گروه فرهنگی: کشور ایران طبق نظر سازمان جهانی گردشگری، ازنظر جاذبههای گردشگری جزء ده کشور اول دنیا بوده ولی ازنظر جذب گردشگر جایگاهی بهمراتب پایینتر از استعدادها و قابلیتهای ذاتی و خدادادی خود دارد.
صنعت گردشگری یکی از پردرآمدترین صنایع برای اقتصاد هر کشور به شمار می رود و در بسیاری از کشورها به منبع درآمد ارزی تبدیل شده و همین اهمیت باعث شده است که یک روز در جهان با عنوان روز گردشگری نامگذاری شود و این روز به یک هفته ارتقا یابد.
با اینکه ایران کشور پهناوری است و شهرها و جاذبههای بیشتری نسبت به هر کدام از کشورهای دیگر دارد، اما همچنان گردش در ایران با افت ارزش ریال در مقابل دلار همچنان ارزانتر از کشورهای اصلی منطقه است.
بر اساس داده World Bank در سال ۲۰۱۹ ایران نزدیک به ۹ میلیون گردشگر ورودی داشت. در سال ۲۰۱۸ حدود ۸ میلیون گردشگر خارجی وارد ایران شده و با کسب رتبه ۳۵ جهان پنج پله جایگاهش ارتقاء یافت. سهم بازار گردشگری در اقتصاد ایران بهطور میانگین ۵/۷ درصد ارزیابیشده است.
کاهش ۵۱ درصدی توریست در ایام کرونا
شیوع کرونا بسیاری از کسب و کارها را تحتالشعاع قرار داد و همانند دیگر نقاط جهان عامل رکود و خاموشی صنعت گردشگری در ایران شد. این صنعت، طی چهارماهه نخست سال ۲۰۲۰ با کاهش ۵۱ درصدی مواجه شده و حدود ۵/۱ میلیون توریست خود را از دست داد. همچنین ضربه شدیدی به مشاغل فعال در این حوزه وارد گردید و منجر به تعطیلی بسیاری از کسبوکارها شده است.
درست زمانی که صنعت گردشگری مجددا جان تازه ای گرفته و قصد داشت که پررنگتر از همیشه برای جبران خسارتهایی که طی ۲ سال متحمل گردید حاضر شود؛ موج عظیمی از ایرانهراسی بین گردشگران خارجی توسط رسانه های معاند راه افتاد. این رسانه ها با نشان دادن شلوغیهای خیابانها به نوعی ایران را مکانی ناامن برای گردشگران توصیف میکنند.
در این رابطه علیاصغر شالبافیان؛ معاون گردشگری با اشاره به اثر منفی حوادث اخیر کشور بر جذب گردشگر در آستانه جام جهانی، گفت: حوادث اخیر بر صنعت گردشگری کشور تأثیر مستقیمی گذاشته است، در آستانه جام جهانی حتی برخی کشورها، توصیههایی مبنی بر عدم سفر به ایران صادر کردهاند.
عزتالله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اخیرا در حاشیه سفر به نیشابور در جمع خبرنگاران گفت: یکی از حوزههای کاری ما برای جذب گردشگر خارجی مقابله با ایرانهراسی است اما اغتشاشات اخیر نتیجه جدی در حضور گردشگر خارجی دارد. کسانی که بیتوجه به مصالح کشور اغتشاشات را رقم میزنند، تخریب میکنند و امنیت را از بین میبرند باید بدانند مستقیما روی آینده کشور، اقتصاد کشور و فرهنگ کشور اثر میگذارد و ابعاد مختلف این رفتار اغتشاشگرانه واقعا محکوم است.بر اساس گزارش سایت دیدهبان ایران؛ مخارج یک گردشگر در کشوری تازه، در وهله اول به هزینه اقامت بازمیگردد. اقامت در هتلها و اقامتگاههای ایرانی ارزانتر از دیگر کشورها است.
ضرر ۲۳هزار میلیاردی هتلها در ایام کرونا
جمشید حمزهزاده؛ رییس جامعه هتلداران ایران ایران با بیان اینکه در ایام کرونا هتلها و مراکز اقامتی بالغ بر ۲۳هزار میلیارد تومان ضرر مالی را متحمل شدند افزود: هتلهای داخلی مشکلی برای پذیرش و پذیرایی مسافر ندارند ولی اعتراضات و ناآرامیهای اخیر تاثیر زیادی بر ضریب اشغال هتلها گذاشته است.
وی با اشاره به کاهش گردشگران داخلی و افت ضریب اشغال هتلها طی دو ماه اخیر اظهار کرد: متاسفانه به دلیل ناآرامیهایی که اخیرا شاهد آن هستیم اکثر رزروها کنسل شد به ویژه رزروهای تورهای خارجی که عمدتا از اروپا، آمریکا بودند بیش از ۸۰ درصدشان لغو گردید.وی در گفت و گو با دیده بان ایران خاطر نشان کرد: به دلیل اعتراض های مردم و ترس گردشگران از برخورد دولت ایران با آنان و بازداشت شدنشان اکثر رزروها کنسل شد به ویژه رزروهای تورهای خارجی که عمدتا از اروپا، آمریکا بودند بیش از ۸۰ درصدشان لغو گردید.
