گروه اقتصادی: روزنامه «همدلی» به بهانه آغاز فصل تابستانی و گرانی و تورم بیسابقه خبر داده که سفر و تفریح از دسترس خانوارهای ایرانی خارج شده است! وقتی قیمت، نان، مرغ، لبنیات و لوازمخانگی و اجاره مسکن و ... بالا میرود فراتر رفتن هزینه سیروسفر که در اولویتهای بعدی قرار میگیرد اجتنابناپذیر است. فشار اقتصادی، سفر به مفهوم سنتی آن را همراه با بلیت قطار یا هواپیما به تفریحاتی لوکس تبدیل کرده است. بهجز آنهایی که برای دیدن خانوادههایشان به زادگاهشان رفتوآمد دارند، بسیاری از خانوادهها مدتهاست طعم سفر را نچشیدهاند. با توجه به حداقل حقوق کارگری اگر خانوادهای بخواهد سفر با مفهوم سنتی آن را انجام دهد احتمالاً باید وام و مساعده دریافت کند یا آنکه بهجای استفاده از اقامتگاهها و ... به چادرخوابی یا ماشین خوابی رو بیاورد.
اصلیترین هزینه سفر، ابتدا هزینه رفتوآمد آن و سپس هزینه اقامت آن است. هزینههای دیگری مثل مراکز تفریحی و استفاده از رستوران نیز وجود دارد که هزینههای فرعی سفر را تشکیل میدهد. تهیه بلیت رفتوآمد سفر یک خانواده گاهی معادل کل حقوق ماهیانه فرد خواهد بود. سفر یکطرفه با هواپیما این روزها برای هر نفر حدود یکمیلیون تومان آب میخورد و این یعنی رفتوبرگشت یک خانواده سهنفره با هواپیما حدود شش میلیون تومان هزینه دارد. اگر دو نفر از اعضای این خانواده حداقل حقوق کارگری پنج میلیون تومانی را دریافت کنند یعنی فقط برای رفتوبرگشت خود به سفر باید 60درصد درآمد خود را بپردازند. قیمت بلیت قطار اگرچه بهصرفهتر است اما برخی بلیتها اختلاف زیادی با هواپیما ندارند.
اگر همین خانواده بخواهند برای سفر به مشهد با قطار سفر کند با حدود 300 تا 400هزار تومان به ازای هر نفر میتوانند سوار قطار شوند. پایینترین قیمت بلیت قطار حدود 160هزار تومان است که هزینه نشستن هر شخص به مدت 12ساعت در قطارهای اتوبوسی است. قطارهای پنج ستاره نیز حدود 700 تا 750هزار تومان آب میخورند. بهطورکلی فقط هزینه رفتوآمد با قطار از 960هزار تومان شروع میشود و به چهار میلیون و 500 هزارتومان میرسد. قیمت هر بلیت اتوبوس هم این مقصد نیز 250هزار تومان (اتوبوس وی آی پی) است.
برای سفر با خودروی شخصی هم ماجرا فرق میکند. به ازای نوع خودرو و فاصله تا مقصد و میزان ترافیک میتوان میزان مصرف بنزین را محاسبه کرد. هزینه اصلی دیگر هنگام سفر، به اقامتگاههایی برمیگردد که گران شدن هر یک از کالاهایی مثل برنج، نان، لبنیات، مرغ و گوشت و ... هزینههای خدمات آنها را بالا میبرد. جامعه هتلداران پس از افزایش اخیر قیمت بسیاری از این کالاها اجازه پیداکردهاند که قیمتهای خود را بالا ببرند اما از قرار معلوم میراث فرهنگی هیچگونه سقفی برای هتلها در نظر نگرفته است.
هزینه ارزانترین هتل آپارتمانها و مهمانپذیرهای برای یک خانواده سهنفره از 400 تا 500هزار تومان برای هر شب اقامت شروع میشود و به یکمیلیون تومان میرسد که هزینه تقریبی برای هر شب اقامت در هتلهای سه و چهار ستاره است. این تنوع و تفاوت در هزینهها به این برمیگردد که سیستم یکپارچهای برای نرخ هتلها وجود ندارد و این موضوع حتی در هزینه اقامت در هتلهای پنج ستاره هم قابلمشاهده است.
برای نمونه هزینه اقامت یک نفر آنهم برای یکشب در هتل پنج ستاره درویشی در مشهد حدود دو میلیون تومان و در هتل قصر طلایی یکمیلیون و 700هزار تومان است. در حالی که این رقم برای هتل پنج ستاره آزادی تهران حدود یکمیلیون و 615هزار تومان، پانوراما کیش یکمیلیون و 100هزار تومان، هتل میزبان بابلسر 990هزار تومان و هتل لاله پارک تبریز یکمیلیون و 480هزار تومان است.
