گروه علمی: امروز نمک یکی از ادویههای بسیار دوست داشتنی و پرطرفدار و پرکاربرد است. باید بدانید در گذشته نمک بسیار کمیاب بوده بنابراین در دسترس همه نبوده است، اما امروز این ادویه بسیار زیاد و در دسترس همگان است.نمک افزون بر اینکه یک چاشنی مهم در غذا و آشپزیست در نگهداری مواد غذایی هم نقش زیادی دارد. ما در کشورمان در این باره ضربالمثل جالبی داریم که میگوییم هرچه بگندد نمکش میزنند. حتما شما هم تاکنون مطالب زیادی درباره نمک و مصرف آن و ضرر و سودمندی آن شنیده و خواندهاید. برخی از این مطالب پایه و اساس علمی دارند و مسلما بسیاری از آنها هم نادرستند.
در ادامه این مطلب به باورهای رایجی درباره مصرف نمک خواهیم پرداخت با ما همراه باشید:
نقش نمک در افزایش فشار خون
یکی از باورهایی که در میان مردم وجود دارد این است که افراط و زیادهروی در مصرف نمک سب بالارفتن فشار خون میشود. باید بدانید این مطلب کاملا درست است. مصرف زیاد نمک فشار خون را افزایش میدهد و فشار خون بالا یکی از عوامل مهم در بروز و بهوجودآمدن بیماریهای قلبی و عروقیست.نمک همچنین سبب میشود آب در بدن محبوس شود و اینگونه خطر بالارفتن پوکی استخوان در بدن را افزایش میدهد؛ درواقع نمک با این کار سبب میشود کلسیم به آسانی از ادرار دفع شود.مصرف نمک زیاد برای مبتلایان به دیابت و کسانی که بیماری قلبی دارند بسیار خطرناک است.
نمک برای بدن لازم است
یکی دیگر از باورهای درست درباره نمک این است که این ادویه و چاشنی برای بدن ضروریست. کار نمک یا همان سدیم در بدن این است که آب را به بافتها بازمیگردد و به همین دلیل سبب حفظ رطوبت رسانی بدن میشود بنابراین وجود آن در بدن کاملا ضروریست.سدیم همچنین در تنظیم فشار خون، انقباض عضلات و عملکرد مطلوب کلیهها و قلب تاثیر دارد و در انتقال پیامهای عصبی نیز موثر است. تماس نمک با پرزهای چشایی سبب میشود شیره گوارشی ترشح شود که برای هضم غذا بسیار لازم است.
در واقع نمک یکی از مواد ضروری برای سوخت و ساز مواد غذایی در بدن، انتقال پیامهای عصبی و کارکرد و عملکرد درست عضلات است. جالب است بدانید مصرف کم نمک در زمان اسهال و استفراغ و یا فعالیت شدید بدنی و در هوای گرم، سبب جبران املاح از دست رفته بدن میشود بنابراین از اهمیت زیادی برخوردار است.
میزان نمک مورد نیاز بدن در روز
در مورد اینکه چه اندازه نمک در روز کافیست بحثهای زیادی وجود دارد و هر کسی دیدگاه خود را دارد، اما در این زمینه سازمان بهداشت جهانی مصرف روزانه نمک را پنج گرم در روز اعلام کرده است.
مهمترین منابع دریافت نمک در رژیم غذایی
- نمک آشپزخانه و نمک سر سفره
- انواع غذاهای آماده مانند سوسیس، کالباس، همبرگر انواع کنسروها مانند کنسرو خورشها، کنسرو سبزیجات
- انواع خوراکیهای شور مانند چیپس، چوب شور و لبنیات شور مانند پنیر، دوغ و کشک
- انواع ترشیجات شور
- آجیل و مغزهای شور
اگرچه نمک برای بدن لازم و ضروریست، اما هر چیزی از حد و اندازه خود بیشتر مصرف شود سبب بروز مشکلاتی در بدن میشود. باید بدانید که شوربختانه مصرف روزانه نمک در کشور ما میزان مصرف نمک دو تا سه برابر توصیه سازمان بهداشت جهانی است.
حذف نمکدان از سفره
یکی از باورهایی که در میان مردم وجود دارد این است که اگر نمکدان را از میز و سفره غذا حذف کنید همه چیز حل میشود. باید بدانید این باور بهکلی نادرست است چراکه نمک پنهان در غذا و مواد را نادیده میگیرد. امروز بسیاری از افراد به دلایل گوناگون از غذاها و خوراکیهای آماده زیادی استفاده میکنند موادی مانند نان، پنیر، سوسیس و کالباس، سس، سوپهای آماده، بیسکوییت و... که دارای نمک فراوان هستند و برای بدن بسیار مضرند. بد نیست بدانید یک برش سوسیس یا حدود یک مشت بیسکوئیت حاوی یکپنجم نیاز بدن به نمک است.
برتری نمک دریا
یکی از مسائلی که این روزها زیاد درباره آن میشنویم این است که مصرف نمک دریا نسبت به نمکهای تصفیهشده بهترند درصورتیکه این حرف بههیچروی اساس و پایه علمی ندارد و تنها دارای جنبه تبلیغیاند. نمک دریا خوب که نیست هیچ اگر تصفیهنشده هم باشد میتواند سرشار از آلودگی برای بدن باشد. از سوی دیگر نمکهای تصفیهشده دارای ید هستند که این ماده در نمک دریا وجود ندارد و همانگونهکه میدانید ید مادهایست که برای بدن بسیار ضروریست.
نمک زیاد سبب افزایش وزن میشود
این ادعا کاملا درست است. پژوهشها نشان میدهند غذاهای شور و خوشنمک سبب برانگیختن اشتها و پرخوری میشوند و از این حیث اهمیت دارند. ممکن است شنیده باشید که به زنان باردار توصیه میشود از خوردن نمک بهویژه در ماههای پایانی بارداری خودداری کنند چراکه نمک سبب بهوجودآمدن ورم در بدن میشود و ظاهر افراد را تغییر میدهد.
پیشگیری از سرطان معده با کم کردن مصرف نمک
در مورد نمک و میزان مصرف آن تاکنون پژوهشهای فراوانی انجام شده است که نشان میدهد مصرف زیاد نمک مخاط گوارشی را ضعیف کرده و بهمرور سبب بهوجودآمدن زخم و سرطان معده میشود.
ارتباط مصرف نمک و پوکی استخوان
مطالعات نشان میدهد مصرف زیاد نمک سبب افزایش دفع کلسیم از ادرار میشود و میتواند در کنار عوامل دیگر مانند دریافت ناکافی کلسیم و ویتامین D عامل خطر ابتلا به پوکی استخوان محسوب شود.