کشف کاربردی جدید برای ماهواره استارلینک

پروژه جاه‌طلبانه استارلینک ایلان ماسک، با این هدف بنا شده که اینترنت پرسرعت را از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای خود که در مدار پایین زمین فعال هستند، در هر گوشه از جهان ارائه کند. این خبر خوبی برای ساکنین مناطق روستایی یا در حال توسعه است و می‌تواند به عنوان جایگزینی مناسب برای نصب زیرساخت اینترنت فیبر که هزینه بالایی دارد، مورد استفاده قرار گیرد. تا سال ۲۰۱۷، بیش از ۲۰ میلیون از ساکنان ایالات متحده به اینترنت پرسرعت دسترسی نداشتند که حدود ۳۰% از جمعیت روستایی آمریکا را تشکیل می‌دهند. این افراد یا مجبور بودند از اتصال کند دایال-آپ استفاده کنند یا به طور کل با اینترنت ارتباطی برقرار نکنند.

استارلینک علاوه بر آنکه به جمعیت روستایی آمریکا و سایر افراد محروم در سراسر جهان می‌تواند اینترنت پرسرعت ارائه دهد، در موقعیت‌های کاربردی دیگر نیز مفید است. در اوایل سال جاری، این شرکت از سرویس Starlink RV رونمایی کرد که یک ترمینال قابل حمل برای استفاده از این سرویس در حین جابجایی یا سفر است. اگرچه این سرویس در ابتدای معرفی قابل استفاده نبود، اما پس از اخذ تاییدیه FCC، اکنون می‌تواند در یک وسیله نقلیه در حال حرکت نیز اینترنتی پایدار و پرسرعت را ارائه دهد.

این شرکت، از آن زمان خدمات دیگری را نیز با هدف جذب مالکان قایق‌های تفریحی که در طول مسیر قصد دارند از اینترنت پرسرعت بهره ببرند، ارائه کرده است. استارلینک هم‌چنین اعلام کرده که به زودی خدمات اینترنت خود را در خطوط هواپیمایی نیز راه‌اندازی می‌کند. البته این امر مستلزم پرداخت هزینه نصب و حق اشتراک است. در حالی‌که تمامی ویژگی فوق بسیار مفید هستند، اما محققان حوزه دیگری را کشف کرده‌اند که استارلینک می‌تواند در آن نیز کاربرد داشته باشد. اگرچه اسپیس‌ایکس در ابتدا از این ایده استقبال کرد، اما رئیس شرکت به سرعت با تغییر موضع خود، به همکاری در این زمینه پایان داد.

کاربرد غیرمنتظره سیستم استارلینک
شبکه ماهواره‌ای استارلینک، علاوه بر خدمات اینترنت پرسرعت، می‌تواند به عنوان یک سیستم GPS نیز مورد استفاده قرار گیرد. این ایده برای اولین بار چند سال پیش در اسپیس‌ایکس مطرح شد و ظاهرا با استقبال هیئت‌مدیره نیز روبرو شده بود. با این حال، براساس گزارش MIT Technology Review، ایلان ماسک چنین عقیده‌ای نداشت. ثروتمندترین مرد جهان به سرعت با متوقف کردن این کارکرد، تصمیم گرفت تا در فعالیت‌ سیستم‌های ارتباطی مدار پایین زمین که شرایط مالی مناسبی نداشتند، دخالت نکند و از ایده اصلی پروژه خود منحرف نشود.

با این حال، علی‌رغم امتناع ماسک، محققان تصمیم گرفتند به توسعه این پروژه ادامه دهند. پس از مهندسی معکوس سیستم‌های ارتباطی این شبکه ماهواره‌ای، دانشگاه تگزاس در تاد هامفریس آستین مدعی شده که راهی برای تبدیل کامل سرویس استارلینک به یک سیستم ناوبری ماهواره‌ای پیدا کرده است.سیستم طراحی شده توسط تیم هامفری می‌تواند بدون تداخل یا سرقت اطلاعات دیگر ماهواره‌ها، از اطلاعاتی که در دسترس عموم قرار دارد برای تعیین محل قرارگیری گیرنده‌های تخصصی در فواصل زمانی معین استفاده کند. جزئیات حرکات هر ماهواره به طور مداوم توسط اسپیس‌ایکس، در تلاش برای جلوگیری از برخورد در مدار پایین منتشر می‌شود تا بتوان به آنها دسترسی داشت.

سپس موضوع بررسی نحوه اتصال گیرنده با ماهواره مطرح می‌شود. گیرنده با دریافت سیگنال تکراری «توالی همگام‌سازی» که هر ماهواره در یک بازه زمانی منظم ارسال می‌کند، از آن برای تعیین موقعیت خود نسبت به ماهواره‌هایی که می‌تواند تشخیص دهد، استفاده می‌کند. کل سیستم تا برد 30 متر یا حدود یک‌سوم اندازه یک زمین فوتبال دقت دارد. برای اینکه این سیستم در حد و اندازه‌های GPS دقیق باشد و دقت رصد گیرنده‌ها را به یک متر برسد، دریافت داده‌های اضافی از اسپیس‌ایکس ضروری است.

