گروه علمی: بسیاری از مردم در سراسر جهان با افسردگی زندگی میکنند که میتواند تأثیر شدیدی بر کیفیت زندگی آنها داشته باشد.در حالی که رویکردهایی مانند درمان و دارو می تواند به برخی افراد کمک کند تا علائم افسردگی خود را کاهش دهند،اما این درمانها برای برخی دیگر چندان موفق نیستند.این امر باعث شده است که محققان تحقیقات خود را در جستجوی همه عواملی که ممکن است به افسردگی کمک کنند و همچنین برای رویکردهای جدید برای درمان افسردگی و مدیریت علائم آن، گستردهتر کنند.
به گزارش بهداشتنیوز بر اساس برآوردهای سازمان جهانی بهداشت(WHO)،افسردگی یک اختلال روانی رایج است که تقریباً ۵٪ افراد در سرتاسر جهان را تحت تأثیر قرار میدهد.انواع مختلفی از افسردگی مانند اختلال افسردگی اساسی و اختلال افسردگی مداوم وجود دارد که درمان آن،حداقل ۲ سال طول میکشد.
عوامل خطر ژنتیکی و موقعیتی،عوامل استرس زا یا شرایط خاص که به عنوان محرک عمل میکنند و منجر به دورههای افسردگی اساسی مکرر میشوند،در ایجاد این بیماری نقش دارند.اخیراً،رژیم غذایی در خط مقدم تحقیقات پزشکی قرار گرفته است و کارشناسان درباره مزایا و معایب استفاده از رژیم غذایی برای درمان یا حتی پیشگیری از بیماریهای مختلف بحث میکنند.
در چند سال گذشته،مطالعات انجام شده نشان داده است که انتخاب رژیمهای غذایی سالمتر و غنی از سبزیجات،میوهها و غلات کامل ممکن است به بهبود علائم افسردگی کمک کند اما هنوز مشخص نیست که چه چیزی واسطه ارتباط بین کیفیت رژیم غذایی و سلامت روان است.مطالعات منتشر شده نشان میدهد که بین میکروبیوتای روده و علائم افسردگی ارتباط مستقیمی وجود دارند.محققان معتقدند که این باکتریها از طریق یک روش به فعال شدن سیگنالهای مختلف در مغز کمک میکنند و همین ممکن است ارتباط بین ترکیب باکتریایی روده و علائم افسردگی را توضیح دهد.در این بین،شما میتوانید با ایجاد برخی تغییرات در رژیم غذایی خود،بر فراوانی گونههای باکتریایی خاص در روده و در نتیجه ارتباط بین روده و مغز تأثیر بگذارید که منجر به بهبود افسردگی میشود.
افسردگی و تاثیرات آن بر روده
گروهی از محققان در آزمایش خود،دادههای ۱۱۳۳ شرکتکننده را تجزیه و تحلیل کردند و از آنها پرسیدند که آیا ارتباطی بین ترکیب میکروبیوتای روده و تجربه علائم افسردگی وجود دارد یا خیر.در نتیجه،محققان دریافتند که وجود برخی از گونههای میکروبی باعث ایجاد افسردگی میشود.مرتبط است.محققان توضیح میدهند که این باکتریها در سنتز برخی از انتقالدهندههای عصبی یا پیامرسانهای شیمیایی که فعالیت آنها ممکن است به نوبه خود در بیان علائم افسردگی موثر باشد،نقش دارند.
این مواد شیمیایی شامل گلوتامات،بوتیرات،سروتونین و گاما آمینو بوتیریک اسید است.تحقیقات قبلی نشان داده است که افراد مبتلا به افسردگی نسبت به دیگران میزان بالاتری از گلوتامات را در سیستم بدنی خود دارند.از طرف دیگر،مقدار خیلی پایینِ بوتیرات باعث ایجاد علائم افسردگی در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون میشود.همچنین مقدار پایین گاما آمینو بوتیریک اسید در بدن،باعث ایجاد افسردگی میشود.محققان توضیح میدهند که بوتیرات در توضیح مکانیسمهای بالقوهای که از طریق آن برخی باکتریهای روده ممکن است بر سلامت روان تأثیر بگذارند،مهم است.در میکروبیوم روده،شما سه اسید چرب با زنجیر کوتاه،از جمله استات،پروپیونات و بوتیرات را دارید که هر سه آنها به عنوان تامین کننده انرژی نیز عمل میکنند.اما آنها توانایی تغییر بیان یک ژن،برای روشن کردن یا خاموش کردن آن را دارند.
