گروه بین الملل: تعداد پناهجویان در آلمان در نیمه اول سال میلادی جاری به میزان قابلتوجهی افزایش یافته است. بیشتر این افراد از سوریه، افغانستان و عراق از طریق به اصطلاح "مسیر بالکان" وارد خاک آلمان شدهاند. دلیل این امر چیست؟
زنگ خطرها به صدا درآمده است؛ پناهجویان بیشتری به منطقه ''روهر'' در غرب آلمان وارد شدهاند اما دیگر هیچ اقامتگاهی برای آنها وجود ندارد؛ نه در شهرداری و نه در اماکن خصوصی. حال، قرار است این پناهجویان در یکی از سالنها، جایی که معمولا میزبان سمینارها و کنفرانسها است، اسکان داده شوند.
از شهر بوخوم نیز خبر میرسد که ظرفیت اقامتگاههای این شهر پر شده، چرا که در هفتههای اخیر شمار زیادی از پناهجویان زیر سن قانونی و بدون همراه، عمدتا از سوریه و افغانستان به این شهر رسیدهاند. بسیاری از پناهجویان حالا در سالنهای ورزشی بوخوم اسکان داده شدهاند. وضعیت اضطراری مشابهی نیز از شهرداریهای مناطق زاکسن و بایرن گزارش شده است.
این گزارشها، همگی، حاکی از آن است که آلمان در هفتههای اخیر شاهد ورود شمار قابلتوجهی از پناهجویان بوده است.
بر اساس گزارشها، بسیاری از این پناهجویان، به اصطلاح از طریق ''مسیر بالکان'' میآیند و شمار پناهجویانی که از این مسیر خود را به اتحادیه اروپا میرسانند، در حال افزایش است.
دلایل متفاوتی برای این شرایط میتوان در نظر گرفت. از جمله اینکه هر سال در اواخر فصل تابستان، شمار پناهجویان اغلب افزایش مییابد؛ چرا که عبور از دریای مدیترانه یا طی کردن مسیر با پای پیاده در فصل سرما، برای بسیاری از پناهجویان غیرممکن است.
امسال اما با پدیدههای دیگری روبرو هستیم. به عنوان مثال، در اتریش تعداد قابلتوجهی از درخواستهای پناهندگی از شهروندان کشورهای هند و تونس به ثبت رسیده است. از ماه ژوئن گذشته، بیشترین شمار درخواستهای پناهندگی در اتریش مربوط به هندیها بوده است. این موضوع را میتوان چنین توضیح داد که شهروندان این کشورها اجازه دارند بدون ویزا وارد صربستان شوند و این افراد سپس راه خود را به سمت سایر کشورها، حتی به سوی لوکزامبورگ ادامه میدهند.در همین خصوص، وزیر امور خارجه لوکزامبورگ گفته که تعداد قابلتوجهی از پناهجویان بدون پاسپورت به این کشور میرسند. او در عین حال میگوید که این تنها صربستان نیست که میتواند دروازه ورود به اروپا تلقی شود؛ به عنوان مثال مهاجران از ترکیه نیز میتوانند از طریق بوسنی و هرزگوین بدون ویزا وارد اروپا شوند.
یودیت کوهلنبرگر، محقق امور مهاجرت در وین، پایتخت اتریش، از یک ''مهاجرت ترکیبی'' سخن میگوید. به باور او پناهجویانی که وارد اروپا شدهاند میتوانند نقش پررنگی در خصوص کمبود فزاینده نیروی کار در اروپای غربی ایفا کنند.از آنجایی که هیچ راه قانونی برای ورود این افراد به اروپا وجود ندارد، آنها بلافاصله پس از رسیدن به کشورهای یاد شده، تقاضای پناهندگی میکنند تا از اخراج خود جلوگیری کنند.بسیاری از تحلیلگران معتقدند که افزایش شمار پناهجویان در کشورهای اروپایی تنها یکی از پیامدهای تهاجم نظامی روسیه به اوکراین است. قاچاقچیان در ''مسیر بالکان'' بار دیگر فعال شدهاند و بر اساس یافتههای شبکه آلمانی ARD، اغلب به شکل بیرحمانهای با پناهجویان رفتار میکنند.
تماس با قاچاقچیان چندان دشوار نیست؛ در یک گروه تلگرامی که نامش شبیه آژانسهای مسافرتی است، میتوان با آنها وارد مکالمه شد و حتی اطلاعاتی درباره مسیر حرکت و قیمتها دریافت کرد. یکی از آنها میگوید که سفر از ترکیه به صربستان ۲۵۰۰ یورو هزینه دارد که شامل یک شب اقامت در شهر صوفیه، پایتخت بلغارستان نیز میشود.
این سفر بین ۳ تا ۵ روز طول میکشد و پناهجو مسیری در حدود ۲۰ تا ۳۰ کیلومتر را پیاده طی میکند. قاچاقچی اما نمیتواند موفقیت در رسیدن به مقصد را تضمین کند: «این قاچاق است؛ امیدواریم خداوند کار را برای ما راحت کند.»
یودیت کوهلنبرگر میگوید که مرزها در جنوب شرقی اروپا با دقت بیشتری از سوی مرزبانان محافظت میشوند و از این رو شمار بیشتری از پناهجویان بازداشت میشوند. این پناهجویان نیز به منظور جلوگیری از اخراج خود، تقاضای پناهندگی میدهند اما بسیاری از آنها منتظر نتیجه درخواست پناهندگی خود نمیمانند و تنها پس از چند روز به مسیر خود ادامه میدهند و کسی هم نمیتواند مانع آنها نشود.در اتریش و بر اساس فرمانی از ماه اوت گذشته، مصاحبههای اولیه با پناهجویان نه تنها در مرز با مجارستان بلکه در سایر ایالتهای اتریش نیز قابل انجام است و همین باعث شده تا بسیاری از پناهجویان با تهیه بلیط قطار، به استانهای مختلف اتریش سفر کنند.
از این رو، کسانی که به هر دلیل، مصاحبه اولیه آنها در اتریش انجام نشده است، شانس خود را در سایر کشورها امتحان میکنند؛ چرا که بر اساس موافقننامه دوبلین، آن کشوری مسئول رسیدگی به درخواست پناهجو است که پناهجو برای اولین بار در اتحادیه اروپا پا به خاک آن کشور گذاشته و ثبتنام شده است. در صورتی که یک پناهجو در یک کشور اتحادیه اروپا برای اولین بار انگشتنگاری شده و به کشور دیگری برود، کشور دوم میتواند بر اساس قانون دوبلین وی را به همان کشور اول اخراج کند.