یک میلیون و 900 هزار تومان یارانه به هر نفر

گام نخست هدفمندی یارانه‌ها در حالی از آذر ماه 89 کلید خورد که دولت قبل با توجه به محدودیت‌های زمانی و نداشتن بانک‌های اطلاعاتی مورد نیاز خیلی زود از خیر طبقه بندی درآمدی سرپرستان خانوار گذشت تا هیچ محدودیتی برای ثبت نام و دریافت یارانه وجود نداشته باشد. به این ترتیب و البته با توجه به شعارهای دولت دهم که یارانه را حق ملی جلوه می داد تقریبا تمام ایرانی‌ها نام نویسی کردند و به زودی رقم یارانه بگیران به 77 میلیون نفر رسید تا دولتی که بنا داشت با مدیریت قیمت حامل‌های انرژی و اصلاح آنها بخشی از مشکلات اقتصادی خود را حل کند از چاله به چاهی بیفتد که بالا آمدن از آن پس از گذشت چهل ماه نیز میسر نباشد.

داستان این گونه بود که دولت از محل اصلاح قیمت حامل‌های انرژی تنها درآمد ماهانه 1800 میلیارد تومانی به دست آورد در حالی که با نام نویسی تمام جمعیت ایران، مجبور بود تنها برای یارانه نقدی، بودجه‌ای 3500 میلیارد تومانی دست و پا کند و این درحالی بود که طبق قانون، دولت حق نداشت بیش از 50 درصد از درآمدهای این قانون را به پرداخت‌های نقدی اختصاص دهد.

علی رغم تمام این کسری بودجه و محدودیت‌های قانونی، دولت دهم به طرق مختلف بودجه یارانه را تامین کرد و این روند در ماه‌های نخست دولت یازدهم نیز با اما و اگرهای فراوان باقی ماند تا داستان یارانه‌های نقدی چهل ماهه شود و در این مدت 140 هزار میلیارد تومان به نقدینگی کشور بیفزاید.

این گام چهل ماهه هرچند برای دولت خرج بسیاری داشت اما برای بخش عظیمی از خانواده‌ها حکم کمکی مهم را پیدا کرد. این حرف زمانی مفهوم پیدا می‌کند که می‌بینیم رقم یارانه واریزی به حساب هر ایرانی در طول این مدت یک میلیون و 820 هزار تومان می‌شود که با احتساب مبلغ عیدانه واریزی در اسفند 91، به یک میلیون و 900 هزار تومان می‌رسد.

به این ترتیب یک خانوار دو نفره در طول این مدت سه میلیون و 800 هزار تومان، خانوار سه نفره پنج میلیون و 700 هزار، خانوار چهار نفره هفت میلیون و 600 هزار، خانوار پنج نفره 9 میلیون و 500 هزار و خانوار شش نفره 11 میلیون و 400 هزار تومان از دولت یارانه نقدی دریافت کرده است. در کنار ایراداتی که به طرح دولت یازدهم در آغاز گام دوم هدفمندی گرفته می‌شود این واقعیت نیز جلوه می‌کند که با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از جمعیت کشور در فرم‌های خود اظهاری درآمد ماهانه خود را کمتر از 600 هزار تومان اعلام کرده‌اند، این رقم اهمیتی دو چندان پیدا می‌کند و شاید همین امر دلیل اصلی عدم انصراف اقشار گسترده‌ای از جمعیت ایران از دریافت یارانه نقدی‌ است.

از آنجا که مسولان دولت رسما اعلام کرده‌اند تمام ثبت نام کنندگان از اردیبهشت یارانه خواهند گرفت و البته با این رقم ثبت نامی‌ها همچنان عملی شدن بسیاری از اهداف اجرایی هدفمندی یارانه‌ها در هاله‌ای از ابهام خواهد بود، مشخص نیست رویه کنونی ادامه دار خواهد شد و دولت مجبور است پولی که ایرانی‌ها به ان عادت کرده‌اند را به شکل قبل ماهانه به حساب‌های بانکی واریز کند یا تیم اقتصادی روحانی برای این طفل که حالا در آستانه چهل و یک ماهگی است، چاره‌ای دیگر در سر می‌پرورند.