گروه بینالملل: نمایندگی سازمان ملل در گزارش جدیدش بیش از یک هزار و ۶۰۰ مورد شکنجه در زندانهای طالبان را ثبت کرده است.
یوناما در گزارش جدیدی که روز چهارشنبه ۲۹ شهریور (۲۰ سپتامبر) منتشر کرد، شکنجه شدید افراد در زندانهای طالبان در افغانستان را تایید کرد. این دفتر اعلام کرد که از اول ژانویه ۲۰۲۲ تا ژوییه ۲۰۲۳ بیش از یک هزار و ۶۰۰ مورد نقض حقوق بشر در بازداشتگاههای طالبان را در ۲۹ استان افغانستان به ثبت رسانده است. به گزارش یوناما، طالبان برای بازپرسی و گرفتن اعتراف از افراد بازداشتشده از روشهایی همچون وارد کردن شوک برقی، ضربوجرح، بستن راه تنفس، خوراندن اجباری آب، بستن چشمها، تهدید و اشکال دیگر شکنجه استفاده میکنند. این گزارش نشان میدهد که بیشتر این شکنجهها در زندانها یا در واقع بازداشتگاههای وزارت داخله (کشور) و اداره استخبارات (اطلاعات) طالبان انجام میشوند و شمار اندکی از آنها در زندانهای رسمی که تحت کنترل اداره زندانها است، ثبت شدهاند.
به گفته یوناما، نقض ضمانتهای دادرسی و نیز ممانعت از دسترسی زندانی به وکیل، یک امر کاملا عادی در زندانهای طالبان است. در گزارش آمده است: «این تخلفها علیرغم صدور دستورات مقامها با هدف حمایت بهتر از حقوق بازداشتشدگان و تنظیم رفتار مسئولان امنیتی رخ داده است.»
یوناما تاکید کرد که محتوای این گزارش نیاز جدی به حرفهای شدن دستگاه امنیتی و مسئولان زندانهای طالبان را برجسته میکند و لازم است ظرفیت آنها برای اجرای تحقیقات حرفهای از بازداشتشدگان ارتقا یابد.
فولکر ترک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، در این گزارش گفت که شکنجه افراد در هر شرایطی ممنوع است و این گزارش حاکی از آن است که طالبان از شکنجه به عنوان ابزاری برای تحقیق استفاده میکنند.
این مقام سازمان ملل تاکید کرد: «من از همه مقامهای ذیربط میخواهم که برای توقف این سوءاستفادهها و پاسخگویی عاملان آن اقدامهای مشخصی انجام دهند و به موارد شکنجه همراه با نقض سازمانیافته تضمینهای رویهای در بازداشت مانند منع دسترسی به وکلا، به طور جامع رسیدگی شود.»
یوناما در این گزارش نوشته است که بازداشت خودسرانه و طولانیمدت افراد در انتظار تکمیل تحقیقات زندانیان را در معرض افزایش خطر سوءاستفاده قرار میدهد. این دفتر از طالبان خواست برای ایجاد یک چارچوب کمک حقوقی قویتر و رفع انسداد در روند عدالت کیفری ناشی از حجم بالای دستگیریهای خودسرانه و بدون نظارت موثر قضایی گام بردارند.
در همین حال، یوناما مواردی همچون موجودیت کمیتههای حقوق بشر در وزارت داخله و اداره استخبارات و دادگاه طالبان را از موارد مثبت در این زمینه برشمرد اما تاکید کرد که طالبان باید در مورد رفتارهای گزارششده در زندانهای این گروه بهسرعت وارد عمل شوند.
رزا اوتونبایوا، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور افغانستان و رئیس یوناما، در این گزارش افزود: «اگرچه برخی نشانههای دلگرمکننده از نظر دستورالعملهای رهبری [طالبان] و همچنین گشایش در میان بسیاری از مقامهای بالفعل برای تعامل سازنده با یوناما و اجازه بازدید از زندانها وجود دارد، این موارد مستند نیاز به اقدام فوری و شتابزده از سوی همه را برجسته میکند.» یوناما تاکید کرد که افغانستان به عنوان یک کشور عضو کنوانسیونهای بینالمللی متعدد، به رعایت حقوق بشر و آزادیهای اساسی متعهد است و یوناما از طرف شورای امنیت سازمان ملل متحد موظف است تا اجرای این تعهدات را ترویج و حمایت کند.