مسافر هست پرواز نیست
رییس جامعه هتلداران کشور در پاسخ به خروج کیش از برنامههای جامجهانی و تاثیر آن در رزرو هتلها عنوان کرد: این فصل زمان مناسبی برای سفر به کیش است، یکی از مشکلاتی که درمسیر کیش داریم این است تعداد پروازها بسیار کم است بدین تعبیر که مسافر هست ولی متاسفانه به تعداد کافی پرواز برای انتقال مسافر از شهرهای مختلف به ویژه از کلانشهرها به کیش را نداریم.حمزهزاده گفت: گردشگری صنعتی است که به صورت مستقیم ایجاد اشتغال میکند و بخشی از اقتصاد کشور با این صنعت میچرخد امیدواریم شرایط بهتر شود تا مجددا شاهد حضور گردشگر در کشور و بالا رفتن تعداد مسافر در هتلها باشیم.
دولت باید حامی صنعت گردشگری باشد
در ادامه؛ رحمتالله رفیعی؛ رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی گفت: اگر بگویم اتفاقات اخیر هیچ تاثیری بر صنعت گردشگری نداشته، نادرست است ولی این وظیفه دولت است که کمک کند تا بتوانیم از این شرایط عبور کنیم.وی با اشاره به اینکه رسانههای بیگانه سوءتبلیغات زیادی دارند تاکید کرد: در این روزهایی که مردم کشور ما اعتراض دارند در کشورهای فرانسه، آمریکا نیز اعتراضاتی صورت گرفت پس چرا آنها را پوشش ندادند؟ چرا از آنها حرفی نزدند؟
ایران ناامن نیست
وی با بیان اینکه رسانههای بیگانه، اعتراضات ایران را بزرگنمایی میکنند افزود: منطقی است که توریست به جاهایی که ناامن است نرود ولی به دلیل بزرگنمایی اعتراضات در جامعه توسط این شبکهها، گردشگران خارجی از آمدن به ایران منصرف شدند. قبول داریم که اعتراضاتی طی دو ماه اخیر را شاهد بودیم ولی تاکید میکنم که هیچ ناامنیای در ایران نداریم.
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی افزود: مراودات گردشگری ما با کشورهای جهان به ویژه کشورهای منطقه در حال انجام است. چنانچه در برخی از مقاصد که اغلب کشورهای اروپایی بود، ریزش داشتیم ولی در رابطه با کشورهایی چون عراق شاهد رویش هم بودیم.رفیعی اظهار کرد: اشتباه دولتهای پیشین و فعلی در این بود که تمامی سرمایهگذاریهای گردشگری خود را در کشورهای اروپایی کردند، توجه داشته باشیم که تعداد توریست اروپایی در سال کمتر از ۳۰هزار نفر میشود درحالیکه سالیانه از کشورهای همسایه مثل عراق، به اندازه همه کشورهای اروپایی توریست وارد ایران میشود.
پروازهای ورودی از مقصد افغانستان افزایش یافته است
وی خاطرنشان کرد: هر هفته ۱۸ پرواز از افغانستان داریم که بیش از ۹۷ درصدشان با ویزا و با مقصد ایران، به کشور ما وارد میشوند. در همین روزهایی که ناآرامیهایی را شاهد هستیم، تعداد پروازها از افغانستان نیز افرایش یافته است.وی با تاکید بر اینکه برخی رسانه ها در حال غوغاسالاری هستند و ما چون در تبلیغات عملکرد ضعیفی داریم نمیتوانیم مثل آنها برخورد کنیم گفت: اتفاقاتی که در این روزها رخ میدهد تمامی جوانب از جمله گردشگری داخلی را نیز تحتالشعاع قرار داد از سوی دیگر ۹۰ درصد تورهای اروپایی ما طی ۲ ماه اخیر ریزش داشته است. البته این شرایط به معنی صفر شدن گردشگر داخلی و خارجی در کشور نیست ولی در مجموع طی ۲ ماه گذشته ۵۰درصد گردشگری داخلی و خارجی با ریزش مواجه بوده است.
رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی در رابطه با صحبتهای رییس جامعه هتلداران کشور مبنی بر کمبود پرواز به کیش به دیدهبان ایران گفت: در حال حاضر به اندازهای در کشور پرواز داریم که اگر ببینیم مسافر به حد نصاب رسیده قطعا برای جابجاییشان سایر خطوط را تعطیل کنیم ولی متاسفانه در کیش شاهد یک سری بیتدبیری و بدسلیقگی هستیم. در یک مدت بسیار کوتاهی تعداد پروازها به کیش کم شد ولی اگر مسئولی آمار یا حرفی را میزند باید دقیق باشد و به منافع ملی ضربه نزند. پروازها به کیش برقرار است ولی شرایطی پیش آمد که مسافران تمایلی به رفتن ندارند به طور مثال وقوع پسلرزههای متعدد سبب ایجاد احساس ناامنی مسافران و حتی کیشوندان و مهاجرت آنها شده است.
طبق اسناد گزارش عملکرد وزارت گردشگری ایران، در سال ۱۴۰۰، ۱۴۰۴ هتل فعال در کشور وجود داشته که رقم چندان بدی نیست. البته تعداد هتلها بر اساس داده داخلی فلایتیو در فاصله سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ رشد داشته و تعداد اقامتگاههای بومگردی در کشور هم ۲۹۱۹ عدد است.کارشناسان معتقدند گردشگران ترجیح میدهند به مقاصدی سفر کنند که امنیت آنها در آن محل تضمین شده باشد. مؤلفهای مهم که این روزها به کمک رسانههای معاند زیر سؤال رفته است.