مافیای جدید در صنعت فولاد نفوذ کرده است؟

گروه اقتصادی: تولیدکنندگان در سراسر زنجیره فولاد تمایل به استقلال این زنجیره در قیمت‌گذاری فارغ از دخالت وزارت صنعت، معدن و تجارت دارند. شورای آهن و فولاد نیز به همین منظور تشکیل شده است. با این حال برخی از فعالان این صنعت از شورای جدید به‌عنوان مافیا یاد می‌کنند.حتی دولت هم مشروعیت چندانی برای این شورا قائل نیست. رضا محتشمی‌پور، معاون معادن وزیر صمت، این شورا را از بلوغ لازم برخوردار نمی‌داند.

در میان سرمایه‌گذاران نیز حلقه‌های گوناگون این زنجیره هم بر سر آنچه از شورا برمی‌آید اختلاف نظر موج می‌زند تا جایی که از آن با عنوان «مافیای فولاد»، نه شورای آهن و فولاد یاد می‌کنند. هر چند حفظ منافع تمام اعضای زنجیره شعار شوراست، اما آیا واقعاً پای رانت در میان است؟

شورای فولاد بالغ نیست؟
شورای کنونی آهن و فولاد با محوریت انجمن سنگ‌آهن ایران، انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران و انجمن نوردکاران فولادی ایران فعالیت دارد و در راستای رسیدن به استقلال عمل یادشده ضرایب پیشنهادی خود را برای تعیین قیمت پایه فولاد به شرح زیر منتشر کرده است.قیمت پایه شمش فولادی ۸۶‌ درصد قیمت کشف‌شده میلگرد، قیمت پایه آهن اسفنجی ۴۶‌درصد قیمت کشف‌شده میلگرد، قیمت پایه گندله ۲۰‌ درصد قیمت کشف‌شده میلگرد که ظرف چهار ماه به ۲۲‌درصد خواهد رسید و قیمت پایه کنسانتره ۱۶٫۵درصد قیمت کشف‌شده میلگرد خواهد بود.
فردای اقتصاد به نقل از محتشمی‌پور نوشت: تمایل دولت به عدم ورود و دخالت در زنجیره فولاد است و مبنا این است که از قیمت‌گذاری دستوری خارج شود؛ اما این شورا هنوز تا بلوغ راه زیادی در پیش دارد. اظهاراتی که به مذاق اعضای شورای آهن و فولاد خوش نیامد.مهرداد اکبریان، رئیس انجمن سنگ آهن، پس از اطلاع از صحبت معاون وزیر صمت گفت: «آقای محتشمی‌پور بد صحبت کرده است».

قیمت‌های اعلامی نهایی نیست
بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد، نیز به تجارت‌نیوز توضیح داد: ضرایبی که شورا ارائه کرده تنها یک طرح اولیه است و خود اعضای شورا هنوز برای تعیین دقیق ضرایب به جمع‌بندی قطعی نرسیده‌اند. ذی‌نفعان گوناگونی از ابتدا تا انتهای زنجیره وجود دارند که در تعیین نهایی ضرایب باید منافع همه آنها در نظر گرفته شود.
او در واکنش به نابالغ برشمردن اعضای شورا اظهار کرد: اعضای کنونی شورا را کسانی تشکیل می‌دهند که سال‌هاست در این صنعت استخوان خرد کرده‌اند. اگر این افراد بلوغ آن را نداشته باشند که از دانش تعیین ضریب برخوردار باشند، پس چه کسی از این توانمندی برخوردار است؟ آیا در خود وزارتخانه کسی پیدا می‌شود که به اندازه اعضای همین شورا در زنجیره فولاد کار کرده باشد؟

شورا یا مافیای آهن و فولاد ؟
بررسی‌های تجارت‌نیوز نشان می‌دهد اختلاف بر سر شورای آهن و فولاد و آنچه از آن برمی‌آید تنها به وزارتخانه و اعضای شورا برنمی‌گردد و شماری از فعالان زنجیره نیز به مواردی چون نحوه شکل‌گیری شورا، تصمیمات و عملکرد آن اعتراض دارند.رضا شهرستانی، عضو کنونی هیات مدیره انجمن فولاد، صراحتا شورا را مافیا نامید و در این باره به تجارت‌نیوز گفت: این مافیای زنجیره فولاد است، نه شورای آهن و فولاد و در پشت پرده این مجموعه افرادی قرار گرفته‌اند که تنها با هدف حفظ منافع شخصی نه منافع کل زنجیره وارد فرآیند قیمت‌گذاری شده‌اند.

او افزود: زنجیره از سنگ آهن تا آهن اسفنجی و از آهن اسفنجی تا ذوب را دربرمی‌گیرد. در این بین انجمن نورد که امروز وارد جریان قیمت‌گذاری شده در کجای این زنجیره جای می‌گیرد و چرا باید در قیمت‌گذاری وارد شود؟ مگر برای تعیین قیمت مرغ از تولیدکننده ناگت مرغ نظرخواهی می‌کنند؟ قیمت‌گذاری شمش توسط تولیدکنندگان نورد طرحی محکوم به شکست است، به ایجاد رانت‌های چندصد میلیاردی می‌انجامد و در نهایت آتشی برپا می‌کند که دودش در چشم صنعت فولاد کشور می‌رود.

تشکیل مافیای بالغ
شهرستانی درباره نابالغ برشمرده شدن شورا نیز عنوان کرد: معاونت معادن و فرآوری مواد وزارت صمت می‌گوید این شورا بالغ نیست، اما به باور من بالغانه و از روی عمد اقدام به تشکیل مافیایی کرده که اعضای آن در پی دستیابی به سود شخصی هستند.پیش از این نیز آنوش رحام، دبیر سندیکای تولیدکنندگان فولاد ایران، در گفتگو با فردای اقتصاد در این باره گفته بود: جلسات این شورا تا به حال بدون حضور تولیدکنندگان ورق و لوله و پروفیل‌سازان که حلقه نهایی زنجیره و متشکل از ۳۰میلیون‌ تن محصول هستند تشکیل شده است.