آمریکا: طالبان باید پاسخگوی حضور الظواهری در کابل باشد

گروه بین‌الملل: رئیس‌جمهور آمریکا، دوشنبه شب، دهم مرداد، گفت که با کشتن الظواهری «عدالت جاری شد» و نشان داده شد که آمریکا هرگز تسلیم ترور نخواهد شد. جو بایدن، تایید کرد پس از آن‌که نهادهای اطلاعاتی آمریکا اطمینان دادند که محل اختفای رهبر القاعده را در یک خانه در شهر کابل شناسایی کرده‌‌اند، شخصا فرمان کشتن الظواهری را صادر کرده است. به گفته بایدن، ایمن الظواهری همراه با خانواده خود در این خانه زندگی می‌کرد.
آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا می‌گوید طالبان با پناه دادن به ایمن الظواهری در کابل، توافقنامه ای را که با واشنگتن امضا کرده بودند، نقض کرده است. بنابر همین توافقنامه، سال گذشته، نیروهای آمریکایی از افغانستان خارج شدند. بر اساس توافقنامه دوحه طالبان وعده داده بود که به شبه‌نظامیان خارجی اجازه نخواهد داد تا از خاک افغانستان به عنوان پایگاهی برای طراحی حملات علیه غرب استفاده کنند.
بلینکن گفت: «در برابر ناتوانی طالبان یا عدم تمایل این گروه به پایبندی به تعهدات، آمریکا به حمایت از مردم افغانستان از راه کمک‌های قوی بشردوستانه و حمایت از حقوق بشر، به‌ویژه حقوق زنان و دختران، ادامه خواهد داد.» طالبان بر اساس «توافق دوحه» متعهد بود که مانع از فعالیت القاعده در مناطق تحت سلطه قوای خود شود.
 اما سخنگوی طالبان حمله هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا به کابل را به عنوان نقض اصول بین‌المللی دانست و محکوم کرد! ذبیح‌الله مجاهد  گفت که طالبان این حمله را «به هر دلیلی که انجام شده باشد» محکوم می‌کند! گمان می‌رود کشته‌شدن ظواهری سوء‌ظن غرب را در این مورد که تا چه حد می‌توان به طالبان اعتماد کرد، عمیق‌تر می‌کند.
شیخ ایمن الظواهری، ۷۱ ساله که زاده و شهروند مصر بود، ۲۱ سال پس از رویدادهای یازدهم سپتامبر آمریکا و ۱۱ سال پس از کشته شدن اسامه بن‌لادن در حمله پهپادی روز نهم مرداد آمریکا در محله شیرپور در شهر کابل، پایتخت افغانستان، کشته شد.

الظواهری در خانه وزیر کشور طالبان هدف پهپادهای آمریکا قرار گرفت!
واشینگتن‌پست نوشت: ایمن الظواهری در خانه‌ای در منطقه دیپلماتیک کابل هدف پهپاد آمریکایی قرار گرفت. نیویورک‌تایمز نیز گزارش داد این خانه متعلق به سراج‌الدین حقانی وزیر کشور طالبان است!

واکنش‌ها
ساعاتی پس از اعلام خبر کشته شدن ایمن الظواهری، رهبر القاعده، در عملیات پهپادی ارتش آمریکا در شهر کابل، واکنش‌ها به این خبر از گوشه و کنار دنیا ادامه دارد.
باراک اوباما، رئیس جمهور اسبق آمریکا، نیز در توییتی در تایید کشتن ایمن الظواهری نوشت که شنیدن اخبار این رویداد نشان از آن دارد که «ریشه‌کن کردن ترور، بدون جنگ در افغانستان امکان‌پذیر است». اوباما که خود فرمان کشتن اسامه بن‌لادن را در پاکستان در ماه مه ۲۰۱۱ صادر کرده بود، ابراز امیدواری کرد که از بین رفتن الظواهری نیز اندک آرامشی برای خانواده‌های قربانیان فجایع یازدهم سپتامبر آمریکا و سایر مردمی در دنیا که از عملیات القاعده رنج دیدند، فراهم کند. آدام کینزینگر، نماینده جمهوری‌خواه در کنگره، روز سه‌شنبه به شبکه سی‌ان‌ان گفت که این یک «پیروزی بزرگ» است که به آمریکایی‌ها حس امنیت بیشتری خواهد داد.

طالبان باید پاسخگوی حضور الظواهری در کابل باشد
آدام شیف، رئیس کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان آمریکا در توییتی نوشت: طالبان باید پاسخگوی حضور ایمن الظواهری در کابل باشند، چرا که آنها به جهان اطمینان داده ‌بودند که پناهگاه امنی برای تروریست ‌های القاعده نخواهند شد.

