تهرانی‌ها انتظار تخلیه بناهای ناایمن را نداشته باشند

گروه جامعه: حادثه پلاسکو در دی ماه ۱۳۹۵ زنگ خطر ناایمنی ساختمان‌های شهر را به صدا درآورد. از آن زمان تاکنون هر بار درباره آدرس ساختمان‌های ناایمن پایتخت و رسیدگی به آن‌ها وعده‌هایی داده شده که بی‌عمل مانده است. سازمان آتش‌نشانی و شهرداری تهران مدعی‌اند علت عدم برخورد با مالکان ساختمان‌های ناایمن این است که این نهادها ضابط قضایی نیستند و اجازه پلمپ ساختمان‌های ناایمن را ندارند.فروریختن ساختمان متروپل در آبادان و وسعت این فاجعه، یک بار دیگر خطرات ناشی از وجود این ساختمان‌ها را به مردم یادآوری کرده است.

بنابر آمار شورای شهر تهران بین ۳۳ تا ۳۴ هزار ساختمان ناایمن در پایتخت وجود دارد که ۹ هزار و ۶۰۰ دستگاه از آن‌ها، نیاز به مداخله داشته و ۱۲۹ ساختمان در شرایط بسیار پرخطر قرار دارند. به گفته رئیس سابق سازمان نظام مهندسی حدود ۲۵۰ برج در تهران نیز ناایمن هستند.

در روز‌های گذشته و در واکنش به نگرانی مردم تهران فهرست ۱۲۹ ساختمان ناایمن تهران منتشر شد. گفته می‌شود که این لیست همان فهرستی است که شورای شهر پنجم از آتش نشانی گرفته و شهرداری وقت را ملزم کرده که آن را در سامانه‌ی شفافیت منتشر و با مالکانش به نوعی برخورد کند؛ اما پیروز حناچی، شهردار وقت تهران، به دلیل فشار برخی نهاد‌ها که انتشار آن لیست را مصلحت ندانست و از انجام کار سرباز زد.
زهرا نژادبهرام عضو سابق شورای شهر تهران به تازگی اذعان کرده که در شورای پنجم، نیرو‌های امنیتی، انتظامی و قوه قضائیه در جهت حفظ امنیت شهر، مانع از انتشار فهرست ساختمان‌های ناایمن شدند. او گفته قوه قضاییه به ما دستور داده بود که نباید اسامی این ساختمان‌ها منتشر شود!

انتشار این لیست در شهرداری زاکانی واکنش‌هایی را به دنبال داشت. علیرضا زاکانی شهردار تهران اعلام کرد این لیست مرجعیت ندارد و مجموعه شهرداری تهران، ستاد ویژه‌ای در رابطه با این ساختمان‌ها تشکیل داده است. او معتقد است لیست‌هایی که منتشر می‌شوند جز التهاب در جامعه نتیجه دیگری ندارند و خواسته شهرداری از شهروندان این است که توجهی به آنها نداشته باشند.سازمان آتش‌نشانی وابسته به شهرداری نیز اعلام کرده که این لیست غیرمعتبر است اما این اظهار نظر به معنای تایید ایمنی همه ساختمان‌هایی که نامشان در لیست آمده، نیست.با این حال قدرت‌الله محمدی، سرپرست سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران وعده داده که با هماهنگی با دادستانی لیست ۱۲۹ ساختمان پرخطر را منتشر کند.

لیست ساختمان‌های ناایمن، در اختیار شورای شهر تهران
مهدی عباسی رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر تهران درباره اینکه آیا لیست ۱۲۹ ساختمان ناایمن تهران مورد تایید شورای شهر است یا خیر؟  می‌گوید: این لیست یک برداشت اولیه بوده است؛ برخی از این ساختمان‌ها در سنوات گذشته و فرصتی‌هایی که داشته‌اند اقداماتی را برای ایمن‌سازی انجام داده‌اند. ما در کمیسیون نظارت و کمیسیون شهرسازی به صورت مشترک طی مکاتبه‌ای شهرداری تهران را ملزم کردیم که این لیست را بر اساس میزان حضور مردم در آن‌ها و اهمیت بنا، به‌روزرسانی و منتشر کند.

وی ادامه می‌دهد: لیستی که در رسانه‌ها منتشر شده است را با لیست ١٢٠ ساختمانی که توسط شهرداری تهران احصاء شده انطباق ندارد؛ اما ممکن است بعضی از این بناها در هر دو لیست حضور داشته باشند. چیزی که برای ما قابل استناد است، گزارش سازمان آتش نشانی است. ما لیست ١٢٩ ساختمان را براساس گزارش سازمان آتش نشانی که در سنوات گذشته تهیه شده در اختیار داریم، اما چون مدت زمانی از آن گذشته باید فهرست بروزرسانی و منتشر شود. حالا ممکن است در بروزرسانی‌اش تغییراتی ایجاد نشود یا تغییرات جدی داشته باشد. این کار تخصصی و فنی است و آن را به مرجع زیر صلاحش سپردیم.

