گروه جامعه: اگر متقاضي كليه بودهايد حتما گذرتان به خيابان شهيد فرهنگ حسيني افتاده است. از آنجا كه انجمن حمايت از بيماران كليوي در اين خيابان پايتخت قرار دارد، آنجا به يكي از مراكز اصلي خريد و فروش كليه تبديل شده است.
تفاوت اين خيابان كه كمي پايينتر از ميدان وليعصر (عج) واقع شده است با ديگر خيابانها از همان ابتداي ورود با نگاهي به ديوارهاي آن پيداست؛ ديوارهايي كه پر از شمارههاي تماس افرادي است كه كليهاي براي فروش دارند. در پي تماس با اين افراد متوجه ميشويم كه طيف سني آنها 22 تا 35 سال است و بيشتر آنها را مرداني تشكيل ميدهند كه بالاترين سطح تحصيلات آنها ديپلم است و شغل آزاد دارند.
اين افراد كه بيشترشان همسر و فرزند دارند، معمولا دچار مشكلات مالي هستند، درآمدهاي ماهيانه بسيار پايين يا حتي هيچ درآمدي ندارند و مدتهاست كه شغل خود را از دست دادهاند. تقريبا تمام اين افراد تا به حال براي پيوند كليه خود با هيچ پزشكي مشورت نكردهاند و علت اصلي فروش كليه را بدهكاري مالي عنوان ميكنند.
كليه فروشها چه ميگويند؟
يكي از كليه فروشها كه مردي 30 ساله است و سه فرزند دارد، بدهي مالي را علت اصلي فروش كليه خود عنوان ميكند. او كه شغل آزاد دارد تا اول راهنمايي درس خوانده است و سطح درآمدش از 500 هزار تومان در ماه پايينتر است. اين فرد حاضر است به نرخ مصوب يعني هشت ميليون تومان كليه خود را بفروشد. مرد 34 سالهاي كه مبلغ فروش كليه خود را 20 ميليون تومان عنوان ميكند نيز به دليل مشكلات خانوداگي و اينكه براي جدا شدن از همسرش بايد مبلغي به او پرداخت كند حاضر به فروش كليه خود شده است. او كه يك فرزند دارد، شغل آزاد داشته و در حال حاضر يك ماه است كه بيكار است.
اين مرد كه از خدمات هيچ بيمهاي برخوردار نيست، ميگويد: هر بار كه به اين فكر ميكنم كه به اتاق عمل بروم و يك كليه خود را از دست بدهم و اينكه آدمهايي را ميبينيم كه پس از عمل به سختي راه ميروند، اين كار برايم مشكلتر ميشود. او كه در شهر ري زندگي ميكند، بيان ميكند: ميدانم مبلغ اصلي كمتر است اما، خواستم شانسم را امتحان كنم، مگر ميشود كسي كليه اش را به مبلغ 9 ميليون تومان از دست دهد؟ من همهچيز، از جمله عوارض اين كار را به جان خريدهام.
در تماس تلفني ديگر، زني كه همسرش قصد فروش كليه خود را دارد، تلفن را پاسخ ميدهد و علت اصلي فروش كليه همسرش را بدهكاري عنوان ميكند. آنها كه به تازگي ازدواج كردهاند، تا ديپلم تحصيلات خود را دامه دادهاند و هيچ كدام از خدمات بيمهاي برخوردار نيستند. اين خانم ميگويد كه با پزشكان مشورت كرده است و ميدانند كه اين كار براي سلامت همسرش مشكلي ايجاد نميكند. از اين رو آنها حاضرند كليه را به مبلغ 18 ميليون تومان بفروشند.
مرد 32 ساله ديگري كه مبلغ فروش كليهاش را 50 ميليون تومان عنوان ميكند، ساكن تهران است و ميگويد كه تا پنجم ابتدايي درس خوانده و شغلش رانندگي بوده است اما، در حال حاضر بيكار است، نه درآمدي دارد و نه از خدمات بيمهاي برخوردار است. او سه فرزند دارد و به دليل بدهكاري مالي داوطلب فروش كليه شده است. همچنين مرد 23 سالهاي كه حاضر نيست كليه خود را به مبلغي كمتر از 40 ميليون تومان بفروشد دليل اين كار را ورشكستگي عنوان ميكند.