جمشید حمزهزاده، رئیس جامعه هتلداران ایران گفته: اکنون جامعه ما بیش از ۵۰درصد تورم را تجربه میکند و قاعدتاً هتلها نیز باید با توجه به قیمتهای موجود، نرخهای خود را بیش از ۵۰درصد افزایش دهند اما سعی ما بر آن است که کمتر از این اعداد افزایش داشته باشیم. ازاینرو بر اساس این بازنگری همانطور که در سالهای گذشته نیز کمتر از تورم جامعه افزایش نرخ داشتیم، امسال نیز کمتر از۵۰درصد افزایش نرخ خواهیم داشت.
* حمزهزاده میگوید: با توجه به آنکه اکنون افزایش نرخ و بازنگری انجامشده به جبران گرانیهایی است که این روزها در جامعه جریان دارد، ازاینرو در مهرماه نیز به روال هر سال بازهم بازنگری نرخ و بهتبع آن افزایش قیمت خواهیم داشت. یحیی نقیزاده محجوب، مدیرکل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری نیز به این خبرگزاری گفته: بعد از تغییراتی که در بحث اصلاح مباحث اقتصادی در کشور اتفاق افتاد که بیشتر متوجه سه قلم از کالاهای مرتبط با غذا ازجمله روغن و مرغ و… بود، هتلها و مراکز اقامتی که بیشتر آنها صبحانه میدادند یا مراکز پذیرایی و رستوران دارند، با افزایش هزینهای روبهرو شدند که در نهایت خواستار تعدیل (تعادل سازی) قیمتهایشان شدند.
او ادامه داد: بر اساس درخواست هتلداران از تشکلهای هتلداران چند استان، محاسبه تأثیر افزایش اقلام را در قیمت تمامشده تغذیه و غذا در رستوران جویا شدیم. از دیگر سو افزایش میزان دریافتیهای کاری و کارگری در هتلها نیز که سبب افزایش قیمت تمامشده نرخ خدمات میشد، مورد ارزیابی قرار گرفت. ازاینرو به این مهم رسیدیم که متعادلسازی نرخ هتلها اجتنابناپذیر است. ازاینجهت با هماهنگی که با تشکلها انجام شد، نامه بازنگری نرخها به ادارات کل استانها ابلاغ شد.
ابلاغ این نامه به این معنا نیست که همه هتلها ملزم به تعدیل نرخها هستند، کما آنکه برخی از استانها به جهت پر مسافر بودن، راغب نبودند که مبالغی بیشتر از نرخ تورم افزایش داده شود. ازاینرو نامه ابلاغی در دو بخش مشخص آن است که واحدهایی که نسبت به دریافت گواهی خدمات کیفی و استانداردسازی اقدام کردهاند به استناد آییننامهها از مباحث آزادسازی نرخها بهره میجویند و نرخهای خود را به تشکل پیشنهاد میدهند و بر اساس بازار رقابتی اقدام میکنند و در بخش دیگر واحدهایی که بحث صبحانه و اقامت را دارند و رستورانهای بینراهی که مجوز از وزارتخانه دارند، با هماهنگی تشکل و تایید ادارات استانها نسبت به تعدیل قیمتها اقدام میکنند. نرخ مشخصی از سوی معاونت گردشگری مشخص نشده و تشکل و اداره کل مربوطه بر اساس کشش بازار و شرایط موجود، نرخها را اعلام خواهند کرد.
اگر نرخها خیلی زیاد شود، سبب کاهش استقبال مشتریان میشود و اگر هم خیلی کم افزایش یابد، به ضرر تأسیسات گردشگری است که نمیتوانند هزینههای خود را تأمین کنند. از سوی وزارتخانه میراث و گردشگری هیچ سقف درصدی برای این تعدیل قیمتها و افزایش آنها گذاشته نشد و تشخیص به استانها واگذار شد. در قیمت نهایی ارائهشده از سوی هتلها نیز ما دخل و تصرفی نخواهیم داشت.
با بالا رفتن هزینهها و ایجاد شرایطی که سفر کردن را به مفهومی لوکس تبدیل میکند، نخستین اتفاقی که رخ میدهد آن است که طبقات اقتصادی بالاتر سهم بیشتری در استفاده از خدمات گردشگری خواهند داشت. در مقابل طبقات متوسطی که در گذشته دستکم یکبار در سال چند روز خارج از شهر سکونت خود استراحت میکرد باید یا از سفر کردن صرفنظر کند و یا ناچار به تغییر سبک زندگی خود باشد. همانطور که در سالهای گذشته اقامت در چادر و خودرو در حاشیه پارکها و مراکز عمومی بیشتر به چشم میخورد، احتمالاً اهالی بیشتری از این طبقه از اتاقهای هتلهای چند ستاره به چادرهای مسافرتی هبوط خواهند کرد.