چرا ممکن است رژیم غذایی کلیدی باشد؟
یک دکتر میگوید:«از ایجاد ارتباط بین فراوانی برخی از باکتریهای روده و علائم اختلالات خلقی،تا این استدلال که رژیم غذایی نیز ممکن است در تغذیه یا کاهش بیان و شدت علائم افسردگی نقش داشته باشد،فقط یک قدم کوتاه وجود دارد.بسیاری از مواد،از جمله گلوتامات و بوتیرات توسط باکتریهای روده از رژیم غذایی فرد سنتز میشوند،به این معنی که آنچه فرد میخورد بر فراوانی مواد مورد نیاز در بدن تأثیر میگذارد.این دکتر معتقد است:«مهمترین وظیفه بوتیرات حفظ یکپارچگی اپیتلیال روده است.
بنابراین،اگر مقدار زیادی فیبر،غلات کامل و میوه بخورید،تاثیر مثبتی بر میکروبیوت روده شما به ویژه باکتریهای تولیدکننده اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه میگذارد.این باکتریها اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه بیشتری تولید میکنند و بوتیرات،به حفظ این یکپارچگی اپیتلیال روده کمک میکند.از طرف دیگر رژیم غذایی نیز بر فراوانی گونههای باکتریایی خاص در روده تأثیر میگذارد و از آنجایی که برخی از باکتریها مواد خاصی را سنتز میکنند،وجود تعداد بسیار زیاد یا خیلی کم برخی از گونههای باکتریایی نیز میتواند منجر به تغییر برخی از مواد در بدن ما شود که به آن دیسبیوز میگویند.این بیماری میتواند اثرات نامطلوبی هم برای سلامت جسم و هم برای سلامت روان ایجاد کند.»مطالعات نشان دادهاند که اگر شما یک رژیم غذایی سالمی داشته باشید،میکروبیوم روده شما تغییر میکند.
چگونه التهاب باعث ایجاد افسردگی میشود؟
یکی از پدیدههایی که باعث میشود که رژیم غذایی و باکتریهای روده بر سلامت روان تاثیر بگذارد،ممکن است التهاب باشد.التهاب میتواند به بسیاری از مشکلات سلامتی،از جمله بیماریهای قلبی-عروقی،آلزایمر و حتی سرطان کمک کند.اخیراً برخی تحقیقات نشان دادهاند که التهاب میتواند بر میزان انتقالدهندههای عصبی مانند دوپامین تأثیر بگذارد و در نتیجه به برخی از علائم افسردگی، مانند کمبود انگیزه کمک کند.یک دکتر معتقد است:«حدود ۳۳ درصد موارد افسردگی به نوعی با التهاب مرتبط است. اما مسئله این است که بیشتر این موارد در واقع یک بیماری مانند دیابت یا فشار خون بالا یا هر مشکل دیگری است که باعث التهاب شده و باعث میشود که افراد دچار افسردگی شوند.»
نحوه بهبود رژیم غذایی برای مبارزه با افسردگی
محققان معتقدند که افراد با داشتن یک رژیم غذایی سالم،میتوانند گامی رو به جلو در پیشگیری از افسردگی یا مبارزه با علائم آن بردارند.در حالی که آنها اذعان دارند افسردگی یک وضعیت پیچیده است که می تواند دلایل متعددی داشته باشد،اما داشتن یک رژیم غذایی میتواند راهی آسان برای حرکت به سمت سلامت روان باشد.مزیت مهم رژیم غذایی سالم این است که برخلاف داروها عوارض جانبی برای بدن ندارد.یک دکتر میگوید:«برای اجرای رژیم غذایی سالم گامهای کوچکی بردارید و هیچ منبعی را به طور کلی حذف نکنید.به عنوان مثال،شکلات تلخ میتواند جایگزین سالمتر و مفیدتری برای شکلات شیری باشد،زیرا حاوی مقادیر بیشتری از مواد معدنی کلیدی و همچنین آنتیاکسیدان است.»تحقیقات منتشر شده نشان میدهد که آنتیاکسیدانها میتوانند به مبارزه با استرس اکسیداتیو که در افسردگی نقش دارد،کمک کند.