او كه در شهر همدان مرغداري داشته است، درآمد ماهيانهاش در حال حاضر صفر است و اين پول را براي دختر 3 ساله اش ميخواهد. او در پاسخ به اين سوال كه چرا از اطرافيان خود براي كمك درخواست نميكند، بيان ميكند: من جواني 23 ساله هستم و در روستايي كوچك زندگي ميكنم و نميخواهم هيچ كس از اين ماجرا باخبر شود. اين مرد تاكيد ميكند كه سلامتي اش برايش مهم نيست و تنها به فكر آينده كودكش است.
افزايش نيافتن هديه ايثار طي 12 سال
در همين زمينه، دبير هياتمديره انجمن حمايت از بيماران كليوي در گفتوگو با آرمان با بيان اينكه نرخ كليه همچنان همان نرخ سال گذشته است، ميگويد: هشت ميليون تومان نرخ كليه و يك ميليون تومان هم هديه ايثار است. داريوش آرمان با اشاره به اينكه نرخ هديه ايثار از 12 سال پيش تغيير نكرده است، عنوان ميكند: سال 1375 مجلس يك ميليون تومان را بر اساس 8 يا 10 سكه بهار آزادي تعيين كرد. اين مبلغ كه از بودجه كشور پرداخت ميشود قرار شد هر سال افزايش پيدا كند.
او بيان ميكند: با رايزني با مسئولان وزارت بهداشت در اداره پيوند اعضاي بدن و بيماران خاص قصد داريم برنامهريزي كنيم كه اين مبلغ به صورت نقدي و پولي پرداخت نشود بلكه، به شكل ديگري در دستور كار قرار گيرد و عملياتي شود. به گفته دبير هياتمديره انجمن حمايت از بيماران كليوي، هديه ايثار مبلغي بود كه براي حمايت از بيماران تصويب شد اما، عملا بيماران از آن منتفع نشدهاند و تاثيري براي بيمار در دريافت كليه از افراد غير فاميل ندارد.
آرمان با تاكيد بر اينكه اين مبلغ با توجه به نرخ تورم بايد افزايش پيدا كند، ميافزايد: در نحوه پرداخت نيز بايد تمهيدي انديشيده شود تا بيماران منتفع شوند. آرمان معتقد است سلامت افراد را نميتوان قيمت گذاشت. با اين حال به گفته او ارزش كليه در سراسر جهان از 100 تا 150 هزا دلار است.
به گفته دبير هياتمديره انجمن حمايت از بيماران كليوي، از نظر علمي ثابت شده است كه اكثر اهداكنندگان مشكل خاصي برايشان تا آخر عمر به وجود نميآيد. افرادي هستند كه 30 يا 40 سال است كليه خود را اهدا كردهاند اما، همچنان در سلامت كامل به سر ميبرند هرچند، هميشه بايد مراقب مسائل پزشكي باشند. او با اشاره به اينكه طيف سني اهداكنندگان كليه 22 تا 35 سال است و اين افراد به صورت طبيعي مشكلي ندارند، ادامه ميدهد: با اين حال پزشكان اگر بررسي كنند و مشخص شود براي فرد اهداكننده مشكلي به وجود ميآيد، او را در جريان قرار ميدهند.
داریوش آرمان ميافزايد: اگر مشاورهاي پيش از اهداي كليه به اهداكنندگان داده شود، مفيد است و ما هم استقبال ميكنيم. به گفته دبير هياتمديره انجمن حمايت از بيماران كليوي، اگر فردي به همراه فروشندگان كليه مراجعه كند نوبت پيوند او به تاخير ميافتد و اسم فروشنده نيز در فهرست سياه قرار ميگيرد و ديگر نميتواند اقدام به اهداي كليه كند.
او با تاكيد بر اينكه تمام پروسه پيوند بايد از طريق انجمن حمايت از بيماران كليوي انجام گيرد و بيماران تنها از اين طريق عضو دريافت ميكنند، ادامه ميدهد: در سال، 2700 پيوند كليه انجام ميدهيم و نيازي نيست كه بيماران گرفتار بازار فروش كليه شوند كه بسياري از فروشندههاي آن ناقل بيماريهاي مرگبار نيز هستند. آرمان با بيان اينكه اصولا پيوند كليه از راهي به غير از اين انجمن و بدون نامههاي بيمارستان شدني نيست، تصريح ميكند: هر اتفاقي بيفتد قطعا تخلف محسوب ميشود و دستگاههاي مربوطه قضايي نيز با آن برخورد خواهند كرد.