تلاش برای عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل

گروه بین الملل:نشریه آمریکایی اکسیوس از تلاش دولت آمریکا برای رسیدن به توافق صلح و عادی‌سازی روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل خبر داده است.
این نشریه به نقل از دو مقام دولتی آمریکا نوشت که دولت بایدن در نظر دارد ظرف شش تا هفت ماه آینده و قبل از مبارزات انتخاب ریاست جمهوری، طرح استقرار صلح و عادی سازی روابط این دو کشور را به انجام برساند.
از زمان جنگ هفت روزه اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۶۷، بین اکثر کشورهای عرب و اسرائیل رسما شرایط جنگی برقرار است.
در سپتامبر سال ۲۰۲۰، میانجیگری دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا، به عادی سازی روابط بین اسرائیل با امارات متحده عربی، بحرین و مراکش تحت عنوان پیمان ابراهیمی منجر شد.
جو بایدن در برنامه انتخاباتی خود با شعار «بازگشت آمریکا به صحنه جهانی» و خاتمه آنچه که انزواگرایی دولت دونالد ترامپ توصیف می‌کرد، توجه خود را عمدتا بر تحکیم روابط با متحدان غربی ایالات متحده متمرکز کرد.پس از انتخاب او به ریاست جمهوری، برخی ناظران هشدار دادند که بی توجهی دولت او به منطقه خاورمیانه باعث تضعیف موقعیت آمریکا در این منطقه حساس خواهد شد.
خواسته‌های عربستان
روابط عربستان سعودی و آمریکا در دوره جو بایدن سرد بوده و در ماه‌های اخیر، گزارش‌هایی از نزدیکی عربستان به چین منتشر شده است.
اکسیوس در توجیه تلاش دولت آمریکا گفته است که هرگونه توافق عادی‌سازی بین عربستان سعودی و اسرائیل با میانجیگری ایالات متحده می‌تواند به تقویت روابط آمریکا و عربستان سعودی منجر شود و احتمالا با «یک بسته حاوی اقلام مختلف آمریکایی» برای عربستان همراه خواهد بود.
دولت جو بایدن نسبت به تامین خواسته عربستان برای تسلیحات پیشرفته علاقه چندانی نشان نداده و در مقابل، عربستان نیز از همکاری با آمریکا در زمینه نظارت بر بازار جهانی نفت خودداری ورزیده است.
این نشریه آمریکایی در عین حال نوشته است که توافق آمریکا و عربستان می‌تواند برای برخی اعضای حزب دموکرات نامطلوب باشد و یادآور شده است که جو بایدن زمانی گفته بود که عربستان سعودی باید در رابطه با سوابق حقوق بشری خود و قتل جمال خاشقجی، ستون‌نویس روزنامه واشنگتن پست، پاسخگو باشد.
منابع اطلاعاتی ایالات متحده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی را مسئول قتل خاشقجی قلمداد کرده‌اند اما عربستان این اتهام را رد کرده است.
دولت آمریکا پیمان ابراهیمی از دستاوردهای بزرگ ایالات متحده در مننطقه خاورمیانه تلقی می‌کرد
به نوشته اکسیوس، توافق صلح عربستان و اسرائیل می‌تواند یک دستاورد تاریخی در راستای صلح و ثبات خاورمیانه باشد و به عادی‌سازی روابط بسیاری دیگر از کشورهای عرب و مسلمان با اسرائیل منجر شود.
به گفته مقامات آمریکایی، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، هفته گذشته در جده با ولیعهد سعودی دیدار کرد. امکان عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل از جمله موضوعات مورد مذاکره بود.
پس از این دیدار، دو تن از مشاوران کاخ سفید به اسرائیل سفر کردند و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر آن کشور را در جریان این مذاکرات قرار دادند.
به نوشته اکسیوس، منابع دولتی آمریکا گفته‌اند که دولت جو بایدن معتقد است که امکان دستیابی به توافق عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل تا پایان سال وجود دارد.
این نشریه در عین حال به نقل از یک منبع آمریکایی گفته است که ولیعهد سعودی مایل نیست گام‌های سریعی را به سوی روابط نزدیک با اسرائیل بردارد و در عوض خواستار دستیابی به مجموعه‌ای از امتیازات شامل همکاری نظامی نزدیکتر با آمریکا است.
تاثیر بهبود روابط ایران و عربستان
به گفته منابع آمریکایی، به نفع عربستان سعودی است که توافق عادی سازی با اسرائیل در دوره ریاست جمهوری دموکرات‌ها صورت گیرد زیرا در چنین صورتی، از حمایت بیشتر دو حزب ایالات متحده برخوردار خواهد بود.
در حالیکه جمهوریخواهان کنگره عموما از توافق عربستان و اسرائیل حمایت می‌کنند، بسیاری از دموکرات‌هایی که منتقد دولت سعودی هستند، تنها در صورتی به چنین توافقی روی خوش نشان می‌دهند که زیر نظر یک رئیس جمهوری دموکرات به دست آمده باشد.
به نوشته اکسیوس، اسرائیل بر این باور است که عربستان سعودی محور اصلی دستیابی به صلح با جهان عرب است و مدت‌هاست که خواهان عادی سازی روابط با این کشور بوده است به خصوص از زمانی که پیمان ابراهیمی با میانجیگری دونالد ترامپ به دست آمد.
برای عربستان سعودی، چنین توافقی باید با امتیازات ویژه همراه باشد که به خصوص شامل گسترش روابط نظامی با ایالات متحده و دریافت تسلیحات پیشرفته است.عربستان مایل به خریداری مهمات برای نیروی هوایی این کشور است که دولت بایدن به دلیل جنگ یمن به حالت تعلیق درآورده است.
مقامات آمریکایی و اسرائیلی گفته‌اند که چشم‌انداز آتش‌بس در یمن در پی بهبود روابط ایران و عربستان شرایط بهتری را برای بهبود روابط آمریکا و عربستان و حرکت به سوی عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل فراهم کرده است.
برنامه هسته‌ای عربستان
به نوشته اکسیوس، از نظر مقامات آمریکایی و اسرائیلی، مانع دیگر بر سر عادی‌سازی روابط، درخواست عربستان برای جلب حمایت آمریکا از برنامه هسته‌ای این کشور است که شامل غنی‌سازی اورانیوم هم خواهد بود.
احتمال توسعه برنامه انرژی هسته‌ای عربستان سعودی، از جمله غنی‌سازی مستقل اورانیوم، یک نگرانی جدی برای اسرائیل است، اما مقامات اسرائیلی می‌گویند راه‌حل‌های احتمالی متعددی برای کاهش نگرانی‌های مربوط به این مساله مورد بررسی قرار گرفته است. است.
همچنین هر توافقی احتمالا شامل درخواست عربستان در مورد موضوع فلسطینی هم خواهد بود که اسرائیل باید با آن موافقت کند.
سعودی‌ها علنا اعلام کرده‌اند که عادی‌سازی روابط با اسرائیل تنها در صورت پیشرفت در روند صلح اسرائیل و فلسطین امکانپذیر است.
در این زمینه، مشخص نیست که درخواست عربستان سعودی و ایالات متحده از اسرائیل چه خواهد بود و دولت راستگرای نتانیاهو برای رسیدن به چنین توافقی حاضر به دادن چه امتیازاتی است.