آیا خودرو‌های کارکرده قیمت‌های بازار را می‌شکنند؟

گروه اقتصادی: روز گذشته و در حالی که بازار راکد خودرو بیش از هر زمان دیگری تشنه شنیدن اخبار مثبت در زمینه واردات است، مصوبه واردات خودرو‌های کارکرده از مجمع تشخیص مصلحت تأییدیه گرفت تا امید‌ها برای آغاز واردات واقعی پررنگ‌تر شود.اگرچه قیمت‌ها در بازار خودرو طی ۲ماه گذشته با توجه به نوسان اندک نرخ ارز و آغاز روند تحویل خودرو به متقاضیان طرح‌های فروش یکپارچه با کاهش همراه بوده، اما رکود سنگین این بازار و رسیدن معاملات به نقطه صفر حاکی از انتظار خریدار و فروشنده برای کاهش بیشتر قیمت‌ها بود.

با گذشت بیش از ۶‌ماه از نخستین زمان اعلامی برای ورود خودرو‌های خارجی به کشور، هنوز تا این تاریخ هیچ واردکننده‌ای از بخش خصوصی خودرویی وارد نکرده، هیچ خودرویی تحویل متقاضیان نشده و براساس اعلام گمرک فقط ۲۴۱خودرو تاکنون از گمرک ترخیص شده که این تعداد نیز هنوز به‌دست ثبت‌نامی‌های طرح فروش خودرو‌های وارداتی نرسیده است.این تأخیر طولانی که به رکود در بازار دامن زده به‌نظر می‌رسد حالا با نظر مثبت مجمع تشخیص مصلحت می‌تواند به‌زودی به پایان برسد و درآینده نزدیک شاهد ورود خودرو‌های خارجی به کشور باشیم.

چه کسانی می‌توانند خودروی کارکرده وارد کنند؟
در اصلاحیه لایحه واردات خودرو جزئیات بیشتری درباره قیمت خودرو‌های وارداتی دست دوم و محدودیت درخصوص کشور مبدأ نیامده، اما به‌گفته سخنگوی این وزارتخانه، این‌بار علاوه بر واردکنندگان حرفه‌ای، اشخاص حقیقی نیز می‌توانند خودرو‌هایی تا سقف ۵ سال به کشور وارد کنند؛ موضوعی که می‌تواند با افزایش میزان واردات و سرعت بخشیدن به روند ورود خودرو‌های خارجی به کشور بر تعدیل قیمت در بازار خودرو تأثیرگذار باشد.

وزارت صمت در تدوین لایحه واردات خودرو‌های کارکرده با هدف تسهیل روند واردات، تسهیلاتی را نسبت به قوانین واردات خودرو‌های صفر کیلومتر قائل شد که یکی از این موارد مربوط به واردکنندگان است. بر این اساس برخلاف خودرو‌های صفر که تنها شرکت‌های واردکننده و خودروسازان بخش خصوصی و دولتی می‌توانستند مجوز واردات آن‌ها را دریافت کنند، افراد حقیقی نیز امکان واردات خودروی کارکرده را خواهند داشت.

فروردین امسال و پس از ارائه لایحه واردات خودرو‌های کارکرده به مجلس، سخنگوی وقت وزارت صمت اعلام کرد که طبق این طرح، هر فرد حقیقی قادر خواهد بود خودروی دست دوم خارجی زیر ۵سال کارکرد را که با استاندارد‌های ایران مطابق و تمام مراحل گمرکی را طی کرده باشد به کشور وارد کند.

نیازی، قائم‌مقام وقت این وزارتخانه در توضیح جزئیات بیشتری از لایحه واردات خودرو اعلام کرد: واردات خودرو اعم از نو و کارکرده باید در چارچوب آیین‌نامه مصوب دولت و براساس ضوابط و مقررات مربوطه باشد و واردات توسط واردکنندگان حقیقی و حقوقی دارای کارت بازرگانی معتبر، با رعایت سقف تعیین شده در آیین‌نامه صورت پذیرد. کمی بعدتر بانک مرکزی اعلام کرد که منشأ ارز واردات خودرو‌های کارکرده باید به تأیید بانک مرکزی برسد.

کاهش قیمت در بازار خودرو نخستین هدف دولت از گشودن در‌های کشور روی واردات خودرو بعد از ۵سال ممنوعیت بود. در سال‌های اخیر ممنوعیت واردات و کاهش تولید به رشد سرسام‌آور قیمت‌ها در بازار خودرو منجر شده، اما خودرو‌های کارکرده با توجه به اختلاف شدید قیمت با صفر، می‌توانند با قیمت بسیار کمتری به‌دست مصرف‌کنندگان در ایران برسند.

رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودروی تهران واردات خودرو‌های کارکرده را اقدام مثبتی دانست و با تأکید بر ضرورت تسریع در روند واردات و افزایش عرضه خودرو به بازار، به همشهری گفت: واردات خودرو چه کارکرده و چه نو، بر بازار خودرو تأثیر مثبتی خواهد گذاشت. خودرو‌های خارجی که در حال حاضر در کف بازار وجود دارند به‌دلیل نبود واردات، قیمت بالایی دارند و واردات خودرو می‌تواند تأثیر زیادی بر شکست قیمت خودرو به‌ویژه خودرو‌های مونتاژی داشته باشد.

سعید موتمنی افزود: قیمت جهانی خودرو‌هایی مثل تویوتا کمری و سانتافه در ۱۰ سال تغییرات زیادی نداشته و حتی اگر این خودرو‌ها به‌صورت صفر وارد کشور شوند تأثیر خود را بر بازار خواهند گذاشت، اما واردات کارکرده‌ها با توجه به افت شدید قیمت خودرو در مبدأ می‌تواند بیشتر به سود مصرف‌کننده باشد.
کارکرده‌ها چقدر ارزان‌ترند؟ به‌گفته دبیر انجمن واردکنندگان خودرو، قیمت خودرو‌های کارکرده بسته به نوع و مدل می‌تواند ۵۰تا ۶۰درصد از قیمت خودرو‌های نو پایین‌تر باشد؛ به‌عنوان مثال خودروی صفر با قیمت ۳۰هزار دلار با ۵سال کارکرد یا کمتر، به کمتر از نصف کاهش پیدا می‌کند.

مهدی دادفر، با اشاره به اینکه هزینه بالای نگهداری خودرو چه در اروپا و چه در آمریکا و کشور‌های آسیایی، مصرف‌کنندگان را به سمت خرید خودروی صفرکیلومتر متمایل می‌کند، در این زمینه گفت: در اروپا و آمریکا بیشتر خودرو‌ها حتی پیش از رسیدن به مرحله تعمیرات برای کاهش هزینه کنار گذاشته می‌شوند و در نتیجه قیمت آن‌ها بسیار نازل است.

وی درباره تأثیر واردات خودرو‌های کارکرده بر قیمت خودرو‌های خارجی موجود در بازار کشور گفت: درصورت عملی شدن واردات خودرو‌های دست دوم خارجی از برند‌های مطرح، قیمت خودرو به یک‌سوم نرخ‌های کنونی می‌رسد و قیمت ۴میلیاردی امروز برخی خودرو‌های چینی تا ۱.۵میلیارد کاهش می‌یابد.