این دومین بار پس از ۲۰ سال است که نوبل صلح، یکی از معتبرترین جوایز جهانی و از زیرمجموعههای بنیاد نوبل، به یک زن ایرانی تعلق میگیرد. شیرین عبادی، که نخستین زن ایرانی برنده جایزه نوبل بود، روز جمعه، ۱۴ مهر اعلام کرد که نرگس محمدی برنده جایزه امسال نوبل صلح «سالها عمر و زندگی خود را برای مبارزه در راه آزادیخواهی، برابری طلبی و پاسداری از حقوق بشر» صرف کرده است.
در زیر تعدادی از واکنشهای داخلی و خارجی به اهدای جایزه صلح نوبل به نرگس محمدی (فعال مدنی زندانی در ایران) را میخوانید با این توضیح که بنا به ملاحظاتی، بسیاری از جملات تایید آمیز مقامات خارجی حذف و یا بجای آنها از نقطه چین (...) استفاده کردهایم.
واکنش وزیر خارجه به جایزه نرگس محمدی
در واکنشهای رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران به جایزه صلح نوبل که به نرگس محمدی اهدا شد، وزیر خارجه در توییتی نوشت که سردار قاسم سلیمانی «لایقترین نماد صلح جهانی» است. حسین امیرعبداللهیان، نوشته است: «حضور دهها میلیونی مردم در تشییع شهید حاج قاسم سلیمانی در ایران و عراق و همدلی جهانیان، باشکوهترین و ماندگارترین اعطای جایزه صلح در تاریخ بود.»
واکنش سخنگوی وزارت خارجه: محکوم میکنیم
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی هم در واکنش نوشت: شاهد آن هستیم که کمیته صلح نوبل، اقدام به اعطای جایزه صلح به شخصی کرده است که به دلیل نقض مکرر قوانین و ارتکاب اعمال مجرمانه محکوم شده است، این اقدام را حرکتی مغرضانه و سیاسی کاری دانسته و محکوم میکنیم. اقدام کمیته صلح نوبل، تحرکی سیاسی در راستای سیاست مداخله جویانه و ضد ایرانی برخی دولتهای اروپایی از جمله دولت مقر کمیته نوبل بوده که نشاندهنده انحراف مایوس کننده آن از اهداف اولیه آن و بهره برداری ابزاری از کمیته صلح است.
خودکرده را تدبیر نیست!
احمد زیدآبادی (نویسنده و فعال رسانهای) در یادداشتی نوشت: وزارت خارجۀ جمهوری اسلامی اعطای جایزۀ صلح نوبل به نرگس محمدی را محکوم کرده است! اگر نرگس محمدی زندان نمیشد آیا جایزۀ صلح نوبل به او تعلق میگرفت؟ اگر بیرون از زندان بود، آیا واقعاً تهدیدی علیه امنیت کشور بود؟ پاسخ هر دو پرسش روشن است. بنابراین، زمینهساز واقعی اعطای این جایزه به خانم محمدی در حقیقت خودِ جمهوری اسلامی بوده است! حال چرا چیزی را که خود مسبب و زمینهسازش بوده است، محکوم میکند؟ مادامی که شهروندانی به دلیل اظهارنظر یا فعالیت سیاسی معمول و مرسوم در بسیاری از کشورها، محکوم و زندانی شوند، طبیعی است که این جایزهها هم یکی پس از دیگری از سوی نهادهای مختلف بینالمللی به فعالان سیاسی و اجتماعی و مدنی زندانی اعطا شود. اگر از این جوایز ناراحتید، زندانیان سیاسی و عقیدتی را آزاد کنید. از قدیم گفتهاند خودکرده را تدبیر نیست!
موضعگیری منفی دو خبرگزاری دولتی ایرنا و ایسنا
محمدی: در ایران میمانم و به فعالیتهایم حتی به قیمت زندان ادامه میدهم
نرگس محمدی، برنده جایزه صلح نوبل و فعال حقوق بشر زندانی، در بیانیهای از عزمش برای «ماندن در ایران» و «ادامه کنشگری حتی به قیمت سپریکردن بقیه عمرش در زندان» خبر داد. در بیانیه این فعال حقوق بشر زندانی که در روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز منتشر شده، نرگس محمدی تاکید کرده که از تلاش برای تحقق دموکراسی، آزادی و برابری دست نخواهد کشید.....
بیانیه دبیرکل سازمان ملل
دبیرکل سازمان ملل، با انتشار بیانیهای، اهدای جایزه صلح نوبل به نرگس محمدی را یادآور این موضوع دانست که حقوق زنان در ایران و دیگر نقاط جهان با مخالفتها و موانع جدی مواجه است. آنتونیو گوترش، در شبکه ایکس (توئیتر سابق) همچنین نوشت که این جایزه ادای احترام به همه زنانی است که با به خطر انداختن «آزادی، سلامتی و حتی جان خود»، برای حقوقشان میجنگند. از سوی دیگر، کارشناسان سازمان ملل ضمن استقبال از اعطای جایزه نوبل صلح به نرگس محمدی از جمهوری اسلامی خواستند تمامی افرادی را که به خاطر ترویج حقوق بشر زنان و دفاع از حقوق زنان و دختران در ایران زندانی شدهاند، آزاد کند.
جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران، دورثی استرادا- تنک، رئیس هیئت کارشناسان مستقل سازمان ملل در زمینه تبعیض علیه زنان و دختران و چهار عضو ديگر این هیئت در بیانیه مشترکی اعلام کردند: «اعطای جایزه نوبل صلح ۲۰۲۳ به یک روزنامهنگار و فعال جسور حقوق زنان، تأکید بر مبارزه زنان علیه نظامهای نهادینه تبعیض، تفکیک، تحقیر و محروميت زنان در سراسر جهان است.»
جو بایدن: نرگس محمدی باید فورا از زندان آزاد شود
رئیس جمهوری آمریکا، با انتشار بیانیهای به اعطای جایزه نوبل صلح به نرگس محمدی واکنش نشان داد و گفت او با مردم سراسر جهان به نرگس محمدی برای دریافت جایزه صلح نوبل ۲۰۲۳ تبریک میگوید و «شجاعت تزلزل ناپذیر او را جشن میگیرم.»
جو بایدن، نیرومندتر شدن عزم و تلاش خانم محمدی به رغم بازداشتها، آزار و اذیتها، و شکنجهها مکرر و حبس ناعادلانه کنونی او در زندان اوین را یادآورد شد و گفت این جایزه قدردانی از او و نشانهای از شنیدهشدن دعوت او به آزادی و برابری از سوی جهانیان است. جو بایدن با اشاره به همزمانی اهدای جایزه صلح نوبل با انتشار گزارشهای مربوط به حمله «پلیس امنیت اخلاقی» به آرمیتا گراوند، نوجوان ۱۶ ساله، گفت مردم ایران در مبارزه برای آیندهای آزاد و دموکراتیک ساکت نمیشوند و ارعاب را نمیپذیرند. بایدن در ادامه بیانیه خود تصریح کرد ایالات متحده همچنان شجاعت تمامی مدافعان حقوق بشر و یاد و خاطره مهسا امینی و همگی کشتهشدگان، زخمیها، و بازداشتشدگان از سوی جمهوری اسلامی را گرامی میدارد و به حمایت خود از تلاشهای ایرانیان برای دفاع از آینده خود، آزادی بیان، برابری جنسیتی، و پایاندادن به خشونت جنسیتمحور علیه زنان و دختران در همهجا ادامه میدهد. بایدن در پایان بیانیه خود گفت ایالات متحده همچنان در کنار نرگس محمدی، مردم شجاع ایران، و همه مبارزان برای ایجاد جهانی برابرتر و آزادتر در سراسر دنیا خواهد ایستاد.
پیام تبریک رئیس جبهه اصلاحات ایران به نرگس محمدی
آذر منصوری در پیامی به نرگس محمدی دریافت جایزه صلح نوبل توسط ایشان را تبریک گفت. خواهر عزیزم سرکار خانم نرگس محمدی زنان ایران به رغم موانع ساختاری، تنگناهای ایدئولوژیک و دیگر دشواریهای پیش رو، به تلاش برای احیای حقوق خود ادامه می دهند. سرکار عالی یکی از زنان شجاع ایرانزمین هستید که با کنشهای مدنی و خشونتپرهیز و بهرغم تحمل سال ها زندان، همچنان برای تحقق صلح و حقوق بشر تلاش می کنید. اختصاص جایزه نوبل صلح را که بی شک این جایگاه و موقعیت شماست که به آن اعتبار می بخشد، به شما و به همه صلح جویان و مدافعان حقوق بشر تبریک میگویم. امیدوارم از این فرصت برای پیشبرد بیش از پیش اهداف جامعه بزرگ زنان ایران ، تحقق صلح پایدار و حقوق بشر استفاده کنید.
شیرین عبادی
شیرین عبادی که پیشتر در سال ۲۰۰۳ برنده همین جایزه شده، روز جمعه نوشت: «پس از بیست سال، کمیته نوبل، بار دیگر یک ایرانی را برای اهدای جایزه برگزید. نرگس محمدی، سخنگوی شریف کانون مدافعان حقوق بشر، به درستی سزاوار دریافت این جایزه بود. او سالها عمر و زندگی خود را برای مبارزه در راه آزادیخواهی، برابری طلبی و پاسداری از حقوق بشر صرف کرد، و امروز به جای این که بتواند دستاوردهای مبارزهاش را ببیند پشت میلههای زندان است.»
دیدهبان حقوق بشر سازمان ملل
دیدهبان حقوق بشر سازمان ملل در واکنش به اعطای جایزه صلح نوبل به محمدی، در بیانیهای اعلام کرد که او این جایزه را به خاطر مبارزه علیه (...) به زنان دریافت کرد و خواستار آزادی فوری او و دیگر فعالان حقوق بشر زندانی در جمهوری اسلامی شد. دیدهبان حقوق بشر سازمان ملل اعطای جایزه صلح به نرگس محمدی را نشاندهنده قدردانی از کمکهای بیشمار، فداکاریها، و شجاعت و انعطافی که او و دیگر فعالان حقوق بشر ایرانی هر روز در مبارزه برای آینده ایران نشان میدهند، دانسته است.
