زمستان مرگبار «۱۵ ساله» چگونه شکل گرفت؟

به گزارش فرادید، ما از وقوع انقراض خبر داریم اما اینکه دقیقاً چگونه برخورد سیارک Chicxulub باعث انقراض همۀ آن حیوانات شد، هنوز موضوع بحث باقی مانده است. مهم‌ترین نظریه در سال‌های اخیر این بوده است که گوگرد حاصل از برخورد سیارک (یا دودۀ ناشی از آتش‌سوزی‌های جهانی) آسمان را مسدود کرد و جهان را در زمستانی طولانی و تاریک فرو برد و همه را به جز تعداد کمی از خوش‌شانس‌ها کشت. اما تحقیقاتی که روز دوشنبه بر اساس ذرات یافت شده در یک مکان مهم فسیلی منتشر شد، فرضیه‌ای قدیمی‌تر را مجدداً تأیید کرده است: این که زمستان طولانی زمین ناشی از غباری بوده که به واسطۀ برخورد سیارک به هوا برخاسته است (و نه گوگرد یا دوده). محققان در مطالعه‌ای که در مجله Nature Geoscience منتشر شد، گفتند که گرد و غبار سیلیکات ریز حاصل از سنگ‌های پودر شده می‌توانسته به مدت ۱۵ سال در جو باقی بماند و دمای کره زمین را تا ۱۵ درجه سانتی‌گراد کاهش دهد.در سال ۱۹۸۰، پدر و پسر دانشمندی به نام‌های لوئیس و والتر آلوارز، برای اولین بار پیشنهاد کردند که دایناسورها در اثر برخورد سیارکی که جهان را در غبار پوشانده بود منقرض شدند. ادعای آن‌ها در ابتدا با شک و تردید مواجه شد، تا یک دهه بعد که دهانه عظیم Chicxulub در شبه‌جزیره یوکاتان فعلی در خلیج مکزیک پیدا شد.اکنون، دانشمندان تا حد زیادی موافق هستند که Chicxulub مقصر این انقراض بوده است.اوزگور کاراتکین، محقق رصدخانه سلطنتی بلژیک، به خبرگزاری فرانسه گفت: اما این ایده که «گوگرد» بوده است، و نه گرد و غبار، که باعث شکل‌گیری زمستان شده است، در سال‌های اخیر بسیار محبوب شده بود.

کاراتکین یکی از نویسندگان این مطالعه گفت که این نظریه به این دلیل ارائه شد که تصور می‌شد گرد و غبار حاصل از برخورد نمی‌تواند مدت زیادی در جو بماند و دمای سیاره را پایین بیاورد.برای این مطالعه، گروهی بین‌المللی از محققان توانستند ذرات غباری را که تصور می‌شود مربوط به زمان پس از برخورد سیارک هستند اندازه‌گیری کنند.

فروپاشی فاجعه بار
این ذرات در سایت فسیلی تانیس در ایالت داکوتای شمالی آمریکا یافت شدند.اگرچه این سایت 3000 کیلومتر از دهانۀ برخورد فاصله دارد، اما تعدادی یافته قابل توجه را حفظ کرده است که گمان می‌رود قدمت آن‌ها به زمانی درست پس از برخورد سیارک برگردد؛ این ذرات در لایه‌های رسوبی یک دریاچه باستانی حفظ شده‌اند.

به گفته محققان، ذرات گرد و غبار در حدود 0.8 تا 8.0 میکرومتر بودند که اندازه مناسبی برای ماندن در جو تا 15 سال است. محققان با وارد کردن این داده‌ها در مدل‌های اقلیمی مشابه با مدل‌های مورد استفاده برای زمین امروزی، به این نتیجه رسیدند که غبار احتمالاً نقشی بسیار بیشتر از آنچه قبلاً تصور می‌شد در انقراض دسته جمعی ایفا کرده است.

در بین تمام موادی که توسط سیارک به جو پرتاب شد، آنها تخمین زدند که 75 درصد غبار، 24 درصد گوگرد و یک درصد دوده وجود داشته است.کاراتکین گفت که ذرات گرد و غبار عمل فتوسنتز را در گیاهان برای حداقل یک سال متوقف می‌کند و باعث «فروپاشی فاجعه بار» حیات می‌شود.

شان گولیک، ژئوفیزیکدان دانشگاه تگزاس که در این تحقیق شرکت نداشته، به خبرگزاری فرانسه گفت که این مطالعه تلاش جالب دیگری برای پاسخ به «سوال داغ» بود؛ یعنی این سوال که چه چیزی باعث شکل‌گیری زمستان طولانی شد؟ با اینحال از نظر گولیک این مطالعه پاسخی قطعی و یقینی به این پرسش ارائه نکرده است.
او تأکید کرد که کشف آنچه در آخرین رویداد انقراض جمعی جهان رخ داد نه تنها برای درک گذشته، بلکه برای آینده نیز مهم است.گولیک گفت: «شاید به این وسیله بهتر بتوانیم انقراض دسته‌جمعی خود را که احتمالاً در میانه آن هستیم، پیش‌بینی کنیم».