چه چیزی را می توان جایگزین قند و شکر کرد؟

گروه علمی: مصرف زیاد قند و شکر می تواند مشکلات خطرناکی برای سلامت ایجاد کند که بهتر است در مصرف آن تجدید نظر کنید.براساس الگوی مصرف غذایی، یک سبد مطلوب غذایی داریم که ضمن اینکه همه ی نیازهای تغذیه ای یک انسان را برای سالم ماندن تأمین می کند، مشخص می کند چه مقدار از مواد غذایی را باید مصرف کنیم تا مشکلی برای بدن ایجاد نشود.

مقدار مجاز مصرف قند و شکر در روز
سه عامل خطر بیماری های غیرواگیر، قند، نمک و چربی هست که وقتی زیاد مصرف شوند، بیماری های قلبی و عروقی، دیابت، چاقی، برخی انواع سرطان و بالا رفتن فشار خون را به همراه دارد. براساس نتایج آخرین بررسی مصرف غذایی خانوارهای کشور که انجام شده، متوسط سرانه مصرف قند و شکر، ۶۶ گرم در روز گزارش شده است، در حالیکه سبد مطلوب غذایی توصیه می کند سرانه مصرف قند و شکر حداکثر باید ۴۰ گرم باشد. مثلا اگر یک فرد ۲۰۰۰ هزار کیلو کالری در روز انرژی نیاز دارد، این فرد باید حداکثر ۴۰ تا ۵۰ گرم قند و شکر در روز دریافت کند که این قند و شکر در بسیاری از مواد غذایی وجود دارد و مصرف بیش از این مشکلات متعددی برایش ایجاد می کند.

چه مقدار انرژی مورد نیاز روزانه باید از قند و شکر تامین شود؟
مصرف زیاد بیش از حد توصیه شده قند و شکر می تواند زمینه ی دیابت، چاقی و اضافه وزن را ایجاد کند، البته توصیه به نخوردن و حذف مصرف قند و شکر هم نداریم چون قندهای ساده یکی از اقلام ضروری هستند که ۱۰ درصد انرژی مورد نیاز روزانه باید از اینها تأمین شود. همچنین سازمان بهداشت جهانی می گوید درست است که براساس توصیه های تغذیه ای ده درصد انرژی روزانه باید از قند و شکر تامین شود ولی اگر این ۱۰ درصد تبدیل به ۵ درصد شود، برای سلامت مردم در دنیا بهتر است. از طرفی مصرف مواد قندی و شیرین فقط شامد قند و شکر که با چای می خوریم نیست، بلکه در نوشابه ها، آبمیوه های صنعتی، انواع بیسکویت، انواع دسرها، مرباها و شیرینی و شکلات ها، حلواها، شله زرد، گز و سوهان این قندهای ساده وجود دارند.

دیابت و چاقی روبه افزایش است
دو مطالعه ی کشوری با موضوع بررسی روند بیماری غیرواگیر در سال های ۱۳۹۵ و ۱۴۰۰ انجام شده و نشان می دهد، چاقی و دیابت در کشور افزایش یافته است و دلیل اصلی آن مصرف مواد قندی زیاد است و باید متعادل شود.
 سمنان، گیلان، مازندران، کرمانشاه، بوشهر، کردستان و لرستان به ترتیب بیشترین میزان مصرف مواد قندی و شیرینی را در مقایسه با متوسط کشوری دارند.

کاهش مصرف قندهای ساده و جایگزین کردن قندهای پیچیده
روند چاقی و دیابت در بسیاری از کشورهای دنیا روبه افزایش است ،مصرف قند و شکر را باید در حد نرمال در روز داشته باشیم و از نظر علمی جایگزین کردن قندهای پیچیده خرما، توت خشک و کشمش و مویز به جای قندهای ساده سالم تر هستند. البته مردم به این نکته نیز توجه داشته باشند که منظورمان از مصرف قندهای پیچیده مانند خرما، توت، کشمش و غیره، مصرف یک مشت از این اقلام خوراکی نیست بلکه چند عدد محدود در روز مورد توصیه است. همچنین مردم برای پیشگیری از چاقی و دیابت، ۴۰۰ گرم در روز سبزی و میوه مصرف کنند. مصرف نان و غلات سبوس دار، شکر قهوه ای و خشکباری چون خرما و کشمش نیز بسیار موثر است.

از قندهای پنهان در مواد غذایی غافل نشوید!
ما توصیه می کنیم که مردم علاوه بر تعدیل در مصرف قند و شکر، به مصرف قند پنهان و افزوده در تمام مواد غذایی شیرین نیز توجه کنند و وقتی می گوییم کاهش مصرف قندهای ساده، منظورمان رعایت تعادل در تمام مواد قندی و شیرین است که به آن ها شکر و قند اضافه شده است.خوشبختانه براساس گزارش اولیه از مطالعه سال ۹۸، سرانه ی مصرف قند و شکر مردم به دلیل برنامه های آموزشی و اطلاع رسانی ها مقدار پایین آمده، اگر همین روند ادامه یابد می توانیم تا حدودی از پیش دیابت و دیابت و چاقی را بتوان کنترل کرد.