کشته شدن ایمن الظواهری ثابت کرد که جو بایدن به مردم آمریکا دروغ گفت
سناتور جمهوریخواه مایکل مک کال هم گفت: خبر کشته شدن ایمن الظواهری ثابت کرد که جو بایدن به مردم آمریکا دروغ گفته چرا که او یک سال پیش به دروغ ادعا کرد، القاعده از افغانستان رفته است؛ اما این طور نبود و بدتر آن‌ که، رهبر القاعده، که یکی از مغزهای متفکر حملات 11 سپتامبر بود، در مرکز شهر کابل در امان بوده‌ است. عقب نشینی پر هرج و مرج و مرگبار ما از افغانستان در را برای القاعده باز کرد تا دوباره آزادانه فعالیت کند و علیه ایالات متحده و متحدان ما عملیات تروریستی انجام دهد.
بدون ایمن الظواهری «امن‌تر» است
مارکو روبیو، سناتور جمهوری‌خواه، نیز در یک بیانیه نوشت که جهان بدون ایمن الظواهری «امن‌تر» است و حمله صورت گرفته «نشان تعهد پی‌گیر آمریکا به تعقیب همه تروریست‌هایی است که مسئول رویداد یازدهم سپتامبر بودند و همچنان تهدیدی برای منافع آمریکا هستند».
نخست‌وزیر کانادا، نیز در توییت خود نوشت که مرگ الظواهری «گامی به سوی یک جهان امن‌تر است». جاستین ترودو، تاکید کرد که کانادا با شرکای خود با تهدیدات تروریستی مقابله و برای ارتقای صلح و حفظ امنیت مردم کانادا و سراسر جهان همکاری خواهد کرد.
در این میان، عربستان، که اکثر عوامل حملات مرگبار یازدهم سپتامبر در آمریکا از شهروندانش بودند، در بیانیه‌ای از اقدام آمریکا در نابودی الظواهری استقبال کرد. در بیانیه وزارت خارجه سعودی آمده است که الظواهری رهبر طراحی و اجرای «اقدامات تروریستی شنیع» در آمریکا، عربستان و سایر نقاط جهان بود، اقداماتی که جان هزاران بی‌گناه از شهروندان کشورها و مذاهب مختلف را گرفت.