رئیس پارلمان اروپا
روبرتا متسولا، رئیس پارلمان اروپا نیز در شبکه ایکس اعطای جایزه صلح نوبل به نرگس محمدی را به این فعال حقوق بشر زندانی تبریک گفت و افزود که این نهاد در کنار مردم ایران باقی خواهد ماند.
وزیر خارجه آلمان
آنالنا بائربوک، وزیر خارجه آلمان نیز در توئیتی که با سه واژه فارسی «زن، زندگی، آزادی» همراه است، اعطای جایزه نوبل صلح به نرگس محمدی را نشان قدرت زنان و زنان در ایران برای آزادی نامید. خانم بائربوک که خود بارها در جریان اعتراضات یک سال اخیر ایران از آن حمایت کرده بود، نوشت که آوای نرگس محمدی صدای بیباکی است که نمیتوان آن را خاموش کرد زیرا ندایی برای آینده زنان است. هانا نویمان، عضو آلمانی پارلمان اروپا، در واکنش نوشت جایزه صلح نوبل برای نرگس محمدی نشانی قوی از حمایت از آزادی و زندگی زنان است. نویمان نرگس محمدی را «دوست عزیز» خود نامید و نوشت در سراسر جهان باید در راه مبارزه با سرکوب، در کنار یکدیگر ایستاد.
دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد
دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد (OHCHR) روز جمعه اعلام کرد اعطای جایزه صلح نوبل نرگس محمدی تأکیدی بر شجاعت و اراده زنان ایرانی است. الیزابت تروسل، سخنگوی این دفتر اضافه کرد: «ما شجاعت و عزم آنها را در مواجهه با ......... دیدهایم............این واقعاً چیزی است که شجاعت و عزم زنان ایران را نشان میدهد و اینکه چگونه آنها برای دنیا الهامبخش هستند.»
انجمن جهانی قلم
انجمن جهانی قلم نیز اعطای جایزه صلح نوبل به نرگس محمدی را تحسین کرد و درخواست خود برای آزادی این فعال حقوق بشر زندانی در ایران و سایر زندانیان سیاسی را تکرار کرد. همچنین انجمن قلم آمریکا هم از اهدای جایزه صلح نوبل به محمدی استقبال کرد.
کرملین
کرملین، متحد جمهوری اسلامی نیز روز جمعه از واکنش به تصمیم کمیته نوبل برای اعطای جایزه صلح به نرگس محمدی فعال حقوق بشر زندانی ایرانی خودداری کرد. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین به خبرنگاران گفت که «ما هیچ اظهارنظری نداریم.» اما رئیس کمیته روابط خارجی مجلس علیای روسیه درخصوص ارائه جایزه صلح نوبل به نرگس محمدی، گفت: جایزه صلح امسال به همراه تصمیم کمیته نوبل به وضوح ماهیتی سیاسی دارد.
به خود میبالم
رحیم قمیشی (از آزادگان و رزمندگان جنگ تحمیلی) نوشت: من به عنوان یک ایرانی به خود میبالم اشکهای شوق بر گونههایم جاریست نوبل جهانی صلح افتخاری است بسیار بزرگ. من به داشتن هموطنی به نام نرگس محمدی به خودم افتخار میکنم او شایسته بهترینهاست. او در ایران ماند و از ندای صلحطلبانه و حقجویانهاش دست نکشید او زندان را تبدیل به پایگاهی برای اگاهی بخشی کرد. او صدای زنان بزرگ ایران را به جهان رساند. ای آنهایی که آرزو میکردید نام ایران به نیکی در جهان برده شود. ای آنهایی که آرزو میکردید روزی خارجیان فارسی را تکلم کنند ای آنهایی که میگفتید کو رهبرانی در بین مردم. چشمهایتان را باز کنید و ببینید. نرگس، افتخار ما را از جای خود برمیخیزیم و به افتخار نرگس محمدی و به افتخار شعار جهانی زن زندگی آزادی و به افتخار صلح و حقیقتگویی و مقاومتش در زندانهای متوالی و برای ایران عزیز دست میزنیم خوش به حال زندانبانهای جمهوری اسلامی که میتوانند برنده نوبل صلح جهان را هر روز ببینند خوش به حال زنان قهرمان و صبور ایران که باز هم جایزه صلح جهانی را نصیب ایران کردند آفرین نرگس جان بی صبرانه منتظر آزادیات هستیم
* گفتنی اینکه، محمدی در پی حبسهای پیاپی خود ناچار شد دو فرزند خود را به فرانسه بفرستد تا در کنار پدرشان، تقی رحمانی، که از ایران خارج شده بود، زندگی کنند. رحمانی که خود زندانی سیاسی و از مشاوران پیشین مهدی کروبی بود، در سال ۱۳۹۰ از ایران به فرانسه رفت و همواره در مورد وضعیت همسرش، نرگس محمدی، اطلاعرسانی کرده است.