علائم تومور مغزی در کودکان

احتمالا با شنیدن نام تومور مغزی دچار وحشت و آشفتگی می‌شوید این عارضه اگر یک کودک را درگیر کند، به مراتب دردناک‌تر خواهد بود. با این حال باید دانست که تمام تومور‌های مغزی در کودکان بدخیم یا سرطانی نیستند و می‌توانند با روش‌های مختلف پزشکی  از جمله جراحی تومور مغزی درمان شوند. با این وجود این مسئله تا حد زیادی به نوع و شدت آسیب تومور بستگی دارد. روش‌های درمان در کودکان تا حد زیادی با بزرگسالان متفاوت است. شناخت علائم تومور مغزی در کودکان می‌تواند به اقدام به موقع برای درمان کمک کند. در ادامه این علائم را بررسی می‌کنیم.

تومور‌های مغزی در کودکان چیست؟
پیش از پرداختن به موضوع علائم تومور مغزی در کودکان، بهتر است کمی با این عارضه آشنا شویم. به طور کلی منظور از تومور، رشد غیر طبیعی بافت در ناحیه مغز است. مغز بخشی از سیستم عصبی مرکزی (CNS) است که نخاع را نیز در برمی‌گیرد. به طور کلی تومور‌هایی که در مغز کودکان ایجاد می‌شود، تا حد زیادی با انواع آن در بزرگسالی متفاوت است. نوع خوش خیم تومور‌ها با جراحی یا درمان برداشته می‌شود و مجددا رشد نمی‌کند. اما در تومور‌های بدخیم یا سرطانی، توده می‌تواند رشد کند و به سایر ارگان‌ها آسیب وارد کند. شایع‌ترین نوع تومور مغزی در کودکان گلیوما است. برخی از آن‌ها نیز از دوران جنینی در سر کودک شروع به رشد می‌کنند. با این وجود شناخت علائم تومور مغزی در کودکان بسیار مهم است و باید به آن توجه کرد.

علائم اولیه تومور مغزی در کودکان
به طور کلی علائم تومور مغزی در کودکان بسیار متفاوت است. تشخیص برخی از علائم و نشانه‌‌ها ممکن است آسان نباشد زیرا شبیه علائم سایر شرایط هستند. برخی از علائم اولیه شایع تومور مغزی در کودکان عبارتند از:
•    سردرد، که ممکن است مکرر و شدیدتر شود.
•    احساس افزایش فشار در سر
•    حالت تهوع یا استفراغ بی دلیل
•    شروع ناگهانی مشکلات بینایی، مانند دوبینی

علائم تومور مغزی در کودکان
تومور‌های مغزی دوران کودکی اغلب باعث تغییر در شنوایی، حافظه، یادگیری، بینایی، بویایی یا احساسات می‌‌شوند. خوشبختانه در کودکان این توده‌ها قبل از گسترش قابل تشخیص هستند. محل وجود توده نیز می‌تواند علائم آن را تا حد زیادی تغییر دهد. با همه این‌ها در زیر برخی از متداول‌ترین علائمی که کودکان ممکن است تجربه کنند، آورده شده است:
•    حالت تهوع و استفراغ مکرر
•    تشنج
•    سردرد، معمولاً در صبح
•    عطف رشد و تکامل طبیعی با تاخیر، مانند راه رفتن یا صحبت کردن
•    تاری دید
•    مشکلات صحبت کردن یا بلعیدن
•    تغییر خلق و خو یا رفتار
•    مشکلات هماهنگی و تعادل
•    ضعف یا سوزن سوزن شدن در بازو‌ها یا پا‌ها
•    تورم اطراف چشم
•    ضعف عضلات صورت
•    مشکلات بلع
•    حرکت غیر طبیعی چشم
•    کج شدن غیر طبیعی سر به یک طرف
•    افزایش اندازه سر (در نوزادان)
•    درد در پشت، بازو‌ها یا پا‌ها
•    تغییر در عادات روده یا ادرار
اگر چه این موارد جز علائم تومور مغزی در کودکان دسته بندی می‌شوند، اما همیشه به معنی وجود این بیماری نیستند و ممکن است دلایل دیگری داشته باشند. پزشک متخصص مغز و اعصاب با روش‌های پیشرفته باید برای تشخیص آن اقدام کنید.

