گروه علمی:تومور مغزی گلیوبلاستوما از خطرناکترین تومورهای سرطانی است که در سالهای اخیر تمرکز بسیاری از گروههای تحقیقاتی را به خود جلب کرده است.در پژوهشی جدید گروهی از محققان با حذف آمینواسیدهای خاصی از رژیم غذایی موشهایی که به این نوع تومور مغزی مبتلا بودند، مشاهده کردند که سلولهای مخرب با فرآیندی به نام فروپتوز که نوعی مرگ سلولی است شروع به مردن کردند. نتیجهای که میتواند امیدواری را برای یافتن راهکارهای درمانی در برابر این سرطان کشنده افزایش دهد.
در این مطالعه موشهایی که تحت رژیمهای غذایی محدودکننده قرار گرفته بودند علاوه بر مرگ سلولی سلولهای توموری، پاسخ بهتری به داروهایی که همان نوع مرگ سلولهای سرطانی را تحریک میکردند هم نشان دادند. به همین علت به نظر میرسد این یافتهها میتواند منبع بالقوهای برای تحقیق در جهت مبارزه با این تومور سرطانی در انسان باشد.
مرگ سلولی در بدن ما بخشی طبیعی از عملکرد طبیعی سلولهاست. بهطور معمول با کمک فرآیندی به نام آپوپتوز، سلولهایی که غیرطبیعی هستند یا حتی دیگر مورد نیاز نیستند از بین میروند و به اجزای سازنده تبدیل میشوند. معمولا این فرآیند در سلولهای سرطانی مسدود میشود و آنها را به سلولهایی با سرعت تکثیر بالا و نامیرا تبدیل میکند. بنابراین بدن برای خلاصی از شر آنها نیاز به تمهیدات پیچیدهتری خواهد داشت. فروپتوز نوع دیگری از مرگ سلولی است که در سالهای اخیر کشف شده و آهن در آن نقش کلیدی دارد. در پژوهشهای پیشین مشخص شده بود فعال شدن این روش مرگ سلولی میتواند برای مبارزه با سرطان کارآمد باشد.
در این پژوهش، تیمی تحقیقاتی از دانشکده پزشکی دانشگاه کارولینای شمالی و دانشگاه کلمبیا نشان داد که سلولهای دخیل در تشکیل گلیوبلاستوما بیشتر در معرض مرگ فروپتوز هستند. این یافته بسیار مهم است، زیرا در حال حاضر هنوز درمانی برای گلیوبلاستوما شناسایی نشده و دارای نرخ مرگ و میر صد در صد است. همچنین سرطانی است که به سرعت در بدن منتشر میشود و متوسط دوره زنده ماندن پس از ابتلا به این بیماری فقط ۱۶ماه است.
در این مطالعه، تیم تحقیقاتی برای موشها از رژیم غذاییای استفاده کردند که مصرف سیستئین و متیونین، دو اسید آمینه گوگرددار را محدود میکرد و قبلا رابطه محدودیت آنها با فروپتوز و مرگ سلولهای سرطانی در سرطان ریه و پانکراس و همچنین سارکوم مشخص شده بود. آنها نهتنها دریافتند که این رژیم غذایی سلولهای گلیوبلاستوما را بیشتر در معرض مرگ ناشی از فروپتوز قرار میدهد، بلکه همچنین نشان دادند سلولها بیشتر در معرض داروهای شیمیدرمانی قرار میگیرند، به این معنی که میتوان از دوزهای پایینتری از دارو استفاده کرد.
تمام موشهایی که رژیم غذایی ویژه داشتند نسبت به موشهایی که رژیم غذایی عادی داشتند، دوره بقای بهتری نشان دادند و موشهایی که رژیم غذایی ترکیبی و رژیم شیمیدرمانی داشتند، بهترین نتیجه را نشان دادند. سیستئین در غلات کامل، گوشت گاو، تخم مرغ و مرغ بهوفور یافت میشود، در حالی که غذاهای سرشار از متیونین شامل آجیل، ماهی، گوشت گاو، تخم مرغ و مرغ است.
مشخص نیست که آیا بیماران گلیوبلاستومای انسانی که رژیم غذایی محدود کننده این آمینواسیدها را دارند، مانند موشها در این مطالعه موفق خواهند بود یا خیر اما دومینیک هیگینز، محقق ارشد این پژوهش قصد دارد این موضوع را کشف کند.
هیگینز میگوید: «اکنون ما باید راهی برای حذف این اسیدآمینهها(سیستئین و متیونین) با جایگزینی مواد غذایی پیدا کنیم به صورتی که بتوان نیازهای غذایی را پاسخ داد؛ بهویژه که بیماران سرطانی نیازهای متفاوتی نسبت به بیماران معمولی دارند و باید انرژی و مواد مغذی مورد نیازشان تأمین شود.» او در حال پژوهش با همکارانش برای طراحی مطالعه انسانی است که در آن بیماران گلیوبلاستوما قبل از جراحی برداشتن تومور در رژیم غذایی محدود قرار میگیرند. پس از جراحی، محققان تومورها را تجزیه و تحلیل خواهند کرد تا ببینند رژیم غذایی چه تاثیری داشته است.