گروه جامعه: قصه پر غصه داستان پرتکرار آتش زیادهخواهیها بر پیکر رنجور تالاب انزلی آنقدر سر دراز دارد که «مرا دردی است اندر دل اگر گویم زبان سوزد».ساعت، اولین دقایق بامداد روز جمعه یازدهم شهریور را نشان میداد که ناگهان بوی دود پیچید و آسمان انزلی از لهیب آتش سرخ شد و همه میدانستیم که باز بخشی از تالاب زیبای انزلی در تاریکی شب در شعله حرص و آز سودجویان میسوزد ولی از نجابت صدایش را در گلو خفه میکرد مبادا خاطر آنهایی که رزق و روزیشان از تالاب تامین میشود را مکدر کند.
شاید در همان لحظات و زیر شرارههای آتش و هرم زیادهخواهیها، تالاب همچون مادری مهربان و با بدنی زخمی و تاول زده از نامهربانیبا خود زمزمه میکرد "ای جان من! آخر چرا آتش به جانم می زنی/ این دشنه ها را تا به کی بر استخوانم می زنی/ من در تو هستم جان من، شاید از آنم می زنی/ ای روح من آخر چرا در خود تباهم می کنی/ ای جان من آخر چرا آتش به جانم می زنی"
از همان ساعات ابتدایی همه پای کار آمدند و امکانات لجستیک به محل اعزام شد ولی تا مهار کامل آتش ۴۰ هکتار از تالاب در بخش چراغپشتان طعمه حریق شده بود.این اولین تجربه آتش افروزی در تالاب انزلی نبود ولی امیدواریم که آخرین آن باشد؛ چرا که طبق اعلام مسئولان آتش زدنهای تالاب عمدی بوده و عموما برای استفاده کشاورزی است. در این بین نیز هستند افرادی که شعلههای طمع برای کسب مال بیشتر را به جان تالاب میزنند و البته برخی هم آتش به جان تالاب میزنند تا برای خود کسب و کاری دست و پا کرده و نانی بر سر سفره ببرند ولی کاش میدانستند این رسم نان آوری نیست که تالاب را خانه خراب کنی.
برخورد قانونگذار با سودجویان
طبق گفته اکبر سبحانی، دادستان بندر انزلی قانونگذار در ماده ۶۷۵ قانون مجازات اسلامی پیش بینی کرده افرادی که اراضی دولتی را آتش میزنند، چنانچه به قصد مقابله با حکومت جمهوری اسلامی ایران نباشد یک تا پنج سال مجازات دارد.وی افزود: همچنین به موجب ماده ۲۰ قانون هوای پاک از حیث آلودگی زیست محیطی و دود غلیظ آن که در سطح شهر پراکنده میشود آنجا هم قانونگذار جرم انگاری کرده است.
دادستان بندر انزلی تاکید کرد: به موجب قسمت اخیر ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مصوب سال ۱۳۷۵ نیز قانونگذار جرم انگاری کرده و در واقع افرادی که قصد دست درازی به اراضی دولتی دارند و هدف شان این است که این اراضی که اموال دولتی هستند را تصرف کنند و به این سبب تالاب را آتش می زنند قطعا دستگاه قضایی برخورد قاطع خواهد داشت و اجازه نمیدهد یک وجب از اراضی دولتی را تصرف کنند و برای این افراد هم تشکیل پرونده داده می شود.
به نظر میرسد سودجویان از نجابت و خاموشی تالاب در پوشاندن اشتباهات دستاندازانش سوءاستفاده کرده و خود را ملزم به رعایت قانون نمیدانند. اما باید بدانیم اگر به همین منوال ادامه دهیم و بدون توجه به حفظ تالاب به عنوان ثروت ملی صرفا به دنبال منافع شخصی باشیم شاید دیری نپاید که در انزلی نه آبی باشد نه تالابی.زیبایی های استان گیلان به همین نعمات خدادادی همچون تالاب ها، ساحل، جنگل و مزارع است که اگر این مواهب مورد هجمه قرار بگیرند، زندگی مردم این استان با تهدید مواجه میشود و قطعا در روز جزا باید پاسخگوی تک تک جانداران این اکوسیستم متنوع و بخشنده باشیم.
