گروه علمی: قطعا شنیدهاید که نوشیدن زیاد مایعات یکی از مهمترین اقدامات در روند دفع سنگ کلیه است و همینطور نوشیدن آب کافی از ابتلای شما به سنگ کلیه جلوگیری خواهد کرد زیرا آب نه تنها به دفع مواد زائد بدن کمک میکند، بلکه در حرکت دادن سنگها در دستگاه ادراری نیز نقش موثری دارد.
سنگ کلیه چیست؟
سنگ کلیه رسوبات کوچک و سختی است که در کلیهها و مجاری ادراری تشکیل میشود. اما دلیل تشکیل آن چیست؟بدن انسان از مواد غذایی برای تامین انرژی و ترمیم بافتها استفاده میکند و بعد از اینکه از مواد مورد نیاز استفاده کرد، مواد زائد را در از طریق جریان خون وارد کلیهها میکند تا از طریق ادرار از بدن دفع شود. مواد زائد حاصل از برخی از مواد غذایی در مجاری ادراری تولید کریستال و سنگ کلیه میکنند.
شکل گیری سنگ کلیه دلایل مختلفی دارد. اغلب در صورت کاهش ادرار یا اینکه افزایش برخی از مواد معدنی و نمک در بدن سنگ کلیه تشکیل میشود. کلسیم میتواند در ادرار با مواد شیمیایی مانند اگزالات یا فسفر ترکیب شود، سنگ کلیه زمانی تشکیل میشود که غلظت این مواد به حدی باشد که جامد شوند.سنگ کلیه در اثر ایجاد اسید اوریک نیز شکل میگیرد. متاسفانه هیچ برنامه غذایی واحدی برای جلوگیری از تشکیل انواع سنگ کلیه وجود ندارد اما میتوان با نکاتی از این اتفاق تا اندازهای پیشگیری کرد.
خوراکیهایی برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه
در صورتی که میخواهید مانع تشکیل سنگ کلیه در بدنتان شوید باید به آنچه که میخورید و مینوشید دقت کنید و از طرف دیگر به همان اندازه آنچه که نباید بخورید و بنوشید نیز باید برایتان مهم باشد.مایعات به ویژه آب، به رقیق کردن مواد شیمیایی تشکیل دهنده سنگ کلیه کمک میکند، پس سعی کنید روزانه حداقل ۱۲ لیوان آب بنوشید.
میوههای از خانواده مرکبات و آب آنها به دلیل حاوی بودن سیترات طبیعی در کاهش و جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه موثر هستند. مرکباتی شامل لیمو، پرتقال و گریپ فروت.به این نکته نیز توجه داشته باشید که در صورت پایین بودن میزان کلسیم شما، سطح اگزالات در بدنتان افزایش مییابد. کلسیمی که از مواد غذایی دریافت میکنید بهتر از کلسیم موجود در مکملهاست. منابع خوب کلسیم شامل شیر، ماست، پنیر و انواع دیگر لبنیات میشود. منابع گیاهی کلسیم شامل حبوبات، توفو کلسیم، سبزیجات سبز تیره، آجیل، مغزها است.
برای دفع سنگ کلیه چه بخوریم؟
آب
همانطور که اشاره شد کمآبی بدن بزرگترین عامل تشکیل سنگ کلیه است و در دفع سنگ کلیه نوشیدن مقدار کافی آب اهمیت زیادی دارد. زمانی که آب به مقدار لازم بنوشید احتمال جابجا شدن و حرکت سنگ در مسیر ادراری افزایش مییابد. سعی کنید روزانه ۸ تا ۱۲ لیوان آب بنوشید. حتی پس از دفع سنگ نیز باید به این روند ادامه دهید تا از رسوب مواد معدنی و تشکیل سنگهای جدید پیشگیری کنید.
