گروه فرهنگ و هنر: مراسم یازدهمین دوره جشن انجمن بازیگران خانه تئاتر (جشن بازیگر) با حضور جمعی از هنرمندان و با انتقاد از اینکه هنوز کلید دولت تدبیر و امید قفل تئاتر را باز نکرده است، سپری شد.
این مراسم (شامگاه 20 اردیبهشت ماه) با حضور هنرمندانی چون رضا کیانیان،بهرام شاه محمدلو، فردوس کاویانی، مهرانه مهینترابی، مریم سعادت، داریوش اسدزاده، آتیلا پسیانی، سعید پورصمیمی، شمسی فضلاللهی، علی رفیعی، فرهاد آییش، بهاره رهنما، بهزاد فراهانی، جعفر والی ، قطبالدین صادقی، ناهید مسلمی، بیوک میرزایِی، شهرام کرمی و ... با شکلی متفاوت نسبت به سالهای گذشته، بدون سخنرانیهای رایج در این گونه مراسمها و با فرمی نمایشی برگزار شد. علی مرادخانی (معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) و حسین طاهری (مدیر اداره کل هنرهای نمایشی) در این مراسم حضور داشتند.
یادی از درگذشتگان
در بخش ابتدایی این مراسم تصاویری از درگذشتگان تئاتر در سال 92 بر روی پرده نقش بست که از جمله این هنرمندان میتوان به محمود استاد محمد، سعدی افشار، اسماعیل ارحام صدر، مرشد ولی الله ترابی، محرم بسیم، سید ابراهیم بحرالعلومی، ناصر فروغ جعفری، محمد تقی شریفی، پروین میکده، رضا خمسهای، رضا رضامندی، فریدون نوری، پروین غفاری و عسل بدیعی اشاره کرد. مراسم یازدهمین دوره جشن بازیگر که بدون حضور مجری برگزار شد، در ادامه قطعه نمایشی توسط داریوش مودبیان هنرمند تئاتر اجرا شد، او پس از اجرای این نمایش پیام روز جهانی تئاتر را که توسط خودش ترجمه شده بود را خواند.
در ادامه تصاویری پخش شد که در آن بهروز غریبپور کارگردان تئاتر و دبیر یازدهمین جشن بازیگر پیام این دوره از جشن بازیگر را در حال و هوایی داستانی و نوستالژیک و با حضور هنرمندانی چون کاظم هژیر آزاد رییس هیات مدیره انجمن بازیگران خانه تئاتر و عظیم موسوی کارگردان یازدهمین دوره جشن بازیگر قرائت کرد. در این تصاویر با نمای مشهور فیلم «قیصر» (صحنه پاشنه کفش) و موسیقی این فیلم شوخی شد که این بخش با استقبال حاضران روبرو شد.
بیانیه جشن بازیگر
در بخش بعدی مراسم قطعه نمایشی توسط عزتالله مهرآوران و مرتضی رستمی به اجرا درآمد و در طول آن عزتالله مهرآوران، بیانیه انجمن بازیگران خانه تئاتر را خواند. او در بخشی از این بیانیه عنوان کرد: «تنها دلیلی که باعث شد نام ناخواسته "شب بازیگر" به عنوان اصلی این مراسم یعنی "جشن بازیگر" بازگردد، امیدی است که در خرداد 92 زنده شد. ما نیز با امید دهانمان را شیرین میکنیم و بار دیگر جشن بازیگر را برپا میداریم.» در ادامه این بیانیه آمده بود: «در حوزه فرهنگ و هنر و به ویژه در بخش سینما بازگشایی خانه سینما و گرهگشایی در حوزه نشر کتاب به وجود آمد. اما در تئاتر در برهمان پاشنه میچرخد، در سالی که به نام والای فرهنگ مزین شده است، کل بودجه تئاتر تنها کفاف ساخت ثلثی از یک سالن تئاتر را میدهد. انجمن بازیگران به صراحت اعلام میکنند که بودجه تئاتر در شان خانواده شریف تئاتر نیست. دستمزد ناچیزی که به ازای عرق ریزان روحی و جسمی هنرمندان پرداخت میشود اکنون ماهها است که به تعویق افتاده است و خانواده تئاتر را با زحمت روبرو کرده است. اما با این حال اهل تئاتر مردمانی امیدوار و صبور هستند.»
