطر شرایط کرونایی کار را برای مدیر دوبلاژان دشوار کرده است اما از منظری به نفع گویندگان شده و خیلی هم بد نیست. گاهی در برخی مسائل موهبت می‌شود، مثل همین تک گویی‌ها در دوران کرونا که به نظرم برای گویندگان صرفه جویی در وقت است چون دیگر مثل گذشته تمام وقت در اتاق‌های ضبط حضور ندارند.» 

این نظر شوکت حجت، مدیر دوبلاژ و دوبلور کشورمان است که در عین حالی که معتقد است دوران با هم بودن و تپق زدن‌های دوبله حس و حال دیگری داشت، اما مزیت‌های تک گویی در دوبله را بیشتر از معایبش می‌داند. 
می‌توان با تک‌گویی کرونایی مدارا کرد اگر…ابوالحسن تهامی، از گویندگان و مدیردوبلاژهای پیشکسوت کشورمان است که به خاطر سن بالایش مدتی است از حرفه دوبله کناره‌گیری کرده است. او هم در زمینه تک‌گویی اجباری گویندگان در این عرصه به دلیل شیوع کرونا اظهارنظرهایی دارد. 

تهامی معتقد است: تک گویی با باهم گویی تفاوت آنچنانی ندارد چون تک‌گویی اتفاق جدیدی در دوبله نیست. اگر وقت گذاشته شود و مدیر دوبلاژها حتما در کارها حضور داشته باشند و گویندگان صدای قبل و بعد همکارشان را بشنوند و در جریان نقش هم قرار بگیرند، می‌شود مدارا کرد و اتفاق بدی نیست. 

در حد توان نمی‌گذاریم خدشه‌ای به دوبله وارد شود
ناصر ممدوح از مدیر دوبلاژهای باسابقه درباره دشواری‌های کار دوبله در شرایط کرونایی و حضور تک تک گویندگان در اتاق ضبط، بزرگترین ضعف این اتفاق را به لحاظ زمانی عنوان می‌کند و می‌گوید: فیلم‌هایی که قبلا یک روزه دوبله می‌شدند به خاطر همین حضور تک تک گویندگان چند روز زمان می‌برد و از طرفی حس و حال دوبله آن‌طور که باید، جور درنمی آید. اما ممدوح در عین حال به دوبله در کشورهای اروپایی اشاره می‌کند و می‌گوید: در اروپا و امریکا به شکل تکی گویندگان رل می‌گویند و اصلا ربطی به کرونا ندارد و قبل از کرونا این اتفاق مرسوم بوده. درست است که به لحاظ زمانی کارمان به درازا می‌انجامد ولی در نهایت مدیر دوبلاژ راهنمایی می‌کند و در حد توان نمی‌گذاریم خدشه‌ای به کار وارد شود. 

کرونا دوبلورها را تنها کرد
«کرونا دوبلورها را تنها کرده است. دوبله‌های انفرادی بی‌نهایت به کار دوبله لطمه می‌زند. وقتی ما دسته جمعی فیلمی را دوبله می‌کنیم در حال گویش دیالوگ ها، بده بستان‌های متفاوتی داریم و ممکن است در همان حین دیالوگ را عوض و جایگزین کنیم اما الان ما از این امکانات دوریم. امیدواریم با از بین رفتن کرونا باز هم بتوانیم به سبک قدیم کار کنیم و با هم باشیم.» این جملات هم بخشی از صحبت‌های تورج نصر، از گویندگان قدیمی است که بیشتر صدایش را در کارتون‌های خاطره‌انگیزی چون «شیپورچی» و «تنسی تاکسیدو» شنیده ایم. 

سیامک اطلسی و امیدی که برای پایان کرونا داشت
و در پایان این گزارش به صحبت‌های سیامک اطلسی، هنرمند فقید کشورمان می‌رسیم که کمتر از یک ماه قبل از مرگ، با ایسنا در میان گذاشت. زنده یاد اطلسی چهارم مهر ماه سال ۱۴۰۰ بر اثر کرونا درگذشت. این هنرمند در آخرین گفت‌وگویش درباره شرایطی که کرونا بر حوزه دوبله تحمیل کرده است، گفته بود: تک گویی گویندگان دشواری چندانی ندارد به دلیل اینکه آن‌ها در نهایت کارشان را انجام می‌دهند و می‌روند اما مسلما این اتفاق برای مدیر دوبلاژها دشواری‌هایی دارد که البته چاره‌ای نیست و فقط با مراقبت و کنار آمدن با این دوره، به پایان می‌رسد. مرحوم اطلسی همچنین ابراز امیدواری کرده بود که کرونا به‌زودی تمام شود و دوباره به آرامش برسیم اما نمی‌دانست که خودش از قربانیان این بیماری خواهد بود.