علائم تومور مغزی بر حسب سن کودک
با وجود این که موارد بالا یک دید کلی از علائم تومور مغزی در کودکان به ما می‌دهد، اما اگر بخواهیم آن‌ها را به تفکیک سنین دسته بندی کنیم ممکن است علائم متفاوتی از خود نشان دهند.

علائم تومور مغزی نوزاد
علاوه بر علائم عمومی، نوزادان و کودکان نوپا مبتلا به تومور مغزی ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنند:
•    سر که به سرعت رشد می‌‌کند
•    یک نقطه نرم برآمده و پرتر (فونتانل) روی سر نوزادان
•    تغییرات در توانایی‌‌های ذهنی و/یا فیزیکی
•    تاخیر در رشد
•    تحریک پذیری
•    تغذیه ضعیف یا استفراغ مکرر

علائم تومور مغزی در کودکان و نوجوانان در سنین مدرسه
علاوه بر علائم عمومی، کودکان و نوجوانان مبتلا به تومور مغزی علائم زیر را نیز تجربه می‌کنند:
•    مشکلات رشد و بلوغ، از جمله پریود‌های نامنظم، ریزش مو‌های بدن
•    مشکلات حافظه
•    تغییر در شخصیت یا رفتار
•    عملکرد ضعیف یا افول مدرسه
•    گزگز، ضعف یا از دست دادن حس در هر قسمت از بدن

تشخیص تومور مغزی در کودکان
بعد از شناخت علائم تومور مغزی در کودکان، نوبت به تشخیص آن می‌رسد. برخی از روش‌های تشخیص این تومور‌ها در بچه‌ها عبارتند از:
•    سی تی اسکن
•    ام آر آی: تصاویر تهیه شده از این طریق امکان تشخیص راحتتر را فراهم می‌کند.
•    پونکسیون کمری: یک سوزن مخصوص در قسمت پایین کمر، داخل کانال نخاعی قرار می‌‌گیرد که با بررسی نخاع وجود یا عدم وجود توده را بررسی می‌کند.
•    بیوپسی: سلول‌‌های تومور برداشته می‌‌شوند و برای آزمایش به آزمایشگاه فرستاده می‌‌شوند.
•    آزمایش خون: در برخی شرایط آزمایش خون ممکن است علائم تومور مغزی در کودکان را نشان دهد.

روش‌های درمان تومور مغزی در کودکان
چنانچه بعد از مشاهده علائم تومور مغزی در کودک و تشخیص پزشک، مشخص شود که کودک با این عارضه درگیر است، ممکن است بسته به شرایط هر یک از روش‌های درمانی زیر برای او در نظر گرفته شود.
1.    جراحی: معمولاً یک جراح متخصص برای برداشتن تومور وارد عمل می‌شود. عملیات می‌‌تواند طولانی باشد و اغلب بیش از شش تا هشت ساعت طول می‌‌کشد.
2.    رادیوتراپی: رادیوتراپی توده را با استفاده از پرتو‌های پرانرژی برای از بین بردن سلول‌‌های سرطانی درمان می‌‌کند و در عین حال آسیب کمتری به سلول‌‌های طبیعی وارد می‌‌کند.
3.    درمان‌‌های دارویی: این روش شامل شیمی درمانی و دارو‌های هدفمند است. شیمی درمانی استفاده از دارو‌های ضد سرطان برای از بین بردن سلول‌‌های سرطانی است. ترکیب دارو‌ها و طول درمان به نوع خاص تومور کودک شما بستگی دارد.
4.    استروئید‌ها: تورم و التهاب مغز را کاهش می‌‌دهند و می‌‌توانند به کاهش علائم تومور مغزی در کودکان کمک کند.
5.    دارو‌های ضد تشنج: به جلوگیری از بروز حملات مغزی کمک می‌‌کند، که می‌‌تواند قبل یا بعد از عمل بر روی مغز مشکل ساز باشد.

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
داشتن یک یا چند مورد از این علائم تومور مغزی در کودکان، به این معنی نیست که فرزند شما تومور مغزی دارد. بسیاری از این علائم می‌‌تواند ناشی از شرایط یا مسائل دیگر باشد. برای رفع نگرانی بهتر است ابتدا با پزشک عمومی خود مشورت کنید. او می‌‌تواند در صورت نیاز شما را برای آزمایش‌‌های بیشتر به یک متخصص مغز و اعصاب یا جراح مغز و اعصاب اطفال ارجاع دهد.