البته تهدید تالاب زیبای انزلی فقط به آتش زدن خلاصه نمیشود و سالانه ۶۰۰ هزار تن رسوب وارد تالاب انزلی می شود و ورود این میزان رسوبات از بالادست، فاضلابهای شهری از شهرهای رشت و شهرهای همجوار تالاب همچنین هجوم گیاهان مهاجم از جمله مشکلات تالاب انزلی است.این در حالی است که یکی از باارزشترین اکوسیستمهای حاضر و یکی از تالابهای عضو کنوانسیون رامسر تالاب انزلی است که زیستگاه پرندگان آبزی و زیستگاه آبزیان ارزشمند استخوانی و اکوسیستم با ارزشی از نظر اقتصادی و اجتماعی و گردشگری برای استان گیلان و کشور است.
از دیگر زخمهایی که بر پیکر تالاب انزلی وارد شد میتوان طرح بایوجمی که حتی نمونه ای اجرا شده برای تالابها در نقاط مختلف دنیا نداشت در تالاب انزلی اجرا شد که بخشی از پناهگاههای حیات وحش از جمله سرخانکل که یکی از بهترین مناطق تالاب انزلی و به عنوان یکی از مهمترین پناهگاه های حیات وحش تالاب است منجر به خشک شدن ۲۰۰ هکتار از آن جا شد.
نگویم از زخمهای سنبل آبی این گیاه ویرانگر تالاب انزلی که همچون هیولایی سبز و خوش خط و خال آرام آرام چنبره خود را هر روز بر شریانهای حیاتی تالاب تنگتر میکند و در واقع یکی از عواملی که تالاب انزلی را تهدید میکند، رشد سریع و حیرت انگیز سنبل آبی این گیاه مهاجم است. گیاهی که به دلیل ویژگیهای ویرانگر و آثار زیانبار به «شیطان بنفش» شهرت پیدا کرده است.
و آنقدر زخم هایی بر پیکر این زیبای مهربان وارد شد که در نهایت داد مظلومیت تالاب بینالمللی انزلی تا پایتخت هم رسید و به گونهای که رئیس جمهور در جلسه هیئت دولت یکشنبه، ۱۳ شهریورماه با تاکید بر ماموریت حفاظت محیط زیست برای احیای تالاب انزلی اظهار کرد: مسئولان حفاظت محیط زیست و مسئولان انتظامی و امنیتی نباید اجازه دهند عدهای منفعتپرست مجموعههای ذیقیمت برای کشور و ملت را تغییر دهند.
وی تصریح کرد: برای خنثیکردن نقشه سوداگران، تلاش کنید بخش آسیبدیده تالاب انزلی در حد امکان احیا شده و به حالت قبل بازگردد.آیت الله سید ابراهیم رئیسی با ابراز تاسف از آتشسوزی تالاب انزلی توسط افراد سودجو، گفت: وظیفه سازمان محیط زیست و مسئولان محلی پیشبینی، پیشگیری از وقوع حوادث مشابه و برخورد متناسب با افرادی است که با تخریب محیط زیست به دنبال تامین منافع خود هستند.
رئیس جمهور تالاب انزلی را نمونه منحصر به فرد در محیط زیست برشمرد و تاکید کرد: مسئولان حفاظت محیط زیست و مسئولان انتظامی و امنیتی نباید اجازه دهند عدهای سوداگر و منفعتپرست مجموعههای ذیقیمت برای کشور و ملت و اکوسیستم یک منطقه را تغییر دهند.وی بر همین اساس به مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست ماموریت داد ضمن برنامهریزی برای حفاظت جدی از منابع طبیعی کشور و جلوگیری از تکرار حوادث مشابه، برای خنثیکردن نقشه سوداگران، تلاش کنند بخش آسیبدیده تالاب انزلی در حد امکان احیا شده و به حالت قبل بازگردد.