چرا تبدیل استارلینک به سیستم ناوبری، مهم است؟
به نقل از انجمن هوافضای آمریکا، هدف اولیه از ابداع جی‌پی‌اس توسط ارتش این کشور، برای رصد و رهگیری فعالیت‌های نظامی در طول درگیری بوده است. اما اکنون با وجود سهم عمده‌ای که وزارت دفاع ایالات متحده در طراحی و توسعه آن دارد، GPS اکنون به عنوان ابزاری روزانه توسط عموم مردم نیز استفاده می‌شود و هم‌چنان جا برای بهینه‌سازی آن برای فعالیت‌های روزمره وجود دارد.

جی‌پی‌اس امروزه به همان اندازه در فعالیت‌های نظامی و جنگی اهمیت دارد که در اواخر دهه ۵۰، مفهومی رویایی بود. به همین دلیل، روسیه دائما در تلاش است تا این سیستم را در اوکراین مسدود کند. ماهواره‌هایی که از جی‌پی‌اس استفاده می‌کنند هنوز هم متعلق به ایالات متحده هستند. بنابراین بعید است روس‌ها کاری فراتر از پارازیت‌اندازی محلی انجام دهند، زیرا این کار باعث تشدید آنی درگیری‌ها خواهد شد.

با این حال، انداختن پارازیت بر روی سیگنال‌های ماهواره‌ای فرآیندی دشوار و نه‌چندان دقیق است، بنابراین اگر ایالات متحده بخواهد مستقیما با یک قدرت جهانی دیگر درگیر شود، احتمال دارد در فاز اولیه جنگ، سیستم‌های GPS هدف حمله قرار گیرند. به همین دلیل است که نیروی فضایی به عنوان جدیدترین شاخه از ارتش ایالات متحده در سال 2019 برسر کار آمد.اما ایده استفاده از کاربرد جدید استارلینک به عنوان سیستم جی‌پی‌اس از کجا آمد؟ اولا، این سیستم ثابت کرده که در طول درگیری اوکراین، در برابر پارازیت بسیار مقاوم است. ثانیا، در صورت ایجاد اختلال و حمله به سیستم‌های ماهواره‌ای دولت ایالات متحده، شبکه بسیار گسترده استارلینک می‌تواند به عنوان یک پشتیبان ایده‌آل برای حفظ ارتباطات و خدماتی مانند GPS عمل کند. این یکی از دلایلی است که دولت ایالات متحده، به طور اختصاصی بودجه این مطالعه که از سوی دانشگاه تگزاس انجام می‌شود را تامین کرده است.

استارلینک، ابزاری منحصر به فرد و چندکاره
نگرانی ایلان ماسک در مورد سودآوری استارلینک، تنها به کاربرد جدید GPS محدود نمی‌شود. پروژه‌ای که در ابتدا به عنوان کمک به اوکراین در ارسال تجهیزات Starlink آغاز شده بود، پس از آنکه این میلیاردر با استناد به هزینه‌های مربوط به خدمات، از لغو آن خبر داد، موجب موجی از انتقادهای جهانی شد. ماسک در ابتدا گیرنده‌هایی را بالافاصله پس از حمله روسیه، طی ماه فوریه به اوکراین ارسال کرد که این اقدام مورد تحسین قرار گرفت و ائتلاف‌ کشورهای حامی نیز از آن حمایت کردند.

با این حال، تاکنون این دولت ایالات متحده بوده که هزینه تعداد زیادی از این گیرنده‌ها را در کنار حدود ۳۰ درصد از هزینه‌های مورد نیاز برای تداوم خدمات پرداخت کرده است. با وجود بسیاری از زیرساخت‌ها، از جمله سرویس اینترنت کابلی که توسط روسیه نابود شده است، استارلینک برای ارتش اوکراین یک ابزار ارزشمند است. ارتباطات امروزه بخش مهمی از جنگ مدرن است و بدون از بین بردن تمام ۲۰ هزار پایانه ارائه شده یا مسدود کردن سیگنال‌های ماهواره‌ای، فعالیت استارلینک متوقف نخواهد شد. اوکراینی‌ها برای استفاده از این سرویس، تنها به یک پایانه و منبع برق نیاز دارند.

با این حال، ایلان ماسک مدتی پس از انتشار طرح صلح با توییتر، اعلام کرد که قصد دارد از ادامه ارسال خدمات سرویس استارلینک به اوکراین صرف‌نظر کند. این میلیاردر ادعا کرد که هر ترمینال استارلینک در اوکراین، حدود صد برابر بیش از یک نمونه‌ استاندارد هزینه دارد. این هزینه‌ها به دلیل حملات سایبری مداوم روسیه و تقاضایی که در طول یک درگیری فعال بر سیستم‌های ارتباطی وارد می‌شود، افزایش یافته است. اما در نهایت، ماسک با تجدیدنظر نسبت به اظهارنظر اولیه خود، هم‌چنان به ارائه خدمات استارلینک در اوکراین ادامه می‌دهد.