پیش بینی های ناخوشایند اقتصادی

الهام هیئتی

امروز سنگینی بار تورم به حدی بر مردم فشار وارد کرده است که حتی تامین نیازهای اولیه‌ خوراکی برای بسیاری از خانوارها به یک «امر دشوار» بدل شده است. کار به جایی رسیده است که اعلام شده سرانه مصرف گوشت قرمز در ایران به 3 کیلوگرم در سال رسیده است و این در حالی است که بسیاری از کشورهای آفریقایی با درآمد سرانه بسییار پایین دو و حتی سه برابر این میزان گوشت مصرف می کنند.

لاکچری شدن ضروری تریین کالاهای خوراکی برای سلامت و ایمنی بدن، یکی از تبعات اصلی تورم سنگین حداقل در بخش سبد تغذیه‌ای مردم بوده است. نه فقط گوشت قرمز و سفید، بلکه برنج، تخم مرغ، میوه‌ها و صیفی جات، به تدریج جزو اقلام لاکچری سبد خرید خانواده‌ها شده اند؛ وقتی قیمت برنج ایرانی هر کیلو بیش از ۱۰۰ هزار تومان است، آیا یک خانواده‌ی مزدبگیر می‌تواند ماهی چند کیلو برنج در برنامه خرید منظم خود داشته باشد؟ تورم نقطه به نقطه خوراکی‌ها در تیرماه به ۸۶ درصد رسید؛ به این معنا که در تیرماه ۱۴۰۱ خانواده‌ها باید ۸۶ درصد بیشتر از تیرماه ۱۴۰۰ برای خرید مجموعه‌ی مشخصی از کالاهای خوراکی هزینه کنند؛ بدون تردید اگر الگوهای اقتصادیِ عرضه‌ی کالاها تغییر نکند، در ماه‌های پیش رو، تورم خوراکی‌ها افزایش بیشتری هم خواهد داشت. از سوی دیگر وضعیت برجام و توافق همچنان نامعلوم است و بازارها در سردرگمی و بلاتکلیفی به سر می برند.

در حالی بازار ارز در آخرین لحظات معاملاتی هفته گذشته به دنبال انتشار خبر آغاز دور جدید مذاکرات وین، شاهد کاهش قیمت دلار بود، اما انتشار خبرهای ضد و نقیض درباره برجام در ابتدای هفته جاری، مسیر قیمت دلار را تغییر داد و صعودی کرد.این واکنش دلار به اخبار سیاسی در حالی است که هنوز هیچ خبر نهایی از مذاکرات هسته‌ای منتشر نشده است و به همان اندازه که اخبار امیدبخش وجود دارد، اخبار ناامیدکننده هم منتشر می‌شود.اما به نظر می‌رسد قیمت دلار، اخبار منفی را جدی گرفته و به آنها واکنش نشان می‌دهد. برخی دیگر از معامله‌گران هم معتقدند ریزش روز چهارشنبه هیجانی بوده و بازار در حال بازگشت به جای اصلی خود است.

تروئیکای شمالی روز جمعه هفته گذشته در بیانیه‌ای اعلام کرد: آنچه در وین در حال انجام است، دور جدید مذاکرات نیست و ایران باید الان تصمیم بگیرد! همین اخبار ضد و نقیض به خوبی مشخص می کند که نه می توان به کاهش نرخ تورم در آینده نزدیک امیدوار بود و نه می توان روی سرمایه گذاری خارجی به این زودی ها حساب باز کرد.این در حالی است که بانک تجارت جهانی هم با انتشار گزارشی اعلام کرده است که نرخ تورم ایران در دوره زمانی سال ۲۰۲۲-۲۰۲۳ یعنی سال ۱۴۰۱ به حدود ۵۱ و ۲ دهم درصد خواهد رسید. این عدد عملا به معنای شکسته شدن رکورد تورم تاریخ ایران توسط دولت ابراهیم رئیسی است.ادامه تحریم ها و کاهش تشکیل سرمایه خالص از مهمترین عواملی هستند که باعث شده اند تا بانک تجارت جهانی در گزارش خود رکوردشکنی تورم در ایران را برای ماه های آتی پیش بینی کند.