گروه جامعه: رئیس فراکسیون مستقلین مجلس شورای اسلامی، هشدار داد که در حال حاضر یک روند غیرمتعارف و گسترده از مهاجرت سرمایههای انسانی را شاهدیم.
غلامرضا نوری قزلجه، در گفتوگو با شفقنا، با توصیف شرایط حال حاضر ایران و نبود تناسب بین میزان درآمدها و دستمزدها، با هزینههای زندگی گفت که این اقشار برای تامین معیشت با مشکلات بسیاری مواجهاند و باید از سرمایه و ذخیره شخصی خود نیز برای گذران زندگی کمک بگیرند. او مجموعه این دلایل را یکی از عوامل دور تازه مهاجرتها خواند و عنوان کرد که این قشر از جامعه به دنبال تامین معیشت، از ایران خارج میشوند.
وی با اشاره به برخوردهای صورت گرفته در چند ماه اخیر با استادان و دانشجویان و اخراج آنها از دانشگاه، گفت: «برخوردی که با استادان دانشگاهها انجام میشود (ولو با تعداد اندک) بازتاب منفی در بین نخبگان کشور دارد و بسیاری را دلسرد و به سمت مهاجرت از کشور ترغیب میکند که هم میتواند برای آینده علمی کشور خطرناک باشد و هم توسعه فنی و اقتصادی کشور را با مشکل مواجه میکند. بنابراین انگیزهای که فعلا در بین مهاجران وجود دارد، نوع برخورد با استادان و دانشجویان است که به آن میتوان قوانین تبعیضآمیز در جذب و استخدامها و تحصیلات تکمیلی را هم اضافه کرد.»
در همین راستا چندی پیش، حسین آخانی، یکی از اعضای هیئت علمی دانشکده علوم در دانشگاه تهران، در گفتوگو با خبرآنلاین افشا کرد که پس از افزایش اخراج استادان منتقد از دانشگاههای ایران، تنها در دانشگاه تهران بیش از ۵۰ نفر از استادانی که عضو هیئت علمی بودند، از ایران مهاجرت کردند و چند برابر این تعداد نیز اکنون درحال تدارک برای مهاجرتاند. او همچنین اعلام کرده بود که اعضای جوانتر هیئتعلمی با حقوق ناچیز امکان تداوم زندگی و کار علمی ندارند. این استاد دانشگاه اعلام کرد که عملا هیچ فارغالتحصیلی از دانشگاههای معتبر خارجی، تمایل به بازگشت به ایران ندارد و اگر هم گاهی این اتفاق میافتد به دلایل دیگری است.
پیش از این، رصدخانه مهاجرت ایران مستقر در دانشگاه صنعتی شریف نیز در گزارشی تحقیقی اعلام کرده بود که پس از اعتراضات سال گذشته، میزان مهاجرت در تمامی رشتههای دانشگاهی و مشاغل مختلف و تخصصی به دلایلی همچون «ضعف حکمرانی و فساد ساختاری»، با رشدی فزاینده مواجه شده است.
نوری قزلجه نیز با انتقاد از جریان حاکم بر دولت، نگاه آنها را متحجرانه خواند و گفت: «تفکر غلط متحجرانهای در میان یک عده وجود دارد که انتظار دارند همه بشریت و جامعه ایرانی باید مانند آنها فکر کنند، در حالی که این امر با خلقت انسان تکوینا و تشریعا سازگار نیست، اینکه همه باید مانند یک جریان سیاسی فکر کنند، به هر طریقی محکوم است، ولی عدهای به آن اصرار دارند که امروز در ادبیات رسانهای بهعنوان خالصسازی مطرح میشود.»
این نماینده مجلس درخصوص دلایل مهاجرت اقشار متوسط و ضعیف جامعه، گفت: «وقتی میزان درآمدها و دستمزدها را با هزینههای زندگی مقایسه کنیم، میبینیم که این اقشار برای تامین معیشت با مشکلات بسیاری مواجه هستند و باید از سرمایه و ذخیره شخصی خود هم کمک بگیرند. لذا برخی به دنبال تامین معیشت، از کشور خارج میشوند. البته یک مهاجرت متعارفی از گذشته بین ملتها اتفاق میافتاد که از آن بهعنوان مهاجرت رسیده یاد میشود و پذیرفته شده است. اما آنچه الان شاهد هستیم، یک روند غیرمتعارف و گسترده از مهاجرت سرمایههای انسانی است که برای آینده کشور بسیار خسارتبار است.»
او در پایان هشدار داد که اگر روند کنونی در حوزه سیاسی و مدیریتی و فرهنگی ادامه یابد، جز پسرفت نتیجه دیگری نخواهد داشت و آیندهای شبیه کره شمالی را برای ایران متصور است. این در حالی است که روند تعلیق و اخراج و قطع همکاری با استادان به بهانههای مختلف کماکان ادامه دارد. دانشجویان دانشگاه علم و صنعت اعلام کردند که این دانشگاه با آرمیتا سراج زاهدی، استاد مدعو رشته طراحی صنعتی در دانشکده معماری و شهرسازی، قطع همکاری کرده است و در این ترم تحصیلی، درسی به این استاد اختصاص نیافته است.
به گفته شوراهای صنفی دانشجویان، زاهدی از سال ۹۰ در دانشگاه علم و صنعت مدرس بوده است و با توجه به تخصصش، یکی از استادان محبوب این دانشکده بود. بر اساس این گزارش، ابلاغ حذف این استاد به صورت شفاهی بوده و علیرغم اعتراض استادان گروه معماری و دانشجویان، دسترسی سراج زاهدی به سامانه آموزشی نیز قطع شده است. همچنین به این استاد گفته شده که دلیل قطع همکاری، حجاب او بوده است. شوراهای صنفی اعلام کرد که این استاد هرگز در محیط کار پوشش خلاف موازین نداشته است و به نظر میرسد این تنها یک بهانه است. آرمیتا سراج زاهدی در جریان اعتراضات بارها از دانشجویان حمایت کرده و موضع گرفته بود.
در گزارشی دیگر، دانشجویان دانشگاه آزاد شهر قدس اعلام کردند که این دانشگاه با چندین تن از استادان مدعو رشته حقوق، قطع همکاری کرده است. این استادان اغلب سالها سابقه تدریس داشتند و جزو متخصصان در این رشته بودند.
شوراهای صنفی دانشجویان کشور با اعلام این خبر نوشت که این حذف گسترده استادان مدعو در دانشگاههای آزاد کشور، همزمان با جذب و بهکارگیری دانشجویان دکتری به شکل حقالتدریسی است. بر اساس بخشنامهای تحت عنوان «دستیاران آموزشی» که در مردادماه ابلاغ شد، دانشجویان دکتری میتوانند همزمان با تحصیل بهعنوان عضو هیئت علمی وابسته در مقاطع کارشناسی و کاردانی تدریس کنند. ابلاغ این بخشنامه به معنای بهکارگیری دانشجویان دکتری در مقام استاد و تدریس آنان بهجای استادان مدعو و با سابقه است.