دولت تصور شناسایی دهک‌ها را کنار بگذارد

جمشید پژویان در نشست تخصصی بررسی فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها تصریح کرد: پایین‌ نگه داشتن قیمت انرژی در کشور‌های جهان سوم اصلی‌ترین اختلال در مکانیزم اقتصادی این کشور‌هاست که هیچ دولتی نتوانسته بدون بهبود آن وضعیت اقتصادی کشورش را اصلاح کند. وی با اشاره به تجربه‌ی دیگر کشور‌ها در حوزه شاخص قیمت اظهار کرد: بسیار بودند کشور‌هایی که در طول چند دهه گذشته برای چند سال متوالی تورم بالای 80 درصد را تجربه کردند اما با برطرف کردن اختلال‌های قیمتی و فراهم کردن شرایط مناسب امروزه این کشور‌ها در زمره پیش‌رو ترین اقتصاد‌های جهان به حساب می‌آید.

این اقتصاد‌دان اضافه کرد: حتی کشور‌های دیگر خاورمیانه نیز که مانند ما از موهبت نفت برخوردارند و حتی جمعیت‌شان نیز بسیار از ایران پایین‌تر است در طول سال‌های گذشته تن به اصلاحاتی در حوزه قیمت انرژی داده‌اند، اما متاسفانه کشور ایران با توجه به جمعیت بالا و منابع اقتصادی فراوانی که دارد به جای این‌که در ردیف اقتصاد‌های برتر جهان جای گیرد در مراحل پایینی باقی‌مانده است. پژویان با بیان این‌که علامت قیمت‌ها از الفبای اقتصاد به حساب می‌آید، گفت: این‌که قیمت‌ها به چه شکل و در چه شرایطی تعیین می‌شوند آینده اقتصاد این کشور را رقم می‌زند. کاری که ما با پایین‌ نگه داشتن مدام نرخ انرژی و غیرواقعی کردن آن به هیچ عنوان انجام نداده‌ایم.

وی با بیان این‌که برای اصلاح اقتصاد ایران پیش از هرچیز باید بهم ریختگی قیمت‌ها اصلاح شود، تاکید کرد: کشور ما چند برابر کشور‌های صنعتی جهان مصرف انرژی دارد و اگر بناست از این وضعیت خطرناک نجات پیدا کند، باید قبل از هر چیز وضعیت قیمت‌ها را ترمیم کرده و نسبت به اصلاح قیمت‌های نسبی اقدام کند. این اقتصاد‌دان اضافه کرد: این مساله که از دهه 60 در اقتصاد ایران مطرح شده و بارها به دلایل مختلف عقب افتاده است باعث شده هزینه‌ی سنگینی بر دوش کشور بیفتد و هرچه عملیاتی‌شدن این موضوع به تعویق بیفتد هزینه بیشتر خواهد شد.

پژویان درباره‌ی نحوه اجرای گام اول هدفمندی یارانه‌ها در دولت احمدی‌نژاد اظهار کرد: کاری که دولت قبل آغاز کرد متاسفانه اشکالات اساسی داشت هرچند یک بار قیمت انرژی افزایش یافت، اما با ثابت‌ماندن چندین ساله این نرخ و البته تاثیر تورم بار دیگر نرخ‌ انرژی به شدت غیرواقعی شد و این مساله باعث بالا‌رفتن میزان یارانه پنهانی شد که دولت باید آن را به بخش‌های مختلف اقتصاد تزریق کند. این اقتصاد‌دان با بیان این‌که اصلاح ساختار تولید و مصرف اصلی‌ترین هدف در عرصه هدفمندی یارانه‌هاست، گفت: بهبود وضعیت تولید امری زمان‌بر است البته این مساله به مانند موج اول ایجاد تکنولوژی در کشور‌های غربی نیست، زیرا در حال حاضر این تکنولوژی‌ها ساخته شده و تنها نیاز دارد با برنامه‌ریزی مناسب به ایران وارد شود.

وی هدفمندی یارانه‌ه راا نیازمند یک نقشه راه کامل دانست و عنوان کرد: اصلی‌ترین اشکال در گام نخست هدفمندی یارانه‌ها از جایی آغاز شد که دولت و مجلس نقشه راه دقیق آینده این طرح را تعیین نکرده است. این‌که ما چقدر سهم برای تولید در نظر بگیریم و این سهم بر چه مبنایی تعیین شده مشخص نشده است. پژویان افزود: مهم‌تر آنکه وقتی می‌خواهید از بخش تولید حمایت کنید نحوه حمایت چگونه خواهد بود و برخورد دقیق با هر نهادی که مصرف انرژی بالایی دارد چگونه باید صورت گیرد. آیا دولت می‌خواهد به نهادهایی که انرژی بیشتری مصرف می‌کند یارانه بیشتری دهد و یا سیاست‌های دیگری در نظر خواهد گرفت.

این اقتصاد‌دان درباره‌ی وضعیت اجرای گام دوم هدفمندی یارانه‌ها نیز تصریح کرد: ما از اجرای گام نخست درس‌های بسیاری گرفته‌ایم که باید آن را در آینده به کار گیریم. دولتمردان باید توجه کنند که تئوری‌های اقتصادی تنها برای کتاب نیست و اقتصاد جهان سال‌هاست بر مبنای آنها می‌چرخد. پس با مراجعه به این مفاهیم و تئوری‌های ثابت شده اقتصادی نقشه راهی دقیق برای آینده تدوین شود. وی با بیان این‌که دولت باید تصور شناسایی دهک‌ها را کنار بگذارد، اظهار کرد: اگر بتوان در ایران طرح مالیات مجموع درآمد را به کار گرفت می‌توان امید داشت در طول چند سال آینده دولت به یک بانک اطلاعاتی مناسب دسترسی داشته باشد اما در حال حاضر این امر ممکن نیست و دولت باید جایگزین‌های دیگری را به جای شناسایی دهک‌های پردرآمد دنبال کند.