همچنین با انتقاد از 8 سال گذشته به عنوان هشت سال تیره روزی به مسائلی مانند تاخیرهای طولانیمدت در پرداخت دستمزد ناچیز هنرمندان، تعلیق قرارداد تیپ و مسائلی از این دست اشاره شد. بخش بعدی جشن بازیگر به اجرای نمایش دیگر اختصاص یافت که در قالبی خلاقانه داستان و اتفاقات تئاتر در ایران را از 150 سال گذشته تا 150 سال آینده روایت میکرد. در این بخش که با حضور حسین محب اهری هنرمند قدیمی تئاتر برگزار شد، بخشهای مختلف و متنوعی در شکلها ، فرمها و قالبهای اجرای مختلف به صحنه آمد که با زبانی طنز به انتقاد از شرایط مدیریتی تئاتر و همچنین خود اهالی تئاتر میپرداخت.
تقدیر از پیشکسوتان
بخش بعدی به تقدیر از پیشکسوتان این عرصه اختصاص داشت که از سعید پورصمیمی ، شمسی فضلاللهی ، رحیم هودی و پری کربلایی با حضور داریوش اسدزاده ،جعفر والی، اسماعیل خلج و رضا کیانیان، تقدیر شد. در این بخش ناصر عرفانیان عکاس تئاتر با گریم "آنتوان چخوف" نمایشنامه مشهور روسی در میان اهدا کنندگان جوایز حضور داشت و از او به عنوان آقای چخوف یاد شد که جایزه برگزیدگان نخست را اهدا کرد. در بخش بعدی که با حضور خسرو احمدی بازیگر تئاتر و محسن میرزا علی هنرمند نقال و تعزیه خوان برگزار شد، هنرمندان پشت یک میز نشستند و به شکل سنتی از آنها پذیرایی و برایشان چای آورده شد و البته در این بخش بیانیه هیات داوران یازدهمین جشن بازیگر خوانده شد.
در بخش معرفی برگزیدگان یازدهمین دوره جشن، بازیگر برگزیدگان روی صحنه حاضر شدند و هر یک سخنان کوتاهی را مطرح کردند. هوتن شکیبا که جایزه نفر سوم بازیگری مرد را به دست آورد، در سخنانی کوتاه اظهار کرد: این جایزه را به نسل جوان تقدیم میکنم، واقعا امیدوارم سختیهایی که وجود دارد باعث نشود نسل جوان ما بسوزد. گلاب آدینه که جایزه دوم بازیگری زن را برای نمایش «سه گانه اورنگ» بدست آورد، ضمن تشکر از هیات داوران اظهار کرد: از آقای علیرضا نادری تشکر میکنم که این نقش تک و یکتا را نوشتند و آن را به من پیشنهاد کردند، من در اینجا میخواهم از «ماهگل مهر» بازیگر صبور و بیحاشیه تئاترمان یاد کنم. اگر او بازیگر سینما بود، الان پوسترش همه جا دیده میشد. هم مسئولان و هم خود ما نباید بازیگران تئاتر را دست کم بگیریم. من فقط یک خبر کوچک از ماهگل مهر خواندم و جگرم آتش گرفت.
همچنین فرهاد آییش که جایزه دوم بازیگری مرد را به دست آورد از هیات داوران تشکر کرد و اظهار کرد: بسیار خوشحالم که تئاتر ما روز به روز در حال شکوفا شدن است. اما ریما رامین فر که به عنوان برگزیده نفر اول بازیگری زن معرفی شد و جایزه خود را از دست شخصیتی که با گریم آنتوان چخوف نویسنده شهیر روسی در مراسم حاضر شده بود دریافت کرد، در سخنانی طنزآمیز گفت: همیشه دلم میخواست از دست آنتوان چخوف جایزه بگیرم! من چند سال پیش هم این جایزه را گرفتم و همانجا گفتم که افتخار میکنم عضو خانواده تئاتر هستم و باز هم این حرف را تکرار میکنم.
او با اشاره به انتقادات علی سرابی دیگر بازیگر تئاتر نسبت به شیوه برگزاری و داوری جشن بازیگر ادامه داد: روز گذشته مطلبی را از آقای علی سرابی خواندم که گلایههایی را درباره داوریها مطرح کرده و گفته بود چرا پیمان معادی کاندیدا نبود، من میخواهم بگویم همه ما شاید کاندیداهای دیگری در ذهنمان بود اما همین که در یک سال گذشته همهمان توانستیم تئاتر کار کنیم بردهایم. پیام دهکردی که جایزه اول بازیگری مرد را از دوک پارک مدیر شرکت سامسونگ (اسپانسر جشن) دریافت کرد،در سخنانی گفت: اگر بندهی کمترین امروز در اینجا ایستادم به واسطه این است که بزرگان من چراغ این خانه را روشن نگه داشتند. آنها بودند تا ما معنی پیدا کردیم. میخواهم از چهار عزیز یادی بکنم. اول از همه از همیشه استادم حمید سمندریان که بسیار از او آموختم، بعد از استاد بهرام بیضایی که در این جهان هست اما در اینجا نیست و همینطور از دکتر علی رفیعی که از بزرگان عرصه تئاتر ما هستند.