آبلیمو
یکی از عادتهای مفیدی که میتوانید در خود ایجاد کنید این است که هرازگاهی چند قطره لیموی تازه به لیوان حاوی آب خود اضافه کنید. لیمو در دفع سنگ کلیه نقش بسزایی دارد و دلیل آن وجود سیترات است که از تشکیل سنگهای کلسیمی جلوگیری میکند.از سوی دیگر سیترات قادر است که سنگهای کوچک تشکیل شده در بدن شما را از بین ببرد و دفع آنها را تسریع کند. از مزایای دیگر آب لیمو مهار رشد باکتریها، تأمین ویتامین C بدن و تقویت سیستم ایمنی ست.
سرکه سیب
از دیگر مواد غذایی موثر که در دفع سنگ کلیه نقش دارد مصرف سرکه سیب است. سرکه سیب نیز از منابع غنی از اسید استیک است. سرکه سیب در حل شدن سنگهای کلیه تأثیر قابلتوجهی دارد. سرکه سیب میتواند به خوبی سیستم ادراری از جمله کلیهها را شستشو دهد و به کاهش علائم سنگ کلیه نظیر درد کمک کند.
تحقیقات انجام شده اثر سرکه سیب را بررسی کرده و تأثیر آن بر دفع سنگ کلیه را تائید کرده است. برای بهره بردن از این فواید، ۲ قاشق غذاخوری سرکه سیب را به ۲۲۰ گرم آب آشامیدنی اضافه کرده و در طول روز مصرف کنید. مقدار مصرف سرکه سیب نباید بیش از مقدار ذکرشده باشد چراکه میتواند منجر به کاهش پتاسیم در بدن و ابتلا به پوکی استخوان گردد.
آب انار
آب انار به عنوان یک روش طبیعی برای بهبود عملکرد کلیهها کاربرد داشته و دارد. آب انار سنگها و سموم را از سیستم ادراری شما دفع کرده و نقش موثری در تغذیه و دفع سنگ کلیه دارد. آب انار سرشار از آنتیاکسیدان است که به حفظ سلامت کلیهها کمک میکند. آب انار با کاهش سطح اسیدیته ادرار در جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه نیز نقش مؤثری دارد.
آب کرفس
محققان بر این باورند که آب کرفس قادر است سمومی که باعث تشکیل شدن سنگهای کلیه میشوند را از بدن دفع کند. همچنین کرفس به شستشو دادن سیستم ادراری و حرکت آسانتر سنگهای ادرار کمک میکند.
آب ریحان
ریحان از سبزیجاتی است که با دارا بودن اسید استیک به تجزیه سنگ کلیه و کاهش درد کمک میکند. ریحان سرشار از مواد مغذی است و به همین دلیل در طب سنتی برای اختلالات گوارشی و التهابی نیز استفاده میشود. در آب ریحان آنتیاکسیدانها و عوامل ضدالتهابی مختلفی وجود دارد و به حفظ سلامت کلیه کمک میکنند.از برگهای ریحان تازه یا خشک شده میتوان در تهیه دمنوش استفاده کرد و روزانه چند فنجان از آن نوشید. آب ریحان تازه را نیز در آبمیوهگیری بگیرید یا ریحان را به اسموتی اضافه کرده و یا همراه با غذای خود مصرف کنید.
برای سنگ کلیه چه چیزهایی نخوریم؟
قندهای مصنوعی، شکر و شربتهایی که به غذاها و نوشیدنیهای فرآوری شده اضافه میشوند را از رژیم غذایی خود حذف کنید. ساکارز و فروکتوز، خطر تشکیل سنگ کلیه را در بدن شما افزایش میدهد.سایر نامهای قند مصنوعی که شایع است شامل شربت ذرت، فروکتوز تبلور یافته، شهد، نکتار آگاوه، شکر قهوهای و نیشکر میشود.خوراکیهای که باعث کم آبی بدن شما میشود را از رژیم غذایی خود حذف کنید.غذاهای فرآوری شده و فست فود، سوپ کنسروی و سبزیجات، و گوشت را به حداقل برسانید.هلو، زردآلو و گلابی از میوههای مضر برای مبتلایان به سنگ کلیه است. نام آنها را فراموش نکنید.