گروه فرهنگ وهنر: بهرام زند از جمله دوبلورهایی است که چند سالی است تمایل چندانی به گفتوگو ندارد و برغم برخورد خوبش، به سختی راضی به صحبت با خبرنگاران میشود.
این مدیر دوبلاژ پیشکسوت سینما و تلویزیون که در مراسم معرفی برترینهای نوروز، تقدیر شد، میگوید: راست است که میگویند ماه پشت ابر نمیماند ... وی که به عنوان مدیر دوبلاژ برتر برای دوبلهی فیلم سینمایی «جاذبه» (Gravity) شناخته شد، اظهار خوشحالی میکند از اینکه بعد از 54 سال برای اولین بار دوبله در حوزه فیلمهای خارجی توسط مسؤولان دیده شد.
زند ابتدا با یادآوری اینکه بعد از گذشت بیش از 50 سال، اولین بار است که از دوبله فیلمهای غیرایرانی تقدیر میشود، میگوید: بعد از 54 سال، شاید اولین بار است که این اتفاق افتاد و از دوبلورهای فیلمهای خارجی یاد شود؛ چرا که من پیش از دوبله فیلم «جاذبه»، سالها قبل به خاطر سریال «امام علی (ع)» و سایر کارهای دیگر، جوایزی را دریافت کرده بودم اما برای فیلمهای سینمایی غیرایرانی اولین بار بود که در حوزهی دوبله این اتفاق افتاد.
دیدیم که ماه پشت ابر نماند ...
زند در عین حال خاطرنشان میکند: واحد دوبلاژ سیما چند ماهی است که نگاه ویژهای به دوبله دارد و همواره سعی میکند مقابل کارهایی که ممکن است به هنر دوبله آسیب وارد کند را بگیرد. همچنین دوستان نگاه مهربانانه و دقیقی به امور دوبله دارند؛ شاید همین نگاه آنها خیلی مهم باشد و به نظر من این مقوله در دیده شدن کارها قطعا تأثیرگذار است. به هر حال گویا اینکه میگویند حتی بعد از 54 سال خورشید پشت ابر نمیماند، واقعا درست است. او ادامه میدهد: ممکن است بعد از این همه سال هم موقعیتش فراهم شده بود و هم اینکه الزامی وجود داشت که به بخش دوبله فیلمهای سینمایی غیرایرانی توجهی شود، در هر حال این اتفاق باعث خوشحالی ما بود و امیدواریم که ادامهدار باشد.
از حضور در برنامههای تلویزیونی پرهیز میکنم
این مدیر دوبلاژ همچنین با بیان اینکه اهل مصاحبه با تلویزیون نیست و تمایلی به حضور در برنامههای تلویزیونی ندارد، میگوید: در کل خیلی اهل گفتوگو نیستم؛ شاید بیشتر به خاطر اینکه هنر دوبله دیده نمیشود لج کردهام و مصاحبهای انجام نمیدهم؛ هر چند که بسیاری از برنامههای تلویزیون از جمله «گفتوگوی تنهایی» و ... پیشنهادهایی برای حضور در برنامه به من دادند که من هیچکدام از آنها را قبول نکردم و پرهیز کردم؛ البته ناگفته نماند که منظورم از این صحبتها این نیست که قهر کردهام ولی به دلم نمیچسبد. وی در ادامه گفتههایش اظهار میکند: اگر اسم دوبله را هنر گذاشتهاند، پس زحمات زیادی برایش کشیده میشود ولی همیشه مهجور میماند و آنطور که باید و شاید به آن توجه نمیشود.
دوبله میتوانست در جشنواره جامجم هم جایگاه داشته باشد اما ...
