گروه بین الملل: نیویورک تایمز، در گزارشی به قلم جان ایسمای از واشنگتن نوشت: گزارشی که توسط یک گروه پژوهش های تسلیحاتی منتشر شد، می گوید که روسیه کار کپی کردن پهپادهای تهاجمی را که سال گذشته از ایران بدست آورد، آغاز کرده و آنها را در نبرد علیه نیروهای اوکراینی به کار می گیرد به رغم تحریم هایی که برای فلج کردن تولید تسلیحاتی روسیه پیاده شده اند.
این پژوهشگران اواخر جولای به کی یف سفر کردند و به بررسی لاشه های دو پهپاد تهاجمی پرداختند که در نبردهای جنوب شرق اوکراین به کار گرفته شده بودند. این گزارش می گوید که هردوی اینها، ظاهرا پهپادهای شاهد136 ایران بودند اما ماژول های الکترونیکی که در آنها نصب شده، پیشتر در پهپادهای ردیابی روسیه کشف شده بود. از این گذشته، موادی که در ساخت این پهپادها بکار رفته و نیز ساختار داخلی بدنه شان تفاوت زیادی با پهپادهایی داشت که گفته می شد در ایران ساخته شده اند.این تحقیقات توسط پژوهشگران تسلیحات جنگی، یک گروه مستقلِ مستقر در برلین، انجام شده که سلاح ها و مهماتی را که در جنگ ها مورد استفاده قرار گرفته، ردیابی و شناسایی می کند.این دهمین گزارش منتشرشده این گروه از پژوهش هایش در کی یف است که پژوهشگران در آنجا، سخت افزارهای نظامی روسیه را که توسط نیروهای امنیتی اوکراینی در میدان نبرد گردآوری شده اند، تجزیه و تحلیل می کنند.هر دو طرف جنگ اوکراین، پهپادهای رزمی را به کار می گیرند. برخی از این پهپادها مکررا قابل استفاده اند و برای ماموریت های شناسایی طراحی شده اند و به هواپیماهای کوچک شباهت دارند.
دیگر پهپادها که بصورت تجاری هم در دسترس هستند، کوآدکوپترهایی هستند که می توانند از دشمن جاسوسی کرده یا با انداختن نارنجک های کوچک به اهدافشان حمله کنند.
با اینحال، شاهد و دیگر پهپادهای شبیه آن، پهپادهای تهاجمی یکطرفه یا انتحاری هستند که برای پرتاب، نیازمند باند پرواز نیستند و با برخورد به هدف منفجر می شوند.
روسیه در ماه سپتامبر، استفاده از پهپادهای شاهد ساخت ایران را آغاز کرد تا به عمق خاک اوکراین حمله کند. گفته می شود که آنها حدود هشتاد پوند مواد منفجره حمل می کنند و بُرد پروازی شان تا ششصد مایل است.به گفته دامین اسپلیترز Damien Spleeters که رهبری این گروه پژوهشی را برعهده دارد، این گونه ی تازه، به روسیه امکان می دهد تا الگوهای تهاجمی خود با تکیه بر پهپادهای یکطرفه را حفظ کند.وی می گوید: "این واقعیت که روسها، این پهپاد را در داخل تولید می کنند، به آنها اجازه می دهد که به آن متکی بمانند." کارشناسان تسلیحاتی می گویند که شاهد و نسخه ساخت روسیه آن، هردو از سیگنال های راهبری ماهواره ای برای پرواز و حمله به نقاطِ هدف استفاده می کنند.
شاهد، پایین ترین مدل پهپادهای سه گانه است که ایران از ماه سپتامبر در اختیار روسیه گذاشته است. در ماه نوامبر، پژوهشگران دریافتند که بیشتر نیمه رساناها و دیگر قطعات الکترونیکی این سلاح ها، از شرکت هایی می آید که مقرشان در کشورهای غربی از جمله ایالات متحده است.
گونه روسی شاهد 136، عموما بعنوان گران-2 یا گرانیوم-2 در زبان روسی، شناخته می شود. تصاویر این گونه در ماه گذشته میلادی در رسانه های اوکراین ظاهر شد و مجله "لانگ وار" The Long War Journal که از انتشارات بنیاد (تندروی) دفاع از دمکراسی هاست نیز گزارشی را درباره آنها منتشر کرد.
همچنین در شرایطی که شاهد 136 ایران با نشان گران-2 پیشتر در اوکراین یافته شده بود، اسناد این گزارش نشان می دهد که اکنون کپی های ساخت روسیه با همان نام سرگرم عملیات هستند. این گزارش می گوید که بدنه پهپادهای ایرانی که مورد تجزیه تحلیل پژوهشگران قرار گرفته، با نوعی مواد سبک ساخته شده بود اما گران های روسی با فایبرگلاسی که بر روی لایه های فیبرکربن بافته شده، ساخته شده اند.
روس ها با استفاده از سامانه های هدایتی کومِتا Kometa guidance systems، الکترونیک داخلی مورد نیاز پهپادها برای پرواز و هدایت به نقطه هدف را ساده سازی کرده اند. اسپلیترز می گوید: "این شواهد همچنین نشان می دهد که آنها قادر بوده اند اصول پایه عملیاتی شاهد را سازگار کرده به تولید برسانند و ماژول هایی را استفاده کنند که در دیگر انواع تسلیحات در میدان نبرد به آزمون گذاشته شده اند، به جای آنکه چرخ را از نو اختراع نمایند."
به گفته ساموئل بندیت، کارشناس پهپادهای نظامی روسیه در مرکز تحلیل های دریایی، یک سازمان پژوهشی در ویرجینیا، از زمانی که تسلیحات ایرانی وارد میدان نبرد شد، تحلیلگران نظامی کنجکاو بودند دریابند که آیا روسیه خواهد توانست به خودی خود، پهپادهای تهاجمی یکطرفه یا انتحاری را تولید کند. وی می گوید: "اکنون در رسانه های روسیه می بینیم که این پهپادها در واقع مونتاژ داخل هستند و تغییراتی در طراحی آن متناسب با نیازهای روسیه صورت گرفته است. این نشان می دهد که روسیه تلاش دارد به پهپادی دست یابد که همان توانمندی های شاهد را دارد و می تواند در مقادیر زیاد تولید شود. هدف نهایی روسها این است که این ظرفیت را حفظ کرده و آنها را موثرتر ساخته و ارزانتر تولید کنند."