تبعات حضور الظواهری در کابل برای طالبان
ایندیپندنت در گزارشی نوشت: چند ساعت قبل از آنکه جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا خبر کشته شدن ایمن الظواهری، رهبر شبکه القاعده، را تایید کند، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، به حمله هوایی هواپیماهای بدون‌سرنشین آمریکا واکنش تندی نشان داد و این حملات را خلاف اصول بین‌المللی و توافق صلح دوحه دانست. واکنش شدید گروه طالبان نشان می‌داد که احتمالا این حمله به هدفی مهم انجام شده است؛ زیرا طالبان معمولا تلاش می‌کنند تا چنین حملاتی را پنهان کنند. هواپیماهای بدون‌سرنشین آمریکا در ماه آوریل نیز یک انبار تسلیحات در هلمند افغانستان را هدف قرار دادند؛ اما طالبان هرگز خبر آن را تایید نکردند. این پهپادهای آمریکایی هرازگاه در حریم هوایی افغانستان پرواز می‌کنند اما طالبان به حضور آن‌ها واکنشی نشان نمی‌دهند.
با اعلام دولت آمریکا مبنی بر کشته شدن الظواهری، مشخص شد که چرا طالبان پس از یک روز، این حمله آن را فاش کردند؛ در حالی در ابتدا حمله هوایی را رد می‌کردند. در واقع گروه طالبان می‌خواست با این اقدام هرگونه ارتباط خود با کشته شدن رهبر القاعده را انکار کند؛ زیرا نخستین سوالی که پس از کشته شدن الظواهری مطرح می‌شود، این است که آمریکا چگونه توانست هدف خود را در کابل ردگیری کند.
در این رابطه دو فرض نزدیک‌به‌یقین وجود دارد؛ فرضیه اول همکاری پاکستان با آمریکا برای از بین بردن الظواهری به‌منظور نشان دادن حسن نیت این کشور به آمریکا است. آمریکا در حال حاضر، به جز پایگاه‌هایش در کشورهای حاشیه خلیج فارس، هیچ پایگاه نظامی در کشورهای همسایه افغانستان ندارد. پاکستان نیز پیش از این گفته بود که به هیچ هواپیمای آمریکایی اجازه نمی‌دهد از حریم هوایی این کشور استفاده کند و سیاست خارجی چین‌محور عمران خان، نخست‌وزیر سابق پاکستان، هم این کشور را از چشم آمریکا انداخته بود؛ اما با روی کار آمدن شهباز شریف که حمایت ارتش را نیز با خود دارد، در سیاست خارجی پاکستان تغییرهایی داده شد. یکی از این سیاست‌های تغییریافته، نزدیکی دوباره پاکستان به آمریکا است.
به‌تازگی افشا شد که قمر باجوا، رئیس ستاد کل ارتش پاکستان از آمریکا درخواست کرده است تا با اعطای وام ۱.۲ میلیارد دلاری به پاکستان از صندوق بین‌المللی پول موافقت کند و به احتمال زیاد، ارتش پاکستان برای نشان دادن حسن نیت خود، یا آسمان خود را به روی هواپیماهای بدون‌سرنشین آمریکایی باز کرده یا دست‌کم موقعیت الظواهری را لو داده است. فرضیه دوم به همکاری طالبان با آمریکا در روند افشای موقعیت الظواهری در کابل برمی‌گردد. با اینکه نمی‌توان گفت رهبران طالبان موقعیت الظواهری را به آمریکا لو داده‌اند، با توجه به تنش‌های درون‌گروهی طالبان، این احتمال وجود دارد که بخشی از مقام‌های طالبان در این افشاگری دست داشته باشند.
با توجه به گزارش رسانه‌ها، الظواهری در یکی از خانه‌های متعلق به شبکه حقانی نگهداری می‌شد و نیروهای وابسته به سراج‌الدین حقانی از او  محافظت می‌کردند. این خانه متعلق به یکی از دستیاران ارشد سراج‌الدین حقانی بود و گفته می‌شود در این حمله، برخی از نزدیکان سراج‌الدین نیز کشته شده‌اند که احتمالا فرزند و دامادش بوده‌اند. به دلیل تنش‌ها میان شبکه حقانی و طالبان قندهاری، این احتمال وجود دارد که موقعیت الظواهری را طالبان مخالف حقانی افشا کرده باشد. البته باید منتظر گذشت زمان بود تا حقیقت این ماجرا آشکار شود.
با توجه به بیانیه آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، که پس از کشته الظواهری ایراد شد، گروه طالبان با پناه دادن به رهبر القاعده توافق دوحه را نقض کرده‌اند. وزیر خارجه آمریکا گفت که طالبان عملا تمایل جهان برای به رسمیت شناختن خود و عادی‌سازی روابط با این گروه به عنوان یک دولت را از دست داده‌اند. پیام وزیرخارجه آمریکا وضعیت را برای گروه طالبان بدتر می‌کند. این گروه که به‌شدت محتاج به رسمیت شناخته‌شدن‌ است، با این رخداد، بار دیگر نزد جهانیان به عنوان رژیمی حامی تروریسم که برای سازمان‌های تروریستی در داخل افغانستان پایگاه فراهم می‌کند، شناخته خواهد شد. به احتمال زیاد، شورای امنیت سازمان ملل به‌زودی تحریم سفر مقام‌های طالبان را دوباره اجرایی خواهد کرد و رهبران این گروه دوباره در افغانستان زمینگیر خواهند شد و هرچند وزیر خارجه آمریکا در بیانیه‌اش تصریح کرد که آمریکا به حمایت و کمک به مردم افغانستان و نیز حمایت از حقوق بشر به خصوص حقوق زنان و دختران ادامه خواهد داد، در صورت تشدید فشارها بر طالبان، فضا برای سازمان‌های بین‌المللی به‌منظور کمک به مردم افغانستان تنگ‌تر خواهد شد و فعالیت‌های بشردوستانه این سازمان‌ها مختل می‌شود.
این مسئله می‌تواند وضعیت بحرانی مردم افغانستان را بحرانی‌تر کند و عصبانیت طالبان از این حمله نیز به همین دلیل است؛ زیرا آنان به‌خوبی می‌دانند که کشته شدن الظواهری برای طالبان تاوان سنگینی دارد.
حمله هوایی آمریکا به کابل و کشتن الظواهری بسیار شبیه حمله ۱۱ سال پیش به خانه‌ای در اسلام‌آباد پاکستان بود که به کشته شدن اسامه بن لادن منجر شد. پس از آن حمله، روابط آمریکا و پاکستان که یک متحد غیرناتویی مهم آمریکا محسوب می‌شد، به تیرگی گرایید و پاکستان عملا همکاری‌های خود با آمریکا برای مبارزه با تروریسم را صفر کرد. حالا حمله به کابل و کشتن الظواهری می‌تواند همان روابط نصف‌نیمه آمریکا با طالبان را نیز از بین ببرد؛ به خصوص مذاکرات برای آزادسازی ذخایر ارزی افغانستان را که در آمریکا بلوکه شده‌اند، به حالت تعلیق درخواهد آمد.
حالا توپ در میدان طالبان است و باید دید که این گروه با این چالش بزرگ چگونه روبه‌رو می‌شود و حضور رهبر القاعده در کابل را که بر خلاف توافق دوحه بود، چگونه توجیه خواهد کرد.