گردش مالی نیم میلیارد دلاری صنعت اسقاط خودرو

گروه اقتصادی: صنعت خودروی ایران سالیان درازی است که درگیر مشکل و بحران‌های متعددی است؛ یکی از اصلی‌ترین و چالش‌‌برانگیزترین این بحران‌ها، حجم کم اسقاط خودرو طی سال‌های اخیر است. از دلایل اصلی این مشکل کاهش حجم تولید و عدم تطابق میزان عرضه و تقاضا، ممنوعیت واردات خودرو و مهم‌تر از همه خرید خودروهای فرسوده از مردم توسط دولت به قیمت بسیار ناچیز است.

ارزش لاشه های خودروهای فرسوده
به گزارش تجارت نیوز، مطابق با آخرین گزارش‌ها دولت لاشه‌ی هر خودروی فرسوده را بین 5 تا 8 میلیون تومان از دارندگان این خودروها خریداری می‌کند، اگر هیچ مزیت و امتیاز ویژه‌ای برایب دارندگان این خودروها در نظر گرفته نشود، به معنای واقعی کلمه هیچ صرفه‌ای برای مالکان این خودروها ندارد، چراکه فرسوده‌ترین خودروهایی که در بازار وجود دارند، اگر تنها قابلیت حرکت و تردد داشته باشد 40 میلیون تومان قیمت دارد.

قرعه‌کشی خودروهای فرسوده
پس از ممنوعیت واردات خودرو در سال 97 حجم اسقاط خودروهای فرسوده در کشور به میزان زیادی کاهش یافت، در گام اول شاید این سوال در ذهن ایجاد شود که ارتباط این دو موضوع چیست؟واردکنندگان خودرو موظف بودند تا به ازای حجم موتور محصولی که می‌خواهند وارد کنند، تعدادی گواهی اسقاط خریداری کنند یا تعدادی خودرو را از رده خارج کنند. در تمام دنیا خودروسازان با ارائه طرح‌های متفاوت، محصولاتی را که به سن فرسودگی رسیده‌اند، با پیشنهادهای ارزنده از مصرف‌کنندگان قبلی دریافت می‌کنند و در صورت خواست مشتری خودروی مدل سال جدید را به شکل اقساطی به مشتری تقدیم می‌کنند.

صنعت خودروسازی ایران به نوعی در تمام موارد به شکل خاص خود عمل می‌کند، در بحث اسقاط نیز همین موضوع صدق می‌کند و برخلاف اینکه اسقاط خودرو یکی از اصلی‌ترین وظایف خودروسازان است، تا قبل از طرح قرعه‌کشی خودروهای فرسوده، خودروسازان هیچ‌گاه این مسئولیت را نپذیرفتند.پس از اعلام الزام خودروسازان به تخصیص 10درصد از کل خودروهای تولیدی کشور در هر سال، خودروسازان موظف شدند تا در طرح‌های فروش گوناگون خود 10درصد کل مقدار فروش خود را به خودروهای فرسوده و اسقاطی تخصیص دهند.

‌نصف خودروهای کشور فرسوده هستند
مطابق با آخرین بررسی‌های منتشر شده از 26 میلیون خودروی در حال تردد در کشور 6 میلیون خودرو فرسوده هستند و از 20 میلیون خودروی دیگر نیز تنها 4 میلیون دستگاه نو (دارای گارانتی) هستند و 16 میلیون دستگاه دیگر یا نو نیستند یا در آستانه فرسودگی قرار دارند. در چنین شرایطی می‌توان گفت اگر استانداردهای روز جهانی خودروسازی را در نظر بگیریم، حتی به‌روزترین خودروهای ایران از منظر تکنولوژی فرسوده هستند، چراکه در خوش‌بینانه‌ترین حالت موتور EF7 که به عنوان موتور ملی ایران شناخته می‌شود، 20 سال پیش طراحی شده است.

چرا خودروها اسقاط می‌شوند
اصلی‌ترین دلیل اسقاط خودرو به ویژه در کشور‌های اتحادیه اروپا کاهش مصرف سوخت و آلایندگی خودروها است. براساس گزارش، مرکز پژوهش‎‌‌های مجلس  اگر اسقاط خودرو به شکل استاندارد و در حجم لازم و کافی رخ می‌داد، طی یک بازه پنج ساله 576 میلیون دلار صرفه‌جویی بابت هزینه مصرف سوخت صورت می‌گرفت.

یکی دیگر از دلایلی که اسقاط خودروها را الزامی می‌کند، بازگشت و بازیافت مقدار زیادی آهن به چرخه آهن کشور است. در شرایط تحریمی حال حاضر کشور، بازگشت آهن از دو جهت می‌تواند به اقتصاد کشور کمک به‌سزایی کند. در گام اول با بازگشت حجم زیادی آهن به چرخه تولید کشور، این قدرت را به دولت و تولیدکنندگان می‌دهد که همین مقدار را استخراج کرده و به جای استفاده در تولید داخل، صادر کنند تا حجم ارز ورودی به کشور افزایش یابد.

نکته دیگر با توجه به بحران انرژی و آب در کشور که دامن‌گیر تولید و صنایع شده است، با این اقدام می‌توان صرفه‌جویی چشم‌گیری صورت داد.مطابق با بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس اگر سالانه 300 هزار دستگاه خودرو در کشور اسقاط شود، 135 هزار تن آهن به چرخه آهن کشور باز‌می‌گردد.