۷ اثر تاریخی استان مرکزی در انتظار تعیین حریم

گروه فرهنگی: مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مرکزی با تشریح وضعیت حریم آثار تاریخی در این استان، از اصلاح حریم «بقعه آقا نورالدین» و تهیه پرونده تعیین حریم برای هفت اثر تاریخی دیگر خبر داد.به دنبال اظهارات اخیر رییس‌جمهور درباره اهمیت و حساسیت تعیین حریم آثار تاریخی با تاکید بر این‌که اختلالی در کسب‌وکار و معاش مردم ایجاد نکند، مصطفی مرزبان ـ مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی ـ با بیان این‌که ۶۰ اثر تاریخی در این استان تعیین حریم و عرصه شده‌اند، درباره وضعیت حریم سایر آثار تاریخی استان مرکزی گفت: در این استان دو هزار و ۱۰۰ اثر واجد شرایط ثبت در فهرست آثار ملی بوده‌اند که ۹۲۵ اثر از بین آن‌ها در این فهرست ثبت شده‌اند. همچنین، آثاری که اهمیت بیشتری داشتند در اولویت تعیین عرصه و حریم قرار گرفته‌اند.

او افزود: بناها و آثاری که به دلایلی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند یا در بافت تاریخی و یا خارج آن هستند، طبق ضوابط باید تعیین حریم و عرصه شوند اما اولویت با آثاری است که در داخل بافت تاریخی شهرها قرار دارند و درگیر مشکلاتی از قبیل ساخت‌وساز هستند.مرزبان ادامه داد: هر سال بین سه تا چهار پرونده را می‌توانیم برای تصویب تعیین عرصه و حریم به وزارت میراث‌ فرهنگی معرفی کنیم؛ در حالی‌که ما معمولا بین هشت تا ۱۰ پرونده را معرفی می‌کنیم. امسال هم پرونده حریم و عرصه هفت اثر «بقعه پیر مرادآباد»، «تپه هشتادقان»، «خانه تاریخی محسنی»، «عمارت قلعه وکیل»، «امامزاده موت آباد»، «مسجد سیدها» و «تپه پشته» را برای ابلاغ آماده کرده‌ایم.

او درباره چالش‌های تعیین حریم و عرصه در این استان، اظهار کرد: با توجه به این‌که تعیین عرصه و حریم آثار تاریخی یا در پهنه طبیعی یا منطقه شهری و یا منطقه روستایی قرار دارند و از آنجا که حریم‌ها منجر به برهم زدن ضوابط طرح‌های تفصیلی و هادی بافت‌های روستایی و شهری می‌شوند، امکان برخی از فعالیت‌ها در محدوده حرایم وجود ندارد. در مناطق شهری نیز امکان ساخت‌ و ساز در حریم آثار تاریخی وجود ندارد و از طرفی زمین‌های کشاورزی روستاها که در حریم آثار تاریخی قرار گرفتند، امکان فعالیت ندارند و همین موضوع باعث ایجاد چالش‌ها و اعتراضات مردم می‌شود.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی همچنین گفت: خوشبختانه با تعاملی که انجام شده ضوابط امور حرایم از طریق وزارت میراث فرهنگی تعیین و ابلاغ شده و در این حوزه این امکان به کارشناسان استان داده شده است که قبل از ابلاغ تعیین حریم در وزارتخانه، به رفع چالش‌هایی که در حریم آثار تاریخی وجود دارد، بپردازند. ما هم تا جایی‌که امکان داشته باشد با مردم همکاری کردیم و عرصه و حریم آثار تاریخی را محدود کرده‌ایم تا مشکل خاصی نداشته باشیم؛ برای مثال «بقعه آقا نورالدین»، از جمله بناهایی بود که عرصه آن را بزرگ گرفته بودند و همین باعث چالش‌هایی شده بود که با نظرات کارشناسی این محدوده اصلاح شد.

او در پاسخ به این سوال که آیا شهرداری همکاری لازم برای حفاظت از حریم و عرصه آثار تاریخی را با میراث‌ فرهنگی دارد، بیان کرد: شهرداری و مدیریت شهری مطابق با کمیسیون ماده پنج که یکی از اعضای اصلی آن نماینده وزارت و یا اداره کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی است، ملزم به رعایت ضوابط عرصه و حریم بناها، چه از نظر ارتفاع و چه منظر هستند.

مرزبان درباره تفویض اختیار تعیین حریم و عرصه آثار تاریخی به استان‌ها چنین اعلام نظر کرد: با این موضوع ۱۰۰ درصد موافق هستم. با توجه به این‌که تهیه نقشه و حریم و عرصه پیشنهادی در سطح استان انجام می‌شود و باید پرونده‌ برای تایید به وزراتخانه فرستاده شود، تعیین و ابلاغ حریم پروسه طولانی را طی خواهد کرد، اما اگر این تأیید و ابلاغ در استان انجام شود، فرآیند زمانی کوتاه می‌شود. در حوزه میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نه تنها مدیران، بلکه معاونان و کارشناسان هم نسبت به این‌ حوزه‌ها تعصبات خاص و دفاعیات خود را دارند و هیچ کوتاهی در این مورد انجام نخواهند داد.