بهرام زند سپس با اشاره به حضورش در مراسم برترینهای نوروز 93 یادآور میشود: در مراسم تقدیر از برترینها، میخواستم صحبتهایی را داشته باشم در خصوص اینکه دوبله میتوانست در سومین جشنواره جامجم هم جایگاهی داشته باشد اما اصلا نگاهی به آن نشد ولی این کار را نکردم چراکه نمیخواستم خیلی حرف بزنم به دلیل اینکه از قبل هم اعلامی نشده بود که قرار است من صحبت کنم؛ هر چند که صحبت کوتاهی در حد تشکر از دوستان داشتم ولی آمادگی لازم برای صحبت نداشتم. وی میگوید: این اولین بار است که یک اتفاق خوب برای دوبله افتاد نه به خاطر اینکه بهرام زند در مراسم برترینهای نوروز حضور داشت و دیده شد، بلکه به این خاطر که یک نفر به عنوان عضو کوچک دوبله به نمایندگی از عرصه دوبله بعد از 54 سال در بخش دوبله فیلمهای غیرایرانی مطرح شد.
کار خوب چقدر به درخشیدن مدیردوبلاژ کمک میکند؟
این مدیر دوبلاژ در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه فیلم خوب در درخشیدن مدیر دوبلاژ تا چه حد تأثیرگذار است و شما به عنوان یکی از مدیر دوبلاژان قدیمی چقدر بر کیفیت بالای فیلمها در تلویزیون تأکید دارید؟ پاسخ میدهد: این یک واقعیت است که فیلمهای خوب، ترجمههای خوب و دوبلههای خوب میتوانند در دیده شدن مدیر دوبلاژ مؤثر باشند. جا دارد به این نکته اشاره کنم که یکی از مدیران ارشد تلویزیون در مورد فیلم «جاذبه» که در ایام نوروز از تلویزیون پخش شد، صحبتهایی را با من داشت و آن هم این بود که از قول خودش به من میگفت بیش از شش بار فیلم «جاذبه» (Gravity) را به زبان اصلی تماشا کرده بود و زمانی هم که این فیلم به زبان فارسی دوبله و پخش شد مجددا آن را تماشا کرد تا با فیلم اصلیاش آنرا مقایسه کند و در آخر به این نتیجه رسیده بود که اگر این فیلم به مراسم اسکار هم برده میشد با اینکه آنها زبان فارسی را متوجه نمیشدند اما متوجه میشدند که کار با زبان شیرینی دوبله شده بود که حتی از لحاظ صداها و گویشها و ترکیب صدا که آقای کشفی این بخش را انجام داده بود، بهتر از اصل فیلم دوبله شده بود؛ بنابراین اگر کار خوب باشد قطعا برای مدیر دوبلاژ، گویندگان و بینندگان هم بهتر است.
و اما آسیب در کارهای با شتاب دوبله
بهرام زند دربارهی شتاب و عجله در دوبله، دوبلهی فیلمها در یک روز و همچنین آسیبی که به کارها وارد میشود، مطرح میکند: مسلما عجله به شکل صد درصد به کار دوبله آسیب میرساند. چند ماهی است که آقای نقیعی که معاون مدیر واحد دوبلاژ است خیلی به این موضوع توجه دارد. وی جوانی است که نگاه کاملا مثبتی به مقوله دوبله دارد و مهربانانه به این هنر نگاه میکند؛ ضمن اینکه با هیچ کس رودربایستی ندارد و اگر مشاهده کند بخشهایی ممکن است در دوبله مشکل ایجاد کند و آسیبهایی به فیلمها وارد شود از ورود آنها به شبکه ممانعت میکند که به نظر من این اقدام بسیار مثبت است.
بهرام زند مدیریت دوبلاژ بسیاری از آثار موفق تلویزیون و سینما مثل سریال شرلوک هلمز، ناوارو و سریال امام علی (ع) را بر عهده داشته است. فیلم پدرخوانده (جیمزکان)، شجاع دل (مل گیبسن)، گتسبی بزرگ(بروس درن)، تسخیرناپذیران(رابرت دنیرو)، رونین(رابرت دنیرو)، این را تحلیل کن و آن را تحلیل کن (رابرت دنیرو) از دیگر کارهایی است که با صدای زند دوبله شده است.