شهرداری موثرترین نهاد در حوزه ایمن‌سازی ساختمان‌ها
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران درباره اقدام علمی برای مقاوم سازی ساختمان‌های ناایمن، اظهار می‌کند: مسولیت عمومی بر عهده تمامی دستگاه‎های متولی این امر است. یکی از نهاد‌هایی که می‌تواند بسیار مؤثر باشد شهرداری تهران است. با این حال همکاری دستگاه قضا، نیروی انتظامی و وزارت کار برای ساختمان‌های مراکز صنعتی و کارگری فعال، بازرسی به موقع بازرسان کار و پیشگیری از هر گونه خطرات احتمالی لازم است.

به گفته عباسی مشارکت مالکان برای ایمن‌سازی ساختمان‌های ناایمن از همه موارد مهم‌تر است. او معتقد است انتشار لیست ساختمان‌های ناایمن مسئولیت و مطالبات اجتماعی را افزایش داده و این شهروندان که باید انتخاب کنند در این ساختمان های غیر ایمن حضور پیدا کنند یا خیر.

او بدون اینکه اشاره‌ای به دلیل عدم انتشار فهرست ساختمان‌های غیرایمنی که در اختیار شورای شهر قرار گرفته حرفی بیان بیاورد ابراز اامیدواری کرده که به زودی این لیست در اختیار شهروندان قرار بگیرد.او می‌گوید: ساختمان‌های پرخطر تهران باید از منظرحوادثی مانند حریق مقاوم‌سازی شوند. مثلا علت ریزش ساختمان پلاسکو حریق و توسعه آن به انبار‌های حاوی مواد اشتعال‌زا بود. در چنین ساختمان‌هایی باید پله‌های فرار تعبیه کرد. باید دید آیا هشدار دهنده و اعلام کننده حریق دارند؟ آیا اطفا کننده‌های دستی حریق به اندازه کافی در ساختمان وجود دارد؟ آیا دودبند‌ها، مهاربند‌ها و حوزه‌بندی حریق پیش‌بینی شده؟ در مورد ساختمان‌هایی مانند متروپل بعد فنی مطرح است و نباید با این ساختمان‌ها مقایسه شود.

این عضو شورای شهر همچنین به مشکلاتی که در خصوص ایمن‌سازی ساختمان‌های ناایمن اشاره کرده و می‌گوید: گاهی در این حوزه با مسائل حقوقی بسیار جدی مانند حقوق مالکانه و سرقفلی مواجه‌ایم. عدم توافق مالکان و سرقفل‌داران برای مقاوم سازی بنا، مشکل مهمی است. گاهی با عدم توانایی اقتصادی مالک مواجه می‌شویم. لذا برای ایمن‌سازی ساختمان، حمایت اقتصادی نیاز است. باید برای هر پروژه نسخه خاص خودش را پیچید. این مساله مهم حمایت قضایی است.

به گفته عباسی اقدامات اولیه برای ایمن‌سازی برخی از این ساختمان‌ها انجام شده است. به‌ویژه بعد از حادثه آتش‌سوزی کلینیک سینا اطهر، وزارت بهداشت در خصوص ایمن سازی ساختمان‎‌های متعلق به خودش عملکرد خوبی داشت.عباسی در حالی از عملکرد وزارت بهداشت در خصوص ایمن‌سازی ساختمان‌های مربوطه دفاع می‌کند که به گفته زهرا نژاد بهرام عضو سابق شورای شهر تهران تعداد ساختمان‌هایی نظیر ساختمان سینا اطهر درتهران بسیار زیاد است و ساختمان‌های ناایمن با تغییر کاربری و تبدیل واحد‌های آن به واحد‌های جراحی و پزشکی و با حمایت صد درصد وزارت بهداشت، خیلی راحت به کار خودشان ادامه می‌دهند.

رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران همچنین درباره اقدامات بنیاد مستضعفان برای ایمن‌سازی ساختمان‌ آلمینیوم، متعلق به این نهاد، که در فهرست ساختمان‌های نا ایمن تهران قرار دارد، می‌گوید: عملکرد بنیاد در بازسازی ساختمان پلاسکو (این ساختمان هم متعلق به بنیاد مستضعفان بود) و رعایت استاندارد‌های ساخت وساز و ایمنی و استفاده از تجهیزات مدرن و پیشرفته پیشگیری و اطفای حریق نشان داد این نهاد محدودیتی برای ایمن‌سازی ندارد.

وی تاکید می‌کند: با اعلام آمادگی بنیاد، فکر نمی‌کنم مشکلی در خصوص ایمن‌سازی ساختمان‌های این نهاد داشته باشیم. فقط یک مقدار ابتکار عمل لازم است. نباید این توقع داشته باشیم مجتمع‌های ناایمن تعطیل شوند بعد کار ایمن‌سازی انجام شود. کاسبان در این ساختمان‌ها کار می‌کنند و همزمان با فعالیت آن‎ها باید مقام سازی را اجرا کرد.رئیس کمیسیون شهرسازی شورای شهر درباره اینکه آیا در ۶ سالی که از حادثه پلاسکو می‌گذرد، بنیاد مستضعفان اقدامی برای ایمن‌سازی سایر ساختمان‌های تحت مالکیت خود انجام داده است یا خیر؟ اظهار کرد: من در جریان این موضوع نیستم و باید از خودشان گزارش بگیرید.