او ادامه داد: من سالها است که یک معلم کوچک هستم. وقتی اسم خودم را در کنار دانشجوی خودم یعنی بهرام افشاری دیدم، حس خیلی درخشانی پیدا کردم. بهرام افشاری (که بازیگر بسیار قد بلندی است) طولانیترین دانشجوی من بود! دوست دارم این حس را با او تقسیم کنم. دهکردی در بخش پایانی صحبتهایش گفت: امشب شب زادروز من کمترین است و فارغ از هرگونه منیت احساس بسیار خوبی دارم و حس خوشایندی دارم که تئاتر ما در حال رشد است، خوشحالم که در کنار همه این عزیزان قد بکشم. در بخش پایانی مراسم "جشن بازیگر"،کاظم هژیرآزاد رئیس انجمن بازیگران خانه تئاتر و بهروز غریبپور دبیر یازدهمین دوره جشن بازیگر روی صحنه حاضر شدند. غریبپور در سخنانی کوتاه خطاب به علی مرادخانی اظهار کرد: آقای مرادخانی! شما از خانواده هنرمندان هستید ما دلمان نمیخواهد تئاتر شهر این حقارت را داشته باشد و از شما توقع داریم که از هرجا که شده بودجه بازسازی تئاتر شهر را فراهم کنید که آن اتفاقی که در 150 سال آینده تئاتر شهر نشان داده شد، محقق نشود.
در حاشیه
_ شب بازیگران تئاتر با انتقادات بسیاری از وضعیت این هنر و مشکلات آن برگزار شد.
_ در بخشی از این مراسم قطعه کوتاه سیاه بازی اجرا شد و در آن از کلید دولت تدبیر و امید انتقاد شد که هنوز نتوانسته قفل تئاتر را باز کند. در بخشی از این نمایش با اشاره به وضعیت بلاتکلیف تئاتر «نصر» گفته شد که مسئولان میگویند کلید ما مشکلی ندارد در را عوض کنید!
_ در این قطعه که با همراهی حسین محب اهری اجرا شد، تاریخ نمایش ایران در طول 150 سال به طور طنز اجرا شد. ابتدا از بین رفتن گونههای مختلف نمایش ایرانی مورد انتقاد قرار گرفت. سپس به موضوعاتی مانند از بین رفتن تکیه دولت که به جای آن بانک ساخته شده،پرداخته شد. همچنین با لحنی طنرآمیز از حسین طاهری مدیر اداره کل هنرهای نمایشی که بعضی از هنرمندان تئاتر را نشناخته و از آنها رزومه خواسته است، انتقاد شد.ضمن اینکه محدودیت هنرمندان تئاتر و اینکه اجازه انتقاد ندارند و حتی نمیتوانند از گربههای تئاتر شهر انتقاد کنند و... به نمایش گذاشته شد.
_ در این قطعه نمایشی قیمت سیبزمینی و پیاز گفته در طول تاریخ با دستمزد بازیگران تئاتر مقایسه میشد. جالب اینجا بود دستمزد بازیگران تغییری نمیکرد اما قیمت سیب زمین و پیاز از چند ریال به سه میلیون تومان رسید!
_ اجرای قطعات شاهنامه خوانی، نقالی و چندین قطعه حرکتی از دیگر بخشهای این مراسم بود.
_ در این برنامه که با حمایت سامسونگ برگزار شد به برگزیدگان سوم گالکسی نوت سامسونگ و به برگزیدگان دوم، سوم و ویژا تلویزیونهای این شرکت، اهدا شد.
_ این برنامه با بزرگداشت صنعت ادبی بحر طویل برگزار شد، به این معنا که اشعار قطعات نمایشی در قالب بحر طویل سروده شده بود.
_ اجرای این برنامه با 45 دقیقه تاخیر از ساعت 19:45 دقیقه آغاز شد و تا ساعت 23 ادامه داشت.